Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 81 oppslagsord

vurdere

verb

Opphav

omdanning av eldre dansk vurde ‘vurdere, bedømme’

Betydning og bruk

fastsette en viss (økonomisk) verdi
Eksempel
- verdien på bygget ble vurdert til 17 millioner
gjøre et (omtrentlig) overslag over størrelsen, omfanget eller kvaliteten av noe
Eksempel
- vurdere avstanden ned til sjøen
tillegge noe eller noen en bestemt verdi;
verdsette
Eksempel
- vurdere en innsats høyt;
- bli vurdert i forhold til de andre
gjøre seg opp en mening om et forhold, en tilstand, en hendelse, en utvikling eller lignende;
bedømme
Eksempel
- vurdere en sak på fritt grunnlag;
- vurdere behovet i framtiden
tenke på (å gjøre noe);
veie for og imot
Eksempel
- nye tiltak må vurderes;
- vi vurderer å selge huset

Faste uttrykk

vurdere sin stilling
tenke alvorlig på å om en skal trekke seg fra sin stilling eller sitt verv

Artikkelside

vurdere sin stilling

Betydning og bruk

tenke alvorlig på å om en skal trekke seg fra sin stilling eller sitt verv;

Se: vurdere

Artikkelside

la stå ved sitt verd

Betydning og bruk

la det gjelde for det det er, uten å gå nærmere inn på det;

Se: verd

Eksempel

andres arbeid får stå ved sitt verd når en ikke kan vurdere det

Artikkelside

se en sak fra begge/flere sider

Betydning og bruk

vurdere et forhold grundig;

Se: sak

Artikkelside

se isolert på

Betydning og bruk

se på eller vurdere uten sammenheng med noe annet;

Se: isolere

Eksempel

vi kan ikke se isolert på våre behov

Artikkelside

gå gjennom

Betydning og bruk

Se: gjennom

holde ut;
erfare (1), lide
Eksempel
- han har gått gjennom mye i sitt liv
granske eller vurdere fra begynnelse til slutt
Eksempel
- de gikk gjennom sakspapirene på møtet

Artikkelside

forregne seg

Betydning og bruk

misregne seg, vurdere galt;

feilbedømme, feilberegne;

Se: forregne

Eksempel

der forregnet du deg;
det er fort gjort å forregne seg

Artikkelside

misregne seg

Betydning og bruk

vurdere galt;

forregne seg;

Se: misregne

Artikkelside

ta lett på

Betydning og bruk

behandle eller vurdere overflatisk;

Se: lett

Eksempel

hun tok litt lett på arbeidsoppgavene

Artikkelside

verd 3

substantiv intetkjønn

Opphav

av verdt

Betydning og bruk

økonomisk verdi (1)
Eksempel
- en eiendom uten verd
egenskap ved noe
Eksempel
- opplysninger av stort verd
- - likeverd
  - menneskeverd

Faste uttrykk

la stå ved sitt verd
la det gjelde for det det er, uten å gå nærmere inn på det
andres arbeid får stå ved sitt verd når en ikke kan vurdere det

Artikkelside

Nynorskordboka 78 oppslagsord

vurdere

vurdera

verb

Opphav

omlaging av eldre dansk vurde ‘vurdere, døme om’

Tyding og bruk

fastsetje ein viss (økonomisk) verdi
Døme
- vurdere verdien på ein bustad
gjere eit (omtrentleg) overslag over storleiken, omfanget eller kvaliteten av noko
Døme
- vurdere avstanden til nærmeste hytte
tilleggje noko eller nokon ein viss verdi;
verdsetje
Døme
- han vurderte andre høgt;
- bli vurdert i høve til dei andre
gjere seg opp ei meining om eit forhold, ein tilstand, ei hending, ei utvikling eller liknande;
døme om
Døme
- vurdere ei sak på fritt grunnlag;
- vurdere behovet i framtida
tenkje på (å gjere noko);
vege for og imot
Døme
- nye sysselsetjingstiltak må vurderast;
- eg har vurdert å selje bilen

