Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 54 oppslagsord

levere

levera

verb

Opphav

gjennom lågtysk levereren og fransk livrer; frå latin liberare ‘gjere fri’, av liber ‘fri’

Tyding og bruk

bringe (3, 1), sende (3, 1);
gje frå seg
Døme
- levere varer kvar onsdag;
- dei leverer fisk til oppkjøparar;
- du må levere pakka til henne personleg;
- han leverte attende bøkene han hadde lånt
- - avlevere
  - overlevere
  - utlevere
produsere (1);
yte (2, 4), prestere
Døme
- solcellepanelet leverer straum til hytta;
- du har levert eit godt arbeid her;
- artisten leverte på konserten
leggje fram
Døme
- dei må levere prov for at påstanden stemmer

Faste uttrykk

levere varene
yte det som er lova eller venta
forfattaren leverer varene i oppfølgjaren

Artikkelside

resept

substantiv hankjønn

Opphav

av latin receptum ‘noko ein har teke på seg’, av recipere ‘ta imot’

Tyding og bruk

skriftleg pålegg frå ein lege om å levere ut medisin til ein person;
oppskrift for tillaging og bruk av medisin
Døme
- skrive ut resept på penicillin
i overført tyding: rettleiing for korleis ein kan oppnå noko bestemt
Døme
- dei følgjer resepten til trenaren

Artikkelside

brevsprekk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

smal opning i gatedør, før nytta til å levere brev og annan post gjennom

Artikkelside

opplasta

adjektiv

Opphav

av opp og laste (

Tyding og bruk

ferdig lasta

Døme

levere varene fritt opplasta på jernbanevogn

Artikkelside

gje, gjeve, gi

gjeva

verb

Opphav

norrønt gefa

Tyding og bruk

la få (2, 1);
(over)rekkje, levere;
la kome frå seg, sende ut, føre fram, skaffe
Døme
- gje meg avisa;
- det heile gav eit sterkt inntrykk;
- gje atterljom;
- gje seg tid til noko;
- gje nokon skylda for noko;
- gje nokon bank;
- gje nokon høve til noko;
- gje døme;
- gje svar;
- gje lov;
- gje samtykke;
- gje nokon rett;
- gje hjelp;
- gje gass;
- gje avkall på noko;
- gje akt;
- gje tol
brukt for å uttrykkje ynske
Døme
- Gud gjeve det er sant!
- gjev det er sant!
mate (1), fôre (4, 1)
Døme
- gje ungen;
- gje krøtera
la få som gåve;
skjenkje (3), donere
Døme
- gje pengar;
- gje bort gåver;
- gje rabatt
bruke alle sine krefter og all si tid på noko;
ofre (4)
Døme
- gje livet sitt for nokon eller noko
dele ut kort i kortspel
Døme
- din tur å gje
stå for;
halde
Døme
- gje ein middag;
- gje ein konsert;
- gje undervisning;
- gje timar
kaste av seg;
produsere, yte, prestere
Døme
- gje gode renter;
- boka gjev mykje;
- jorda gjev lite av seg;
- gje resultat;
- han har ingenting å gje
gje ut i vederlag for noko;
betale (1)
Døme
- gje 80 kr for boka;
- eg skulle gje mykje for å få vite det

