Avansert søk

564 treff

Bokmålsordboka 276 oppslagsord

fire 2

verb

Opphav

gjennom lavtysk; fra fransk virer ‘dreie’

Betydning og bruk

  1. heise ned, la sige;
    Eksempel
    • fire flagget;
    • fire seg ned i et tau
  2. gi etter, slå av
    Eksempel
    • han firer aldri;
    • fire på kravene

Faste uttrykk

  • ikke fire/vike en tomme
    stå fast på standpunktet sitt

fire 1

determinativ kvantor

Opphav

av dansk fire; samme opprinnelse som norrønt fjórir

Betydning og bruk

  1. grunntallet 4
    Eksempel
    • fire år;
    • en familie på fire;
    • innenfor husets fire vegger;
    • så sikkert som at to og to er fire;
    • de fire verdenshjørner
  2. karakter (4) i en skala fra 1 til 6
    Eksempel
    • fire i engelsk

Faste uttrykk

  • på alle fire
    på kne og hender
    • krabbe på alle fire
  • tre–fire
    • tre til fire
      • bygget vil stå ferdig om tre–fire år;
      • det koster nok rundt tre–fire millioner
    • noen få
      • har du en tre–fire minutter til overs?
      • de har vært der en tre–fire ganger
  • under fire øyne
    på tomannshånd
    • en samtale under fire øyne

tre–fire

Betydning og bruk

Sjå: fire, tre
  1. tre til fire
    Eksempel
    • bygget vil stå ferdig om tre–fire år;
    • det koster nok rundt tre–fire millioner
  2. noen få
    Eksempel
    • har du en tre–fire minutter til overs?
    • de har vært der en tre–fire ganger

dele inn

Betydning og bruk

samle i ulike grupper eller inndelinger;
Sjå: dele
Eksempel
  • dele inn elevene i fire grupper;
  • teksten er delt inn avsnitt

bestående av

Betydning og bruk

som er sammensatt av;
Sjå: bestå
Eksempel
  • universitetet, bestående av fire fakultet;
  • en regjering bestående av tre partier

under fire øyne

Betydning og bruk

på tomannshånd;
Sjå: fire, øye
Eksempel
  • en samtale under fire øyne

ikke fire/vike en tomme

Betydning og bruk

stå fast på standpunktet sitt;
Sjå: fire, tomme, vike

de fire spesies

Betydning og bruk

de fire elementære regningsartene (addisjon, subtraksjon, multiplikasjon, divisjon);
Sjå: spesies

slakke opp

Betydning og bruk

løsne (en mutter); fire forsiktig (med vinsj);
Sjå: slakke

gå ned med flagget til topps

Betydning og bruk

gi seg uten å fire på prinsippene og idealene sine;
gi tapt med æren i behold;
Sjå: flagg

Nynorskordboka 288 oppslagsord

fire 2

fira

verb

Opphav

gjennom lågtysk; frå fransk virer ‘dreie’

Tyding og bruk

  1. slakke, sleppe etter;
    heise ned, la sige, senke
    Døme
    • fire seglet;
    • fire ned kista;
    • fire seg ned i tau
  2. gje etter, føye seg;
    slå av
    Døme
    • fire på krava

Faste uttrykk

  • ikkje fire/vike ein tomme
    stå fast på standpunktet sitt
    • kommunen firer ikkje ein tomme på krava;
    • dei var standhaftige og veik ikkje ein tomme

fire 1

determinativ kvantor

Opphav

av dansk fire; same opphav som norrønt fjórir

Tyding og bruk

  1. grunntalet 4
    Døme
    • fire år;
    • klokka fire;
    • så sikkert som to og to er fire
  2. karakter (4) i ein skala frå 1 til 6
    Døme
    • få fire i engelsk

Faste uttrykk

  • på alle fire
    på kne og hender
    • krype på alle fire
  • tre–fire
    • tre til fire
      • prosjektet er ferdig om tre–fire år;
      • det er tre–fire varmegrader ute
    • nokre få
      • har du ein tre–fire minutt?
      • ho vakna ein tre–fire gongar i løpet av natta
  • under fire auge
    på tomannshand;
    toeine
    • ei samtale under fire auge

pris 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt príss ‘ære, lov, stas, prakt’, gjennom lågtysk, frå gammalfransk; av latin pretium ‘verdi’

Tyding og bruk

  1. pengesum ein betaler for ei vare eller ei teneste;
    verdi i pengar;
    Døme
    • prisen på brød;
    • prisane på bustader gjekk opp;
    • dei lagar eksklusive produkt og ligg høgt i pris
  2. utmerking for særleg god innsats;
    premie i konkurranse
    Døme
    • dele ut prisar i fire ulike kategoriar
  3. det å prise (3 noko eller nokon;
    ros, lovprising
    Døme
    • syngje vinens pris

Faste uttrykk

  • setje pris på
    verdsetje, like;
    setje høgt
  • ta prisen
    vere best;
    utmerkje seg
  • takk og pris
    brukt for å uttrykkje at ein er letta eller takksam;
    heldigvis
    • takk og pris for at vi bur i eit demokrati;
    • takk og pris kom ho seg unna

tre–fire

Tyding og bruk

Sjå: fire, tre
  1. tre til fire
    Døme
    • prosjektet er ferdig om tre–fire år;
    • det er tre–fire varmegrader ute
  2. nokre få
    Døme
    • har du ein tre–fire minutt?
    • ho vakna ein tre–fire gongar i løpet av natta

remse opp

Tyding og bruk

seie noko fort og mekanisk;
Sjå: remse
Døme
  • dei remsar opp fire grunnar til at dei drog

på plakaten

Tyding og bruk

på programmet;
Sjå: plakat
Døme
  • orkesteret hadde fire konsertar på plakaten;
  • meir underhaldning står på plakaten

heise ned

Tyding og bruk

senke, fire (2, 1);
Sjå: heise
Døme
  • heise folk ned frå taket;
  • han heiste seg ned etter tauet

femstroken oktav

Tyding og bruk

oktav (2) som ligg over firstroken oktav og fire oktavar over einstroken oktav;
Sjå: oktav

om gongen

Tyding og bruk

så mykje eller så mange (av det som er nemnt) for kvar einskild gong;
Sjå: gong, om
Døme
  • kome to og to om gongen;
  • vere vald for fire år om gongen

gå ned med flagget til topps

Tyding og bruk

gje seg utan å fire på prinsippa og ideala sine;
gje tapt med ære;
Sjå: flagg