Faste uttrykk

vurdere stillinga si
tenkje alvorleg på å trekkje seg frå stillinga si eller vervet sitt

Artikkelside

sjå på

Tyding og bruk

Sjå: sjå

granske, undersøke;
vurdere
Døme
- advokaten skal sjå på saka;
- dette er noko vi må sjå nøye på
kaste eit blikk på;
ta i augesyn
Døme
- vil du vere med å sjå på det nye huset vårt?
- han såg så vidt på henne

Artikkelside

sjå an

Tyding og bruk

vurdere noko er tid føre ein gjer ein avgjerd;

tenke nærare over;

avvente;

Sjå: sjå

Døme

vi ser an situasjonen;
vi såg det an nokre dagar;
dei såg tida litt an før dei bestemte seg;
lat oss sjå vêret an først;
vi må sjå an folka våre

Artikkelside

sjå 2

verb

Opphav

norrønt sjá; jamfør sett (

Tyding og bruk

oppfatte med auga;
oppdage, leggje merke til, bli var
Døme
- eg ser ikkje uten briller;
- kan du sjå hunden der borte?
- brått såg eg noko på vegen framfor meg;
- ho såg seg sjølv i spegelen;
- eg har ikkje sett nokon
vende blikket mot;
kike (1, stire
Døme
- sjå der, no regnar det;
- dei ser ein film;
- har du sett intervjuet i avisa?
- ho såg gjennom vindauget;
- vi fer og ser den nye utstillinga
forstå (1), skjøne;
innsjå
Døme
- han kunne ikkje sjå problemet;
- ho er rik, kan du vel sjå;
- der ser du korleis det går;
- så langt eg kan sjå, skulle det gå bra
få lære eller oppleve, erfare;
finne (5, 1), oppdage;
kome fram til
Døme
- vi får sjå korleis det går;
- denne fuglen er noko vi sjeldan ser her;
- vi ser heimbyen vår på ein annan måte no;
- eg skjønar ikkje kva du ser i henne;
- du skal sjå det går nok bra
tenkje etter, fundere
Døme
- la meg sjå, det er femten år sidan i år
vilje (2, 1), ynskje (1);
føretrekkje
Døme
- eg ser helst at du går;
- dei såg helst at ingen sette opp telt på marka
treffe (1), møte;
vere saman med
Døme
- dei såg kvarandre ofte;
- når skal du sjå han igjen?
betrakte eller døme frå ein bestemt synsvinkel
Døme
- stort sett er folk hyggelege;
- samla sett er resultata betre i år;
- han ser alltid ting på sin eigen måte;
- isolert sett har endringa ikkje store konsekvensar;
- han såg seg sjølv som ein helt;
- generelt sett er laget betre i år
leggje positivt merke til;
vise forståing, anerkjenne (3)
Døme
- leiaren var flink til å sjå dei tilsette;
- ho følte at mannen hennar verkeleg såg henne;
- ein god lærar ser elevane sine

Faste uttrykk

sjå bort/vekk frå
ikkje ta omsyn til;
ikkje rekne med;
ignorere
vi kan ikkje sjå bort frå det økonomiske aspektet;
sett vekk frå hovudstaden, kva er den viktigaste byen i landet?
sett bort frå far, kven kjem i bryllupet?
sjå an
vurdere noko er tid føre ein gjer ein avgjerd;
tenke nærare over;
avvente
vi ser an situasjonen;
vi såg det an nokre dagar;
dei såg tida litt an før dei bestemte seg;
lat oss sjå vêret an først;
vi må sjå an folka våre
sjå etter
- passe på nokon eller noko
  eg ser etter tinga hans medan er vekke;
  ho ser etter tantabarna sine i helga
- leite etter nokon eller noko
  jeg ser etter fjernkontrollen;
  vi såg etter sopp
sjå for seg
førestille seg;
kalle fram i medvitet
han ser for seg eit stort flott hus;
eg såg andletet ditt for meg i draume
sjå fram til
gle seg til, vente på noko
ho ser fram til å samarbeide med dei
sjå gjennom
lese fort (i ei bok eller eit dokument)
sjå innom nokon
besøke nokon (kort);
slå av ein prat
ho såg innom meg på laurdag
sjå ned på nokon
kjenne seg betre enn nokon;
forakte
ho ser ned på alle som ikkje har same utdanning som henne
sjå opp
ver merksam;
pass på!
sjå opp!
sjå opp for takras;
du må sjå opp for lause trådar
sjå opp til
setje høgt;
beundre, dyrke (2, 4)
sjå over
kontrollere noko
kan du sjå over rekneskapen?
sjå på
- granske, undersøke;
  vurdere
  advokaten skal sjå på saka;
  dette er noko vi må sjå nøye på
- kaste eit blikk på;
  ta i augesyn
  vil du vere med å sjå på det nye huset vårt?
  han såg så vidt på henne
sjå seg nøydd/tvungen til
måtte gjere noko
regjeringa såg seg nøydd til å gå av;
dei såg seg tvungne til å forlate hus og heim
sjå seg om/omkring/rundt
- leite etter noko eller nokon
  dei ser seg om etter ein ny stad å bu;
  ho ser seg omkring etter brillene
- kike rundt seg
  dei ser seg om på det nye kontoret
- reise rundt
  han vil sjå seg litt rundt i landet
sjå seg råd/i stand til
kunne eller ha høve til å gjere noko
i år ser vi oss råd til ein skikkeleg ferie;
eg ser meg ikkje i stand til å gå på jobb i dag
sjå seg føre
gå varsamt;
passe seg
sjå deg godt føre før du kryssar vegen
sjå seg ut
velje ut
ho har sedd seg ut ein ny sofa
sjå til
- passe på;
  ha tilsyn med, syte for
  eg ser til dyra;
  du må sjå til at gjestene får mat
- ta fatt på;
  setje i gang med
  no får vi sjå til å byrje arbeidet
sjå ut
ha ein bestemt framtoning;
framstå (2)
han ser flott ut i den dressen;
du ser friskare ut i dag;
det ser ut som vi kan dra no;
sjå ut kandidatar til oppdraget
sjå ut som/til
- gje inntrykk av;
  likne
  han ser ut som ein liten engel;
  ho ser ut til å more seg
- gje grunn til å tru at noko vil skje
  det ser ut som det blir sol i morgon
vere … å sjå til
framstå på ein gjeven måte
han var flott å sjå til;
ho var verkeleg bedrøveleg å sjå til

Artikkelside

smake

smaka

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

ha ein viss smak (1)
Døme
- det smaker søtt;
- mandarinar og appelsinar smaker om lag like eins
bli eller vere godt
Døme
- no smakte det verkeleg med kaffi;
- det smakte med ferie etter husbygginga
prøve smaken på noko;
drikke eller ete ein liten porsjon
Døme
- vil du smake ein bit?
- smake på ølet;
- smake seg fram til det beste brygget;
- smake suppa
nyte (3)
Døme
- ikkje smake alkohol
få kjenne;
merke
Døme
- dei fekk smake arbeidsløysa
tenkje over;
prøve ut;
vurdere
Døme
- ho smakte på ordet

Faste uttrykk

koste meir enn det smaker
krevje større innsats enn det ein får att
smake av
- ha smak som liknar
  brusen smaker av drops
- minne om;
  likne på
  åtaket smakte av hemn
smake av fugl
vere av høg kvalitet;
love bra
den nye boka smakar av fugl
smake til
tilsetje krydder eller liknande og smake undervegs for å gje den ynskte smaken
smake til sausen

Artikkelside

motta, mottake

motta, mottaka

verb

Tyding og bruk

ta imot;
få;
jamfør motteken og mottatt
Døme
- ho mottek gratulasjonar frå vener og kjende;
- organisasjonen mottok ei løyving;
- tilbodet vart motteke med takk
møte og ta imot;
ynske velkomen
Døme
- ordføraren mottok dei kongelege på kaia
omtale og vurdere noko som blir lansert, publisert eller liknande
Døme
- framsyninga vart dårleg motteken

Artikkelside

setje, sette

setja, setta

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt setja; opphavleg kausativ til sitja

Tyding og bruk

plassere noko eller nokon på ein stad
Døme
- setje barnet på fanget;
- ho set maten på bordet;
- dei sette skoa i gangen;
- ho har sett kua på båsen;
- han er sett i fengsel;
- setje namnet sitt under noko
få eller ha i ei viss stilling eller ein viss tilstand
Døme
- setje døra på gløtt;
- setje sinna i kok;
- dei set fyr på bålet
lage, danne
Døme
- setje flekk på duken;
- ho set musikk til eit dikt;
- han sette ein deig
plante
Døme
- setje poteter
tilføre, gje
Døme
- setje vaksine
satse, våge
Døme
- setje 1000 kr på ein hest
i typografi: stille saman typar til ord og linjer
Døme
- manuskriptet kan setjast;
- sitata er sette i kursiv
få i gang, ta til med, byrje
Døme
- setje folk i arbeid;
- setje nokon på sporet;
- han set i gang;
- ho sette på sprang
krysse, frakte (med båt)
Døme
- setje over elva;
- setje nokon i land;
- setje nokon over sundet
føre, leie
Døme
- setje nokon inn i noko
hisse, pusse
Døme
- setje hunden på nokon
verdsetje, vurdere
Døme
- setje nokon høgt
avtale, fastsetje
Døme
- setje ein frist;
- setje streng straff for noko;
- setje noko ut av kraft
gje i oppdrag
Døme
- setje nokon til ein jobb;
- setje bort eit arbeid
la kome i verksemd
Døme
- møtet er sett

