Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 130 oppslagsord

pdf, PDF

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. filformat som gjer at eit elektronisk dokument har same utsjånad uavhengig av kva slags digital eining det blir vist på
  2. dokument i pdf-format
    Døme
    • opne pdf-en;
    • sende pdf-ar av alle dokumenta
Artikkelside

prikk 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk ‘spiss, pigg’

Tyding og bruk

  1. punkt, lite merke, liten rund flekk
    Døme
    • grønt tøy med kvite prikkar i;
    • den svenske bokstaven ‘ö’ er ein ‘o’ med to prikkar over;
    • vi såg hytta som ein prikk langt borte
  2. form for straffepoeng for misferd i trafikken eller for brot på andre reglar
    Døme
    • få prikkar i førarkortet;
    • han fekk mange prikkar i rebusløpet;
    • få ein prikk for brot på skjenkjeløyvet

Faste uttrykk

  • prikken over i-en
    det som gjer noko fullkome;
    krona på verket
    • blomstrane i vasen sette prikken over i-en
  • på ein prikk
    nøyaktig, heilt og fullt
    • han liknar faren på ein prikk;
    • det stemmer på ein prikk
  • på prikken
    nøyaktig
    • dørene er på prikken like;
    • på prikken klokka åtte
  • til punkt og prikke
    heilt nøyaktig;
    til minste detalj
    • dei har følgt lova til punkt og prikke
Artikkelside

oppdatere

oppdatera

verb

Opphav

etter engelsk update

Tyding og bruk

  1. føre inn opplysningar (i register, handbok eller liknande) fram til ein viss dato;
    føre data à jour
  2. informere om den nyaste utviklinga på eit visst område
    Døme
    • dei møttest kvar veke for å oppdatere kvarandre
  3. leggje til nytt innhald på internett, i sosiale medium eller liknande
    Døme
    • nettsida blir oppdatert ein gong i veka;
    • ho oppdaterer bloggen sin kvar dag
  4. i IT: installere ny versjon av programvare eller liknande
    Døme
    • konfigurere og oppdatere pc-en
Artikkelside

opnar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. reiskap til å opne noko med
    Døme
    • opne flaska med opnaren
  2. første nummer i framsyning eller konsert;
    første låt på album (2)
    Døme
    • opnaren på cd-en
  3. person som opnar noko
    Døme
    • opnaren av utstillinga
  4. i kortspel: person som gjev første meldinga
Artikkelside

new age

substantiv ubøyeleg

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

  1. nemning for ulike rørsler basert på eit holistisk livssyn, med vekt på mystikk og intuisjon, ofte i motsetnad til den etablerte naturvitskapen
  2. (instrumentell) musikksjanger, ofte med ein meditativ (2) stil og mykje bruk av elektroniske instrument;
    Døme
    • DJ-en spelar ei blanding av new age og elektronika
Artikkelside

parentes

substantiv hankjønn

Uttale

parenteˊs; parangteˊs

Opphav

frå gresk ‘mellomsetning’, av para ‘ved sida av’, en ‘i’ og thesis ‘setning’

Tyding og bruk

  1. teikn i form av to bogar, to klammer, to spisse vinklar eller liknande før og etter ein teiknstreng;
    Døme
    • uttaleopplysninga står i parentes;
    • tala i parentes viser til sidetal
  2. tekstdel som er skild ut frå samanhengen med parentesteikn
    Døme
    • formlane står i parentes;
    • stryk parentesen!
  3. Døme
    • i parentes vil eg nemne ...
  4. forbigåande og uviktig episode
    Døme
    • åra i byen vart ein parentes i livet hennar
Artikkelside

MTB

substantiv hankjønn

Opphav

forkorting for motortorpedobåt og missiltorpedobåt

Tyding og bruk

  1. Døme
    • mannskapet på MTB-en
  2. Døme
    • dei norske MTB-ane
Artikkelside

MR

substantiv hankjønn

Uttale

emˋmær

Opphav

forkorting for magnetresonanstomografi

Tyding og bruk

Døme
  • ta ein MR av kneet;
  • få svar på MR-en
Artikkelside

omstarte

omstarta

verb

Tyding og bruk

starte på nytt
Døme
  • omstarte pc-en
Artikkelside

omlyd, omljod

substantiv hankjønn

Opphav

etter tysk Umlaut

Tyding og bruk

i språkvitskap: det at ein (rot)vokal blir gjort heilt eller delvis lik ein annan vokal, til dømes når ‘a’ i urnordisk ‘gastir’ har vorte til ‘e’ i ‘gjest’ på grunn av ‘i’-en i 'gastir’;
til skilnad frå avlyd
Artikkelside
Side 2 av 13