Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

ripe 3

ripa

verb

Opphav

samanheng med rive (3

Tyding og bruk

  1. streke (til dømes med kvass reiskap), risse, rispe (3, 1)
    Døme
    • ripe opp bordplata;
    • diamant ripar glas
    • rive av
      • ripe av ei fyrstikk;
      • ripe lauv
  2. stryke av stad, rømme, ha seg unna
    Døme
    • han måtte ripe
Artikkelside

rip 1, ripe

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør norrønt ríp, truleg frå nederlandsk; frisisk ‘kant, rand’

Tyding og bruk

øvste kant eller bord (2, 3) på båtside;
Døme
  • bølgjene slo over ripa
Artikkelside

ripe 2

substantiv hokjønn

Opphav

av ripe (3

Tyding og bruk

Døme
  • få riper i lakken;
  • lage riper på bordplata
Artikkelside

lyrodd

substantiv hankjønn

Opphav

av norrønt hlýr ‘baug’ og odd

Tyding og bruk

trekanta trestykke felt inn mellom ripe (1 og stamn på vestnorsk eller nordnorsk tradisjonell trebåt
Artikkelside

riper i lakken

Tyding og bruk

skade på omdømet;
Sjå: lakk, ripe
Artikkelside

ros 2, ròs 2

substantiv hokjønn

Opphav

i tyding 1 truleg eigenleg fleirtal av ras, i tyding 2 av IV ròse

Tyding og bruk

  1. for (1, 1) i jorda (etter eit skred)
  2. ripe (2, stripe i huda
Artikkelside

rip 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

av ripe (3

Tyding og bruk

Døme
  • skjere rip i noko
Artikkelside

skriple 2

skripla

verb

Tyding og bruk

klore, ripe, rive opp
Døme
  • skriple seg
Artikkelside

skramme 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt skráma ‘øks’; samanheng med skjere (3

Tyding og bruk

Døme
  • falle og få ei skramme på kneet;
  • kome frå ulykka utan ei skramme
Artikkelside

rive 3

riva

verb

Opphav

norrønt rífa og hrífa

Tyding og bruk

  1. slite i to eller fleire bitar, flerre, spjerre, flengje
    Døme
    • rive sund;
    • hunden reiv sauen i hel;
    • rive seg opp på piggtråden;
    • rive opp eit sår – òg overf: rippe opp i
    • i perfektum partisipp:
  2. gni (sund);
    knuse til smular
    Døme
    • rive ost, brød
  3. Døme
    • gikta reiv og sleit i kroppen;
    • lukta reiv i nasen;
    • brennevinet reiv i halsen
  4. rykkje, slite (av garde)
    Døme
    • rive seg i håret;
    • rive av seg kleda;
    • elva reiv med seg brua;
    • pesten reiv med seg tusenvis;
    • billettane vart rivne bort – vart utselde i ein fart;
    • ho vart riven bort – døydde brått og uventa;
    • rive ein over ende
  6. bryte ned, rasere, jamne med jorda
    Døme
    • rive eit hus;
    • rive ned og øydeleggje
  7. velte, dytte ned
    Døme
    • rive eit hinder;
    • høgdehopparen reiv i første forsøk

Faste uttrykk

  • få riven pels
    kome uheldig frå noko
  • rive frå seg
    gjere seg fort ferdig
  • rive i seg
    ete grådig
  • rive kjeft
    krangle, skjelle (for moro skuld), skråle
  • rive or seg
    fortelje (til dømes ein vits) på ståande fot
  • rive seg laus
    òg overf: frigjere seg frå; jamfør lausriven
  • rive til seg
    rafse, grafse
  • rive til seg
    skaffe seg (noko), leggje (noko) under seg
  • riven med
    oppglødd, ivrig
Artikkelside
Side 1 av 2