Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
559 treff

Bokmålsordboka 15 oppslagsord

No

symbol

Betydning og bruk

symbol for grunnstoffet nobelium
Artikkelside

pecorino

substantiv hankjønn

Uttale

pekoriˊno

Opphav

fra italiensk

Betydning og bruk

tørr og hard italiensk ost av sauemelk
Artikkelside

nettadresse

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

adresse til en side på internett;
Eksempel
  • nettadressen er ordbokene.no
Artikkelside

nobelium

substantiv intetkjønn

Opphav

etter navnet til den svenske vitenskapsmannen og oppfinneren Alfred Nobel, 1833–1896

Betydning og bruk

radioaktivt grunnstoff (1) med atomnummer 102;
kjemisk symbol No
Artikkelside

internettadresse, Internett-adresse

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

adresse til en internettside;
jamfør domenenavn
Eksempel
  • www.uib.no er internettadressen til Universitetet i Bergen
Artikkelside

ingenmannsland

substantiv intetkjønn

Opphav

i betydningen ‘øde landområde’ etter latin terra nullius; i betydningen ‘område mellom to fiender’ etter engelsk no man’s land

Betydning og bruk

  1. øde landområde
    Eksempel
    • stasjonsområdet ble liggende i ingenmannsland mellom øst og vest
  2. område mellom to frontlinjer der ingen av partene har kontroll
  3. i overført betydning: ubestemmelig tilstand eller plassering
    Eksempel
    • hjemmelaget var i ingenmannsland
Artikkelside

americano

substantiv hankjønn

Uttale

amerikaˊno

Opphav

fra spansk , forkortet av café americano

Betydning og bruk

espresso blandet med varmt vann
Artikkelside

ad notam

adverb

Uttale

ad noˊtam

Opphav

fra latin

Betydning og bruk

til etterretning
Eksempel
  • ta reaksjonene ad notam

Faste uttrykk

  • ta seg ad notam
    legge merke til;
    legge seg på sinne
Artikkelside

brast

substantiv ubøyelig

Opphav

fra gammeldansk ‘skade, mangel’; beslektet med brist

Faste uttrykk

  • stå last og brast
    holde sammen med (no)en i godt og ondt
Artikkelside

paranoid

adjektiv

Uttale

utt -no-iˊd

Betydning og bruk

som er preget av sykelige vrangforestillinger
Artikkelside

Nynorskordboka 544 oppslagsord

No

symbol

Tyding og bruk

symbol for grunnstoffet nobelium
Artikkelside

før 3

preposisjon

Opphav

norrønt fyrr adverb, komparativ av for (6; jamfør først (3

Tyding og bruk

  1. tidlegare enn;
    Døme
    • eg kom før deg;
    • kom før klokka åtte!
    • vi håpar å vere på plass i det nye huset før jul;
    • onsdag før skjærtorsdag;
    • år 50 før Kristus
  2. brukt som adverb: på eit tidlegare tidspunkt
    Døme
    • både før og no;
    • før var det slik;
    • før i tida;
    • både den dagen og dagen før
  3. brukt som adverb: heller (2, 1)
    Døme
    • eg vil før gå enn å sitje på med deg

Faste uttrykk

  • frå før
    frå tidlegare (av), allereie
    • eg kjenner henne frå før av;
    • kva kan du om emnet frå før?
  • før eller sidan
    på eit eller anna tidspunkt
    • før eller sidan måtte vi tape ein kamp
  • jo før, jo heller
    så snart som mogleg
  • korkje før eller sidan
    ikkje på noko tidspunkt;
    aldri
    • korkje før eller sidan har eg sett eit slikt fargerikt syn;
    • han har aldri sett maken, korkje før eller sidan
  • som før
    slik det alltid har brukt å vere;
    uendra
    • halde fram som før;
    • ingenting er som før;
    • ynskje at alt skal bli som før
Artikkelside

verda står ikkje til påske

Tyding og bruk

brukt skjemtande om at ein er overraska;
Sjå: påske
Døme
  • fint vêr i dag igjen ! Verda står ikkje til påske!
  • har ho rydda rommet sitt? No står ikkje verda til påske
Artikkelside

rable for nokon

Tyding og bruk

gå rundt for ein;
bli skrullete eller vettlaus;
Sjå: rable
Døme
  • no rablar det for meg;
  • etter han flytta til byen rabla, det for han
Artikkelside

Jesus

eigennamn

Tyding og bruk

  1. i kristen tru: namnet på personen som er utgangspunktet for kristendomen
    Døme
    • Jesus frå Nasaret;
    • den bibelske Jesus;
    • Betlehem var Jesu fødeby;
    • Jesu død og oppstode
  2. brukt i utrop for å uttrykkje overrasking, frustrasjon, sinne eller liknande
    Døme
    • Jesus! Du skremde meg!
    • Herre Jesus! Kva skal vi gjere no?
Artikkelside

rable

rabla

verb

Tyding og bruk

  1. teikne, skrive eller snakke raskt, slurvete og utydeleg
    Døme
    • rable noko ned i ein fart;
    • han rabla gjennom førelesinga, heilt utanfor manus
  2. brukt som adjektiv: forvirra, vettlaus
    Døme
    • ho er rablande galen

Faste uttrykk

  • rable for nokon
    gå rundt for ein;
    bli skrullete eller vettlaus
    • no rablar det for meg;
    • etter han flytta til byen rabla, det for han
Artikkelside

påske

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt páskar; opphavleg frå hebraisk pesah

Tyding og bruk

  1. kristen høgtid til minne om Jesu død og oppstode
    Døme
    • påska kjem seint i år;
    • dei feirer påska heime i år;
    • ynskje god påske
  2. jødisk høgtid til minne om utgangen frå Egypt

Faste uttrykk

  • verda står ikkje til påske
    brukt skjemtande om at ein er overraska
    • fint vêr i dag igjen ! Verda står ikkje til påske!
    • har ho rydda rommet sitt? No står ikkje verda til påske
Artikkelside

ragge 3

ragga

verb

Opphav

frå svensk

Tyding og bruk

  1. køyre rundt i bil (som fritidssyssel);
    jamfør raggar;
    Døme
    • no raggar han rundt i ein gammal Porche
  2. (prøve å) finne ein mellombels seksuell partnar;
    sjekke opp
    Døme
    • han ville ragge damer på bensinstasjonen

Faste uttrykk

  • ragge opp
    (prøve å) finne nokon (til noko)
    • vi prøvde å ragge opp fleire frivillige
Artikkelside

radiorøyr

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

elektronrøyr brukt til forsterkar i radioapparat
Døme
  • transistorar er no vanlege i staden for radiorøyr
Artikkelside

bitterdø, bitterdød

interjeksjon

Opphav

samandraging av ‘(Guds, Jesu) bitre død’, jamfør død (1

Tyding og bruk

i eid, til å streke under til dømes eit påbod, ein påstand eller ein lovnad
Døme
  • no skal du bitterdø gå!
Artikkelside
Side 1 av 55