Avansert søk

132 treff

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

døme

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt dǿmi, av dømme

Betydning og bruk

et enkelt tilfelle som illustrerer en allmenn regel, representerer en gruppe eller lignende;
Eksempel
  • gi døme på noe;
  • et typisk døme

Faste uttrykk

  • til dømes
    for å nevne et døme;
    for eksempel;
    forkortet t.d.

til dømes

Betydning og bruk

for å nevne et døme;
for eksempel;
forkortet t.d.;
Sjå: døme

Nynorskordboka 130 oppslagsord

døme 2, dømme

døma, dømma

verb

Opphav

norrønt dǿma; av dom (1

Tyding og bruk

  1. felle dom (1, 1) i ei rettssak
    Døme
    • bli dømd for tjuveri;
    • døme nokon til samfunnsstraff;
    • han vart dømd til to år i fengsel;
    • domaren dømer dei til døden
    • brukt som substantiv
      • den dømde
  2. peike ut vinnaren eller passe på at reglane vert følgde i ein konkurranse
    Døme
    • døme i VM-sluttspelet;
    • døme i ein musikkonkurranse;
    • domaren dømde straffe til bortelaget
  3. gjere seg opp ei meining om;
    Døme
    • døme ut frå eigne preferansar;
    • etter alt å døme kjem dette til å gå bra;
    • etter smaken å døme må dette vere solbærsaft
  4. setje seg til doms over;
    Døme
    • døme andre strengare enn seg sjølv
    • brukt som adjektiv
      • ha ei dømande haldning

Faste uttrykk

  • den dømande makta
    domstolane
    • den dømande makta er uavhengig av den lovgjevande og den utøvande makta

døme 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt dǿmi; av døme (2

Tyding og bruk

  1. einskilt tilfelle som illustrerer ein allmenn regel, representerer ei gruppe eller liknande;
    Døme
    • gje døme på noko;
    • eit typisk døme
  2. Døme
    • motet hennar er eit døme for oss alle

Faste uttrykk

  • til dømes
    for å nemne eit døme;
    for eksempel;
    forkorta t.d.

etter alt sannsyn

Tyding og bruk

etter alt å døme;
Sjå: sannsyn

personleg pronomen

Tyding og bruk

pronomen brukt for å vise til ein grammatisk person (4);
Døme
  • ‘han’ og ‘deg’ er døme på personlege pronomen

indoiranske språk

Tyding og bruk

språk som høyrer til den greina av dei indoeuropeiske språka ein finn i India, Pakistan, Bangladesh, Iran og Afghanistan;
Døme
  • hindi, panjabi og persisk er døme på indoiranske språk

etter alle julemerke

Tyding og bruk

etter alt å døme;
sannsynlegvis;
Sjå: julemerke

dersom ikkje alle julemerke slår feil

Tyding og bruk

etter alt å døme;
sannsynlegvis;
Sjå: julemerke

det er ikkje gull alt som glimrar

Tyding og bruk

ein må ikkje døme berre ut frå eit fint ytre;
ikkje alt som ser fint ut, er verdifullt;
Sjå: glimre, gull

ikkje skode hunden på håra

Tyding og bruk

ikkje døme nokon etter det ytre;
Sjå: hund, hår, skode

elektromagnetisk stråling

Tyding og bruk

overføring av energi med elektromagnetiske bølgjer;
Sjå: stråling
Døme
  • synleg lys er døme på elektromagnetisk stråling