Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 54 oppslagsord

vonlaus

adjektiv

Tyding og bruk

  1. utan von, som det ikkje finst von for;
    Døme
    • ho var trøytt og vonlaus;
    • ei vonlaus framtid
  2. Døme
    • ho reiste så vonlaust langt ifrå han
Artikkelside

vinst

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk; jamfør gevinst

Tyding og bruk

  1. overskot etter at kostnadene er dregne ifrå;
  2. vare, pengesum som blir lodda ut i lotteri
Artikkelside

ufør

adjektiv

Opphav

av før (1

Tyding og bruk

  1. Døme
    • det er uført etter vegen, over heia
  2. Døme
    • telje uført – telje ifrå;
    • spå uført – meine at noko er ugjerleg
  3. ikkje i stand (til noko), ikkje kapabel, uskikka
    Døme
    • arbeidsufør;
    • han er ufør til den jobben
  4. som på grunn av sjukdom eller skade har varig nedsett funksjonsevne
    Døme
    • ho er ufør;
    • trygd til uføre
Artikkelside

ufråkomeleg, ufråkommeleg

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje er til å kome ifrå;
Døme
  • ei ufråkomeleg følgje
Artikkelside

trekkprosent

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

prosentdel som skal dragast ifrå
Døme
  • trekkprosenten på skattekortet
Artikkelside

synspunkt

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk; frå mellomalderlatin

Tyding og bruk

  1. standpunkt (1) som ein går ut ifrå når ein ser på eller dømmer om ei sak;
    • frå eit nasjonalt, økonomisk synspunkt
    • kome med nye synspunkt på saka
Artikkelside

suveren 2

adjektiv

Opphav

frå fransk ‘høgast’; av super

Tyding og bruk

    • ein suveren stat
  2. i særklasse
    • vere suveren i ein konkurranse
  3. svært god
    • spele heilt suverent;
    • ho er suveren i engelsk
    • suverent sjå bort ifrå klagene
Artikkelside

statist

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk av; latin stare ‘stå’

Tyding og bruk

person i ein film eller eit skodespel der han/ho er med i massescener eller liknande utan å ha noka verkeleg rolle
Døme
  • somme ifrå bygda var med som statistar;
  • spelarane våre vart statistar – heilt underlegne
Artikkelside

skusle 1

skusla

verb

Opphav

norrønt skutla; samanheng med skyte og skute (2

Tyding og bruk

  1. gli med fart og kraft
    Døme
    • det skusla nedover bakken
  2. skuve fram, støyte
    Døme
    • skusle skyttelen;
    • skusle loka ifrå
Artikkelside

sjå 2

verb

Opphav

norrønt sjá; jamfør sett (4

Tyding og bruk

  1. oppfatte med auga;
    leggje merke til;
    bli var
    Døme
    • sjå ein samanstøyt mellom to bilar;
    • sjå nokon kome;
    • sjå at nokon kjem;
    • kan du sjå hunden der borte?
    • brått såg eg noko på vegen framfor meg;
    • ikkje sjå snurten av ein;
    • ikkje sjå handa framfor seg;
    • sjå flisa i auget åt bror sin – Matt 7,3
  2. vende blikket mot;
    Døme
    • sjå der, no regnar det;
    • sjå ein film, ei utstilling;
    • sjå ei sak frå begge sider;
    • sjå i avisa
    • vitje
      • sjå innom (til) ein;
      • sjå opp! – pass på, ver på vakt!
      • sitje roleg og sjå på – berre sitje passiv;
      • har du sett på maken?
    • granske, undersøke
      • vil du sjå på denne motoren?
  3. få lære, oppleve, vite;
    Døme
    • den som lever, får sjå;
    • vi får sjå korleis det går;
    • det er noko ein sjeldan ser – er vitne til;
    • du skal sjå det går nok bra
    • tenkje etter, fundere
      • la meg sjå, det er femten år sidan
    • innsjå, skjøne
      • der ser du korleis det går;
      • så langt eg kan sjå, skulle det gå bra;
      • ho er rik, ser du
    • vilje (2, ynske
      • eg ser helst at du går;
      • ikkje sjå på prisen – ikkje bry seg om prisen
  4. om utsjånad: gje inntrykk av, likjast
    Døme
    • å sjå til er han ein kraftkar
  5. refleksivt:
    Døme
    • sjå framfor seg;
    • sjå seg tid til – ha tid til
  6. i uttrykk med partikkel

Faste uttrykk

  • ikkje sjå ut
    vere fæl, underleg å sjå på
  • sjå att
    møtast på nytt, finne att
  • sjå bort ifrå
    òg: ikkje rekne med
  • sjå etter
    passe på (barna);
    leite etter (noko);
    undersøkje
    • sjå etter om nokon er heime
  • sjå fram til
    glede seg til
  • sjå gjennom
    lese fort (i ei bok, dokument)
  • sjå godt ut
    ha ein god utsjånad, verke frisk, i form
  • sjå i auga
    godta;
    vedgå
  • sjå kvarandre
    òg: møtast
  • sjå ned på
    òg: vanvørde
  • sjå opp til
    òg: setje høgt, dyrke (2
  • sjå seg føre
    gå varsamt, passe seg
  • sjå seg i stand til
    rekne seg skikka til
  • sjå seg om
    kike rundt seg; reise rundt og gjere seg kjend
  • sjå seg rundt etter
    leite etter (noko)
  • sjå seg råd til
    ha høve el råd til
  • sjå til
    syte for, passe på
    • sjå til dyra;
    • sjå til at gjestene får mat;
    • sjå til at noko går i orden
  • sjå ut
    verke, gje inntrykk av;
    òg: velje ut, plukke ut
    • det ser ut som vi kan dra no;
    • sjå ut kandidatar til oppdraget
  • sjå vekk frå
    òg: ikkje rekne med eller ta omsyn til;
    sjå bort frå
Artikkelside
Side 4 av 6