Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
90 treff

Bokmålsordboka 43 oppslagsord

vond

adjektiv

Opphav

norrønt vóndr

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • det var ikke vondt om penger – det skortet ikke på penger;
    • gammel vane er vond å vende;
    • jeg har vondt for å tro det
  2. (fysisk, psykisk) ubehagelig, plagsom, skadelig;
    Eksempel
    • ha vondt i halsen, hodet;
    • en vond lukt, smak;
    • ha vond samvittighet
    • som adverb:
      • det er ikke vondt ment;
      • det var vondt å miste barnet;
      • vonde netter;
      • au, det gjør vondt;
      • smake vondt
    • som adverb:
      • snakke vondt om en
    • som substantiv:
      • det gjør bare vondt verre;
      • ta det vonde med det gode
  3. Eksempel
    • være vond på en

Faste uttrykk

  • ha vondt av
    synes synd på
Artikkelside

utrivelig

adjektiv

Betydning og bruk

Eksempel
  • et utrivelig strøk av byen
Artikkelside

uglad

adjektiv

Betydning og bruk

trist, ute av humør, sturen
Artikkelside

tung

adjektiv

Opphav

norrønt þungr

Betydning og bruk

  1. med høy vekt, preget av høy vekt
    Eksempel
    • være tung som bly;
    • bære tungt;
    • det fullastede fartøyet lå tungt i sjøen;
    • tungt artilleri, skyts – grovkalibret;
    • tunge metaller – tungmetaller
  2. Eksempel
    • tung sjø;
    • tungt bevæpnet;
    • tunge oljer – tykke, seige;
    • tung stavelse, taktdel – med sterkt trykk;
    • en tung søvn – dyp
  3. tyngende, trykkende
    Eksempel
    • et tungt og knugende landskap;
    • tung luft;
    • tungt ansvar;
    • ansvaret hviler tungt på de foresatte;
    • kritikken falt henne tungt for brystet
  4. Eksempel
    • gutten har tungt for det;
    • du er visst litt tung i oppfattelsen;
    • tung kost;
    • tungt fordøyelig;
    • tungt arbeid;
    • tunge tak;
    • båten er tung å ro;
    • tungt språk – lite muntlig
  5. Eksempel
    • et tungt blikk;
    • en tung skjebne;
    • ta det ikke så tungt!

Faste uttrykk

  • med tungt hjerte
    motvillig
  • tung i hodet
    trett, dorsk
  • tunge narkotika
    harde narkotiske stoffer
  • tunge skyer
    skyer som inneholder mye fuktighet
  • tungt stoff
    vanskelig tilgjengelig (lesestoff)
Artikkelside

tungsindig

adjektiv

Betydning og bruk

fylt av tungsinn, trist, nedstemt, melankolsk
Artikkelside

trøstesløs, trøsteslaus

adjektiv

Betydning og bruk

trist og deprimerende
Eksempel
  • en trøstesløs utsikt mot bakgården
Artikkelside

traurig

adjektiv

Opphav

tysk

Betydning og bruk

Eksempel
  • se traurig ut;
  • i traurige omgivelser
Artikkelside

tragisk

adjektiv

Opphav

fra tysk, gjennom latin av; gresk tragikos

Betydning og bruk

  1. som gjelder tragedie (1)
    Eksempel
    • skrive tragiske skuespill – tragedier
  2. full av ulykke, trist, pessimistisk
    Eksempel
    • en tragisk affære;
    • hun tar ikke tingene så tragisk
Artikkelside

sørgmodig

adjektiv

Betydning og bruk

trist, bedrøvet
Eksempel
  • ha et sørgmodig drag over ansiktet;
  • sørgmodige øyne
Artikkelside

sørgelig

adjektiv

Betydning og bruk

  1. som framkaller sorg, trist
    Eksempel
    • et sørgelig budskap;
    • en sørgelig historie
  2. Eksempel
    • være i en sørgelig forfatning
  3. som adverb: svært
    Eksempel
    • bli sørgelig skuffet
Artikkelside

