Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
100 treff

Bokmålsordboka 17 oppslagsord

Nynorskordboka 83 oppslagsord

en garde

adverb

Uttale

ang garˊd

Opphav

av fransk en ‘i, på’ og garde ‘vakt’

Tyding og bruk

på vakt
Døme
  • stå en garde

Faste uttrykk

Artikkelside

vilje 2

vilja

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt vilja

Tyding og bruk

i tyding 1 sjølvstendig v, i tyding 2–5 hjelpev:
  1. ynskje, ha hug til;
    krevje (med underforstått infinitiv)
    Døme
    • korkje kunne eller vilje
    • ordtøke:
      • korleis du vil, vil eg tvert imot;
      • folket vil fridom;
      • ho ville at du skulle kome;
      • at nokon vil seg så vondt!
      • kva vil du her?
      • vilje nokon til livs;
      • vilje av garde, heim, ut;
      • vilje forbi;
      • vilje fram i verda
    • perfektum partisipp:
      • det var vilja verk;
      • vilja drap – viljedrap
  2. med infinitiv etter: ynskje, ha hug til, krevje
    Døme
    • eg vil ha mat;
    • alltid vilje vere best;
    • kva vil du gjere no?
    • eg vil i det lengste tru det
    • om ting:
      • klokka vil ikkje gå
  3. om (fram)tid: kome til å (bli eller gjere noko)
    Døme
    • det vil snart syne seg;
    • dei gamle utgåvene vil ikkje kunne brukast i lag med den nye;
    • dei vil eingong angre det
  4. i preteritum om tenkte tilfelle:
    Døme
    • det ville vere godt om han kom;
    • kva ville du (ha) gjort?
    • i ynskjande utrop:
      • gjev dei ville reise!
  5. med avbleikt tyding
    Døme
    • det vil helst gå godt;
    • eg vil tru at du kjem;
    • det vil seie – sjå seie (5)
Artikkelside

tvispringe

tvispringa

verb

Tyding og bruk

kute av garde, galoppere
Artikkelside

tusle 2

tusla

verb

Opphav

samanheng med tusse (3; eigenleg lydord

Tyding og bruk

  1. gå smått, tasse, subbe
    Døme
    • tusle av garde;
    • tusle seg inn att
  2. arbeide seint og puslete
    Døme
    • gå berre og tusle
  3. ikkje tenkje klart, røre, rote (seg) bort
    Døme
    • ho er gammal no, og tutlar mykje
Artikkelside

truske

truska

verb

Opphav

truleg samanheng med trysje

Tyding og bruk

  1. Døme
    • truske kvistene
  2. Døme
    • truske kornet
  3. halde bråk, ståke
    Døme
    • gå rundt og truske
  4. farte ikring;
    feie av garde
    Døme
    • fare og truske overalt
Artikkelside

tasse 2

tassa

verb

Opphav

sjå tasle

Tyding og bruk

gå med slepande eller subbande steg;
Døme
  • bamsen tassar av garde;
  • kome tassande berrføtt
Artikkelside

stulle

stulla

verb

Opphav

sideform av stolle (2

Tyding og bruk

  1. gå seint, slenge av garde, rusle (aleine)
    Døme
    • gå og stulle for seg sjølv
  2. Døme
    • han stullar med så mangt;
    • stulle og stelle
Artikkelside

strøne

strøna

verb

Opphav

kanskje samanheng med strende (1

Tyding og bruk

renne ikring;
setje av garde i flokk
Døme
  • sauene strøner til fjells
Artikkelside

stryke

stryka

verb

Opphav

norrønt strjúka

Tyding og bruk

  1. fare lausleg over med handa;
    gni lett
    Døme
    • stryke ein over håret;
    • stryke seg over munnen (med handbaken);
    • katten strauk seg rundt føtene mine
  2. Døme
    • stryke laken, skjorter
  3. føre bogen over strengene på eit strykeinstrument
    Døme
    • ho stryk bogen så mjukt og fint på fela
  4. streke over, slette ut
    Døme
    • heile kapitalen vart stroken;
    • skrive, stryke ut og skrive på nytt
    • sløyfe, la gå ut
      • stryke som medlem;
      • stryke seg av lista
    • ikkje (la) greie
      • fem kandidatar strauk til eksamen;
      • stryke ein kandidat til eksamen
  5. Døme
    • stryke flagget
  6. fare snøgt
    Døme
    • flya strauk like over hustaka;
    • stryke sin kos – forsvinne;
    • stryke av garde;
    • skuta strauk ut fjorden med god bør;
    • stryke på dør
    • i presens partisipp:
      • gå strykande – gå feiande, snøgt

Faste uttrykk

  • stryke med
    gå tapt; setje livet til
  • stryke opp
    spele opp (ein springar)
Artikkelside

stime 2

stima

verb

Opphav

norrønt stíma; av stim (2 og stim (3

Tyding og bruk

  1. Døme
    • silda stimar mot land
  2. gå snøgt, haste (1)
    Døme
    • stime av garde
    • i presens partisipp:
      • kome stimande
  3. Døme
    • kva er det du stimar med?
Artikkelside
Side 6 av 9