Faste uttrykk

bli sett ut
bli sjokkert og handlingslamma
ho blir heilt sett ut av spørsmålet
set at
tenk om, enn om
set at det gjekk gale;
set at x er mindre enn 1
setje att
gå ifrå;
etterlate
ho sette att bilen og gjekk om bord i båten
setje av
leggje til side;
spare
setje av pengar
setje barn på
gjere gravid
setje barn til verda
få barn;
fø
setje etter nokon
fare, renne etter nokon
setje fast
- feste
  setje noko fast
- arrestere
- målbinde
  han var ikkje god å setje fast i ordskifte
setje fram
- bere fram
  setje fram mat
- hevde
  setje fram ein påstand
setje i
ytre seg med kraft
setje i eit skrik;
setje i å gråte
setje i brann
- setje fyr på;
  tenne på
  ho fekk bilen sin sett i brann;
  dei truga med å setje byen i brann
- kalle fram sterke kjensler
  ein songar som sette mange hjarte i brann
setje i hop
få til å henge saman;
montere
setje i hop eit byggjesett
setje i scene
- planleggje og leie arbeidet med ei teaterframsyning
- setje i gang
  ein praksis sett i scene av regjeringa
setje i verk
få i gang;
realisere
setje i verk eit tiltak
setje inn
- plassere under tak
  setje inn sykkelen
- fengsle
  han vart sett inn for fyll og bråk
- plassere, montere
  han skal setje inn videokamera i butikken;
  nye vindauge vart sette inn
- plassere på konto
  setje inn pengar i banken
- la kome på trykk
  setje inn ein annonse i avisa
- gni og få til å blande seg
  setje inn lêret med feitt
- ta til med stor kraft eller intensitet
  uvêret set inn;
  stormen sette inn for fullt
- bidra med;
  gjere ein ekstra innsats
  setje inn alle krefter;
  ikkje ha maktmiddel å setje inn;
  setje alt inn på noko
- lage mål
  setje inn ei skåring
setje inn støyten
satse fullt og heilt
han sette inn støyten i andre omgang
setje livet inn
risikere å døy
dei sette livet inn for fridomen
setje livet til
omkome, døy (i ulykke eller liknande)
setje ned
- minske
  setje ned prisane
- utnemne
  setje ned ein komité
setje om
omsetje (3) (frå eitt språk til eit anna)
setje opp
- stille opp
  setje opp eit gjerde;
  setje opp ein plakat
- skrive
  setje opp eit dokument;
  han sette opp eit reknestykke
- høgje, auke
  setje opp prisane
- feste opp
  setje opp håret
- vise
  setje opp eit surt andlet
- setje i scene (1)
  setje opp eit teaterstykke
setje over
- plassere på omn for å koke noko
  setje over potetene
- endre sambandslinje
  setje over til studio
setje over styr
bruke ukontrollert mykje;
sløse, øydsle bort
setje pris på
verdsetje, like;
setje høgt
setje på
- få til å virke
  sette på bremsene
- velje ut (husdyr) til al
  setje på større bøling
setje på ende
lage oppstyr;
rote
setje huset på ende
setje på gata
gjere huslaus; seie opp (leigetakar)
setje på porten
kaste ut, gje avskil (frå arbeidplass)
arbeidarane på smelteverket vart sette på porten
setje på sporet
vise veg, hjelpe til rette
setje saman
få til å henge saman
setje saman eit program
setje seg
- plassere kroppen i sitjande stilling
  setje seg til bords;
  ho setter seg ned;
  han sette seg inn i bilen;
  dei har sett seg rundt bordet
- få seg sjølv i ein viss tilstand eller situasjon
  setje seg i gjeld;
  setje seg høge mål
- begynne, kome i gang
  toget sette seg i rørsle
- danne seg
  det sette seg verk i såret
- bli fast
  fyllinga må få tid til å setje seg
setje seg fast
bli sitjande fast
setje seg føre
bestemme seg for
kome i mål med det ein har sett seg føre
setje seg inn i
orientere seg om
han sette seg inn i arbeidsoppgåvene
setje seg opp mot
gjere motstand mot
dei set seg opp mot tradisjonen
setje seg på bakbeina
gå imot, nekte, protestere
partiet sette seg på bakbeina i saka om barnehagar
setje skrekk i
skremme
setje til
ha i
setje til meir væske i løysninga
setje ut
- vente med;
  utsetje (1)
  setje ut saka
- spreie
  setje ut rykte
- plassere ut i naturen for å auke bestanden
  setje ut yngel
- plassere fangstreiskap
  setje ut snarer
- overlate oppdrag til andre
  setje ut prosjektet
setje ut av spel
tvinge ein motstandar til å gje opp
setje ut i livet
realisere ein plan;
setje i verk

Artikkelside

sak

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt sǫk

Tyding og bruk

tvistemål som er til rettsleg handsaming;
rettssak
Døme
- føre sak mot nokon;
- saka er oppe til doms
noko som vedkjem nokon;
hopehav
Døme
- dette er ei sak mellom oss to
emne som blir diskutert
Døme
- halde seg til saka;
- det kjem ikkje saka ved;
- setje seg inn i saka;
- lese om saka på internett
nyheitsmelding eller artikkel i avis eller anna massemedium
Døme
- det vart ei sak i avisa
- - gladsak
  - nyheitssak
forhold som er eller har vore til behandling
Døme
- saka er avgjord;
- kommunestyret handsama femten saker;
- ta opp ei sak i spørjetimen i Stortinget
gjeremål, oppgåve (1);
føremål (1)
Døme
- stø ei god sak;
- det blir mi sak;
- gjere sakene sine bra;
- bland deg ikkje opp i mine saker
- - fråhaldssak
  - målsak
omstende (1), tilhøve (1)
Døme
- slik står sakene no
det eigenlege, verkelege tilhøvet
Døme
- saka er den at …;
- det er det som er saka
gjenstand, ting
Døme
- saker og ting;
- set sakene dine her;
- ikkje rot i sakene mine