Faste uttrykk

gje att
- om handel: gje vekslepengar
  gje att på ein tiar
- fortelje att;
  referere (2)
  gje att noko ein har høyrt
gje blaffen i
vere likeglad med
gje blaffen i politikk;
gje blanke blaffen i vedtaket;
ho gav blaffen
gje bryst
amme (2
gje ein god dag i
ikkje bry seg om;
gje blaffen i
han gav ein god dag i arbeidet sitt
gje etter
- om underlag: svikte (1)
  planken gav etter
- om person: føye seg eller vike
  gje etter for krava;
  dei gav etter for presset
gje frå seg
(motvillig) overlate til nokon
gje frå seg førarkortet;
gje frå seg makta;
gje frå seg råderetten
gje igjen
gje vekslepengar
gje igjen på ein hundrings
gje inn
skjelle (nokon) ut
gje og ta
vere villig til å inngå komporomiss
gje opp
- opplyse om, offentleggjere
  gje opp namn og adresse;
  gje opp inntekta for siste året
- om person: slutte å kjempe, resignere
  nei, no gjev eg opp;
  gje opp kampen;
  gje opp anden;
  gje opp all von
gje på
få opp farten; halde (intenst) på (med noko), drive på
gje seg heilt og fullt til
vie seg til (noko)
gje seg i ferd med
gå i gang med
gje seg i kast med
gå i gang med
gje seg i lag
slå lag (med nokon)
gje seg i veg
byrje å fare eller gå
gje seg over
overgje seg;
miste motet;
bli heilt maktstolen eller himmelfallen
gje seg sjølv
vere sjølvsagd eller opplagd
løysinga gjev seg sjølv;
svaret gjev seg sjølv
gje seg til å
byrje å
han gav seg til å gråte
gje seg til
bli verande;
slå seg til ro
ho gav seg til i bygda
gje seg ut for
påstå å vere eller spele nokon
gje seg ut på
gå i gang med
gje seg
- om underlag: sige, svikte, gje etter
  golvet gav seg under han
- avta i styrke;
  gå tilbake
  stormen har gjeve seg;
  sjukdomen har gjeve seg
- gje etter (2);
  bøye av
- slutte (1) med noko
  han har gjeve seg med idretten;
  no får du gje deg med dette tullet!
gje ut
sende (bøker, blad) på marknaden
ikkje gje frå seg ein lyd
vere still;
teie (2, 2)
han gav ikkje frå seg ein lyd
ikkje gje mykje for
verdsetje (noko) lågt eller sjå ned på (nokon)
kva gjev du meg for det?
kva synest du om slikt?

Artikkelside

overlevere

overlevera

verb

Opphav

etter tysk

Tyding og bruk

gje, levere frå seg
Døme
- overlevere eit brev
la gå i arv frå ættledd til ættledd;
halde ved lag
Døme
- skrive ned eit eventyr slik det er overlevert

Artikkelside

overhaling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ettersyn og reparasjon
Døme
- levere inn sykkelen til overhaling
om skip: det å leggje seg over hardt og brått i sjøgang;
krenging (1)
Døme
- skuta tok ei kraftig overhaling
tilsnakk for upassande oppførsel;
irettesetjing, overhøvling
Døme
- ho gav meg ei overhaling

Artikkelside

blank

adjektiv

Opphav

frå lågtysk ‘skinande kvit’; samanheng med blakk

Tyding og bruk

om luft, himmel og liknande: lys, klar
Døme
- blank himmel;
- midt på blanke dagen
glatt, skinande
Døme
- ein blank buksebak;
- ein blank spegel;
- bli blank i auga av glede
om væske: ublanda, klar
Døme
- ein blank drope
som ikkje er til å misforstå;
tydeleg
Døme
- blank løgn;
- få blankt avslag
- brukt som adverb
  nekte blankt
- saman med tal: utan desimal
  100-meteren gjekk på 10 blank
om papir: som det ikkje er skrive eller prenta på
Døme
- to røystesetlar var blanke;
- legg inn ei blank linje
utan kunnskapar
Døme
- vere heilt blank i eit fag

Faste uttrykk

blanke ark
- ark utan påskrift, teikningar eller anna
  ei notatblokk med blanke ark
- i overført tyding: nye moglegheiter
  begynne, starte med blanke ark
blanke våpen
- stikk- og hoggvåpen til å bruke i nærstrid
- ærlege, heiderlege middel
  kjempe med blanke våpen i media
gje blanke i
ikkje bry seg
levere blankt
levere ei oppgåve utan å ha svart på ho
stemme blankt
levere stemmesetel utan å ha merkt av for ein av valmoglegheitene
trekkje blankt
- dra sabelen, sverdet e l or slira
- vise fiendtleg innstilling;
  gå til åtak verbalt

Artikkelside

mottak

substantiv inkjekjønn

Opphav

av mot (

Tyding og bruk

det å ta imot noko eller nokon
Døme
- mottak og tilverking av fisk;
- mottak og integrering av flyktningar
stad der ein tek imot noko eller nokon
Døme
- levere fisk til mottaka;
- bebuarane på mottaket
- - akuttmottak
  - asylmottak
  - varemottak
(freistnad på) motstand;
motlegg
Døme
- få hardt mottak
motbakke

Artikkelside

maskinhus

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

hus om inneheld ein eller fleire maskinar som til dømes skal levere kraft

Artikkelside

Side 1 av 6

Resultat per side: