Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
125 treff

Nynorskordboka 125 oppslagsord

rik

adjektiv

Opphav

norrønt ríkr, opphavleg ‘mektig’

Tyding og bruk

  1. som eig mykje, som har rikeleg av noko
    Døme
    • ei rik og mektig kvinne;
    • rike nasjonar;
    • landet er rikt på vasskraft;
    • rike oljefunn;
    • ha ein rik fantasi;
    • bli ei røynsle rikare
    • brukt som substantiv:
      • dei rike har det godt
  2. som gjev god avkastning
    Døme
    • ein rik eplehaust;
    • eit rikt fiske
  3. som inneheld mykje av noko
    Døme
    • appelsin er rik på C-vitamin
  4. som inneheld mykje forskjellig;
    Døme
    • ein rik fauna;
    • leve eit rikt liv

Faste uttrykk

  • rik onkel
    person, bedrift eller liknande som bidreg til å styrkje økonomien
    • fotballaget treng ein rik onkel
  • smular frå dei rike sitt bord
    det som blir til overs etter dei som har mykje
Artikkelside

rikje, rike 2

rikja, rika

verb

Opphav

norrønt ríkja ‘herske, styre’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • rå og rikje
  2. gjere rikare

Faste uttrykk

  • rikje opp
    • auke metallinnhaldet i malm gjennom å fjerne delar med lite metall
    • gje uran eit høgare innhald av isotopen (1 235U jamført med naturleg uran, slik at uranen mellom anna kan brukast i kjernekraft eller til framstilling av atomvåpen;
      jamfør opprikt uran
Artikkelside

avsindig

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

frå seg;
Døme
  • vere avsindig av raseri
  • brukt som adverb
    • vere avsindig rik
Artikkelside

sentensiøs

adjektiv

Tyding og bruk

rik på sentensar;
Døme
  • ein sentensiøs uttrykksmåte
Artikkelside

romantisk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk; frå fransk, opphavleg ‘som førekjem i eller minner om ein roman’

Tyding og bruk

  1. som er særmerkt for eller høyrer til romantikken
    Døme
    • romantisk musikk og dikting
  2. som er vakker eller stemningsfull;
    Døme
    • ein romantisk landsby
  3. som er prega av eller styrt av kjensler, ynske og lengsler;
    Døme
    • vere romantisk av seg;
    • romantiske draumar
  4. rik på romantikk (2);
    Døme
    • ei romantisk kjærleikssoge
Artikkelside

vere stinn av pengar/gryn

Tyding og bruk

ha overflod av pengar;
vere rik;
Sjå: stinn
Døme
  • du treng ikkje vere stinn av pengar for å ha det bra;
  • huseigaren var stinn av gryn
Artikkelside

stinn

adjektiv

Opphav

norrønt stinnr

Tyding og bruk

  1. Døme
    • måsane var heilt stinne av fisk;
    • eg åt så eg vart heilt stinn;
    • dei var stinne av sjølvtillit
  2. Døme
    • skodda stod stinn;
    • lufta var stinn av matos

Faste uttrykk

  • vere stinn av pengar/gryn
    ha overflod av pengar;
    vere rik
    • du treng ikkje vere stinn av pengar for å ha det bra;
    • huseigaren var stinn av gryn
  • vere stinn av trening
    vere tung i musklane av trening
Artikkelside

stemmeprakt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

rik og vakker stemmebruk
Døme
  • vokalisten har ei stemmeprakt utanom det vanlege
Artikkelside

storår

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

år som gir uvanleg rik avling, fangst eller liknande;
framifrå år;
Døme
  • eit storår for frukt og poteter
Artikkelside

stormenne

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt stórmenni

Tyding og bruk

rik eller mektig mann;
stormann
Artikkelside