Faste uttrykk

det var saker
det var noko utanom det vanlege
ei sak for seg
eit særskilt punkt, noko anna enn det som blir drøfta
ei smal sak
noko som er lett å ordne
ei ærleg sak
noko ein kan stå for
det er ei ærleg sak å jobbe for næringsinteresser
for den saks skuld
viss ein skal nemne det òg;
for den del
bruke jorda til hestebeite, eller sauebeite for den saks skuld
gjere felles sak med
stille seg solidarisk med
gå rett på sak
snakke beint ut om noko
gå til sak
saksøkje, melde (3, 1)
dei gjekk til sak mot kommunen
inga sak
lett oppgåve
det er inga sak å klive opp dette fjellet
reise sak mot
leggje rettssak mot;
saksøkje
han vil reise sak mot arbeidsgjevaren
sjå ei sak frå begge/fleire sider
vurdere eit tilhøve grundig
sterke saker
- alkohol eller andre rusmiddel
- noko som vekkjer oppsikt eller er sjokkerande
  vald og brotsverk er ofte sterke saker
søte saker
godteri, slikkeri
vere sikker i si sak
vere trygg på at ein har rett
vere så si sak
ikkje vere utan vågnad;
ikkje vere enkelt

Artikkelside

revisjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; jamfør revidere

Tyding og bruk

kontroll, kritisk ettersyn og retting

Døme

revisjon av ein rekneskap;
revisjon av ei lov

Faste uttrykk

ta opp til revisjon
vurdere noko på nytt

Artikkelside

måle 1

måla

verb

Opphav

norrønt mæla; av mål (

Tyding og bruk

finne storleik, mengd eller liknande med hjelp av målereiskap;
ta mål av
Døme
- måle lengda og breidda på noko;
- vege og måle;
- måle temperaturen
vurdere verdien av;
verdsetje
Døme
- avkasting målt i utanlandsk valuta;
- eit tap som ikkje kan målast i pengar
ha ein viss storleik eller lengd
Døme
- han måler nesten to meter

Faste uttrykk

måle krefter
prøve styrke i konkurranse eller liknande;
kjempe om å bli best;
kappast
måle med auga
sjå kritisk granskande på
måle opp
finne eller fastsetje målet på noko
måle opp ei tomt;
måle opp tre meter til kjoletøy;
måle opp to liter vatn
måle seg med
vere jamgod med

Artikkelside

Side 1 av 9

Resultat per side:

Avansert søk

Bokmålsordboka 81 oppslagsord

vurdere

Opphav

Betydning og bruk

Eksempel

Eksempel

Eksempel

Eksempel

Eksempel

Faste uttrykk

vurdere sin stilling

Betydning og bruk

la stå ved sitt verd

Betydning og bruk

Eksempel

se en sak fra begge/flere sider

Betydning og bruk

se isolert på

Betydning og bruk

Eksempel

gå gjennom

Betydning og bruk

Eksempel

Eksempel

forregne seg

Betydning og bruk

Eksempel

misregne seg

Betydning og bruk

ta lett på

Betydning og bruk

Eksempel

verd 3III

Opphav

Betydning og bruk

Eksempel

Eksempel

Faste uttrykk

Nynorskordboka 78 oppslagsord

vurdere

vurdera

Opphav

Tyding og bruk

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Faste uttrykk

sjå på

Tyding og bruk

Døme

Døme

sjå an

Tyding og bruk

Døme

sjå 2II

Opphav

Tyding og bruk

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Faste uttrykk

smake

smaka

Opphav

Tyding og bruk

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

verd 3

sjå 2

måle 1