Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
9101 treff

Bokmålsordboka 4 oppslagsord

sjå

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt sjá femininum i sammensetning, betydning 2 etter engelsk show

Betydning og bruk

  1. den en ser, syn, i sammensetninger som
    Eksempel
    • kringsjå
  2. utstilling, særlig dyrskue
    Eksempel
    • fesjå
Artikkelside

kringsjå

substantiv intetkjønn

Opphav

etter tysk Rundschau; jamfør sjå

Betydning og bruk

vidt utsyn;
Artikkelside

choke 2, sjåke

verb

Uttale

sjåˋke

Betydning og bruk

Artikkelside

capriccio

substantiv hankjønn

Uttale

kapritˊsjå; kapritˊsjiå

Opphav

fra italiensk ‘lune, innfall’

Betydning og bruk

Artikkelside

Nynorskordboka 9097 oppslagsord

sjå 2

verb

Opphav

norrønt sjá; jamfør sett (4

Tyding og bruk

  1. oppfatte med auga;
    leggje merke til;
    bli var
    Døme
    • sjå ein samanstøyt mellom to bilar;
    • sjå nokon kome;
    • sjå at nokon kjem;
    • kan du sjå hunden der borte?
    • brått såg eg noko på vegen framfor meg;
    • ikkje sjå snurten av ein;
    • ikkje sjå handa framfor seg;
    • sjå flisa i auget åt bror sin – Matt 7,3
  2. vende blikket mot;
    Døme
    • sjå der, no regnar det;
    • sjå ein film, ei utstilling;
    • sjå ei sak frå begge sider;
    • sjå i avisa
    • vitje
      • sjå innom (til) ein;
      • sjå opp! – pass på, ver på vakt!
      • sitje roleg og sjå på – berre sitje passiv;
      • har du sett på maken?
    • granske, undersøke
      • vil du sjå på denne motoren?
  3. få lære, oppleve, vite;
    Døme
    • den som lever, får sjå;
    • vi får sjå korleis det går;
    • det er noko ein sjeldan ser – er vitne til;
    • du skal sjå det går nok bra
    • tenkje etter, fundere
      • la meg sjå, det er femten år sidan
    • innsjå, skjøne
      • der ser du korleis det går;
      • så langt eg kan sjå, skulle det gå bra;
      • ho er rik, ser du
    • vilje (2, ynske
      • eg ser helst at du går;
      • ikkje sjå på prisen – ikkje bry seg om prisen
  4. om utsjånad: gje inntrykk av, likjast
    Døme
    • å sjå til er han ein kraftkar
  5. refleksivt:
    Døme
    • sjå framfor seg;
    • sjå seg tid til – ha tid til
  6. i uttrykk med partikkel

Faste uttrykk

  • ikkje sjå ut
    vere fæl, underleg å sjå på
  • sjå att
    møtast på nytt, finne att
  • sjå bort ifrå
    òg: ikkje rekne med
  • sjå etter
    passe på (barna);
    leite etter (noko);
    undersøkje
    • sjå etter om nokon er heime
  • sjå fram til
    glede seg til
  • sjå gjennom
    lese fort (i ei bok, dokument)
  • sjå godt ut
    ha ein god utsjånad, verke frisk, i form
  • sjå i auga
    godta;
    vedgå
  • sjå kvarandre
    òg: møtast
  • sjå ned på
    òg: vanvørde
  • sjå opp til
    òg: setje høgt, dyrke (2
  • sjå seg føre
    gå varsamt, passe seg
  • sjå seg i stand til
    rekne seg skikka til
  • sjå seg om
    kike rundt seg; reise rundt og gjere seg kjend
  • sjå seg rundt etter
    leite etter (noko)
  • sjå seg råd til
    ha høve el råd til
  • sjå til
    syte for, passe på
    • sjå til dyra;
    • sjå til at gjestene får mat;
    • sjå til at noko går i orden
  • sjå ut
    verke, gje inntrykk av;
    òg: velje ut, plukke ut
    • det ser ut som vi kan dra no;
    • sjå ut kandidatar til oppdraget
  • sjå vekk frå
    òg: ikkje rekne med eller ta omsyn til;
    sjå bort frå
Artikkelside

sjå 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt sjá f i samansetningar, i tyding 2 jamfør engelsk show

Tyding og bruk

  1. det ein ser;
    Døme
    • himmelsjå
  2. det å stille ut noko så folk kan sjå det;
    Døme
    • fesjå
Artikkelside

hell i uhell

Tyding og bruk

heldig hending eller omstende som dempar verknaden av ei ugunstig hending;
Sjå: hell, uhell
Døme
  • det var eit hell i uhellet at alle var ute da huset rasa saman
Artikkelside

gå til filmen

Tyding og bruk

bli filmarbeidar, særleg filmskodespelar;
Sjå: film
Artikkelside

sakte film

Tyding og bruk

Sjå: film
  1. film som er spela inn i sakte tempo;
  2. det at noko går føre seg i sakte tempo;
    Døme
    • alt rundt henne skjedde i sakte film
Artikkelside

det ptolemeiske verdsbiletet

Tyding og bruk

astronomisk verdsbilete der ein reknar med at jorda er sentrum og sola og planetane sirklar rundt henne i samansette sirkelbaner;
Artikkelside

vere pumpa

Tyding og bruk

vere tom eller utsliten;
Sjå: pumpe
Døme
  • han var heilt pumpa på slutten av dagen
Artikkelside

ta pulsen på

Tyding og bruk

Sjå: puls
  1. kjenne på pulsåre og telje hjarteslaga ei viss tid
    Døme
    • legen tok pulsen på pasienten
  2. undersøkje kva som verkeleg går føre seg
    Døme
    • filmen tek pulsen på samtida
Artikkelside

psyke ut

Tyding og bruk

få til å miste motet eller trua på seg sjølv;
Sjå: psyke
Døme
  • vi må ikkje la oss psyke ut av litt motgang;
  • han prøvde å psyke ut konkurrenten
Artikkelside

pumpe nokon for noko

Tyding og bruk

få noko ut av nokon;
Sjå: pumpe
Døme
  • dei pumpa henne for siste nytt
Artikkelside
Side 1 av 910