Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 26 oppslagsord

vri 1

substantiv hankjønn

Opphav

av vri (2

Tyding og bruk

  1. ringvokster, kvervel i ved
    Døme
    • ei fjøl med vri på;
    • lage ein vri av eit vidjeband
  2. i overført tyding: ny (og tiltalande) form
    Døme
    • ein salsframstøyt med ein ny vri;
    • gjere ein vri – finne ein lur måte å løyse ei (vanskeleg) oppgåve på
  3. ikt, verk (av trolldom)
    Døme
    • verk og vri
  4. kortspel der ein kan vri spelet frå ein farge til ein annan etter visse reglar
Artikkelside

vinne 3

vinna

verb

Opphav

norrønt vinna

Tyding og bruk

  1. få, oppnå (vinst, premie)
    Døme
    • vinne (i) ei idrettstevling;
    • vinne førstepremie;
    • vinne det store loddet;
    • vinne eit slag, ein krig;
    • vinne ei sak;
    • vinne i tipping, i eit lotteri;
    • vinne over konkurrentane
  2. ha framgang;
    Døme
    • vinne tilslutning (for ei sak);
    • vinne fram med ideane sine
  3. skaffe seg, oppnå
    Døme
    • vinne ære og makt;
    • vinne vener;
    • vinne godhug;
    • det er lite å vinne ved ei omlegging;
    • ta ein snarveg for å vinne tid
  4. greie, vere god til
    Døme
    • arbeide alt ein vinn;
    • eg vinn ikkje (med, på) alt arbeidet
  6. drive, få fram
    Døme
    • vinne ut malm, olje
  7. refleksivt: kome seg, bli betre
    Døme
    • ho vann seg da dei vart kjende;
    • bygda vann seg da nyvegen kom

Faste uttrykk

  • vinne innpå
    hale innpå
Artikkelside

venleg, vennleg

adjektiv

Opphav

av ven (1

Tyding og bruk

  1. Døme
    • seie nokre venlege ord;
    • vere venleg mot nokon;
    • få ei venleg mottaking
    • i brevunderskrift:
      • (med) venleg helsing
  2. Døme
    • eit venleg landskap
  3. som sisteledd i samansetningar: som sympatiserer med eller som hjelper, tek omsyn til den (dei) førsteleddet nemner
Artikkelside

vakker

adjektiv

Opphav

frå lågtysk, same opphav som norrønt vakr, i tyding 4 etter fransk, eller tysk; sjå vak (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • vere ung og vakker;
    • eit vakkert landskap;
    • vakre dikt;
    • vakkert vêr – klarvêr med solskin
  2. Døme
    • ei vakker handling;
    • det var vakkert gjort;
    • seie nokre vakre ord;
    • be så vakkert
    • velvillig
      • uttale seg vakkert om noko;
      • fare vakkert – fare varsamt
  3. stor, verd å nemne
    Døme
    • ei vakker samling av tjuvegods
  4. i uttrykk
    Døme
    • ein vakker dag – eingong, før el. sidan
  5. i uttrykk
    Døme
    • godt el. vel og vakkert – velberga, i orden
Artikkelside

utekkeleg, utekkjeleg

adjektiv

Tyding og bruk

lite tiltalande;
Døme
  • utekkeleg stell, framferd, person
Artikkelside

tiltrekkande, tiltrekkjande

adjektiv

Tyding og bruk

attråverdig, sexy
Artikkelside

tekkeleg, tekkjeleg

adjektiv

Opphav

norrønt þekkiligr; av tekke (3 og tekkast

Tyding og bruk

  1. smålåten og høfleg;
    tiltalande i åtferd
    • ha eit tekkeleg vesen;
    • oppføre seg, sitje tekkeleg
  2. ikkje utfordrande eller dristig;
    (altfor) sømeleg
    • ei tekkeleg badedrakt
Artikkelside

tekke 3

substantiv inkjekjønn

Opphav

samanheng med tekkast

Tyding og bruk

  1. tiltalande åtferd, veremåte
  2. evne til å vinne nokon for seg
    Døme
    • barnetekke;
    • dametekke
    • evne til å verke tiltalande, til å passe inn i noko
      • scenetekke
Artikkelside

søt

adjektiv

Opphav

norrønt sǿtr; i tyding 7 etter italiensk la dolce vita

Tyding og bruk

  1. som smaker som sukker, motsett sur (2, 1)
    Døme
    • søte kaker, plommer;
    • safta var litt for søt;
    • søte saker – søtsaker
  2. som ikkje er sur;
    Døme
    • søt mjølk
  3. Døme
    • liggje i sin søtaste søvn;
    • sove søtt
  4. Døme
    • søte ord;
    • eit søtt kyss
  5. Døme
    • ein søt unge;
    • ein søt katt
  6. Døme
    • vere søt mot alle
    • (tilgjort) blid
      • eit søtt smil
    • snill
      • men søte deg, kva er det du gjer!
  7. i uttrykk

Faste uttrykk

  • leve det søte livet
    leve eit liv i fest og luksus
Artikkelside

sympatisk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som vekkjer samhug;
    Døme
    • eit sympatisk menneske;
    • ei sympatisk framferd
  2. om nerve(system): som ikkje er under viljekontroll, og som stimulerer kroppsfunksjonar
Artikkelside
Side 2 av 3