Nynorskordboka 47 oppslagsord

haustgrå

adjektiv

Tyding og bruk

grå (1, 1) farge som er vanleg om hausten;
trist (2) og livlaus
Døme
  • tåka låg haustgrå over fjellet
Artikkelside

gudsjammerleg

adjektiv

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

  1. Døme
    • eit gudsjammerleg resultat;
    • eit gudsjammerleg vêr
  2. brukt som forsterkande adverb: svært, særs
    Døme
    • gudsjammerleg trist;
    • gudsjammerleg keisam;
    • eg fraus gudsjammerleg
Artikkelside

grå 1

adjektiv

Opphav

norrønt grár; samanheng med gry (2

Tyding og bruk

  1. som har ein farge mellom kvit og svart
    Døme
    • eit grått hus;
    • grå som oske;
    • få grått hår
  2. gusten og sliten å sjå til
    Døme
    • vere grå i huda;
    • bli gammal og grå
  3. Døme
    • han vart tidleg grå
  4. Døme
    • grått vêr;
    • det er grått i dag
  5. lite spennande;
    fargelaus, trist, einsformig
    Døme
    • den grå kvardagen;
    • eit grått tilvære;
    • grått humør;
    • ikkje sjå dei eldre som ein grå masse
  6. som går utanom lova eller offisielle kanalar;
    Døme
    • låne pengar på den grå pengemarknaden;
    • svarte og grå pengestraumar;
    • grått arbeid

Faste uttrykk

  • avskil på grått papir
    plutseleg oppseiing
    • ho fekk avskil på grått papir
  • dei små grå
    hjernecellene, hjernen
    • bruke dei små grå;
    • ein aktivitet som skjerpar dei små grå
  • grå eminense
    person som held seg i bakgrunnen, men likevel har stor reell makt i kraft av å påverke mektige personar
    • ein grå eminense i amerikansk musikkliv
  • grå mus
    person med kjedeleg og anonym framtoning
    • ein spion skal helst vere ei grå mus utan fortid
  • grå stær
    augesjukdom der linsa i auget er uklar og ugjennomsiktig
  • i mørkeret er alle kattar grå
    i mørkeret er alle skilnader viska ut
  • setje grå hår i hovudet på nokon
    stadig valde ein annan uro og bry
Artikkelside

grøteleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. til å gråte over;
    sørgjeleg, trist, vemodig
    Døme
    • ein grøteleg lagnad;
    • dette er grøteleg å sjå
  2. brukt som forsterkande adverb: svært, særs
    Døme
    • grøteleg trist;
    • grøteleg liten
Artikkelside

avskjedsstund

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

stund (1) da ein tek farvel;
Døme
  • ei trist avskjedsstund
Artikkelside

bedrøveleg

adjektiv

Uttale

bedrøˊveleg

Opphav

jamfør bedrøva

Tyding og bruk

Døme
  • eit bedrøveleg syn
Artikkelside

ynk

substantiv hankjønn

Opphav

av ynke

Tyding og bruk

  1. ynking;
    lett jamrande, klagande lyd
    Døme
    • dei høyrde ynk og gråt;
    • det var slik ynk på han – han klaga seg;
    • eg høyrde ein ynk borte frå senga
  2. noko trist, vondt (som vekkjer medkjensle)
    Døme
    • det var ein ynk å sjå han
Artikkelside

vond

adjektiv

Opphav

norrønt vándr, vóndr

Tyding og bruk

  1. Døme
    • gammal vane er vond å vende;
    • det var ikkje vondt om pengar – det skorta ikkje på pengar
  2. (fysisk og psykisk) plagsam, pinefull, skadeleg;
    Døme
    • vond smak;
    • vonde netter;
    • au, det gjer vondt;
    • det var vondt å miste barnet;
    • ta det vonde med det gode
  3. Døme
    • ho vart vond på meg
  4. Døme
    • som substantiv:

Faste uttrykk

  • den vonde
    vondemannen, djevelen
  • ha vondt av
    tykkjer synd i
  • ha vondt i halsen
    vere sår i halsen, ha halsbetennelse
  • kaste vondt på
    setja (skadeleg) trolldom på (folk, dyr)
Artikkelside

uhugleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. trist eller tung i hugen
  2. Døme
    • ein uhugleg stad, dag
  3. Døme
    • uhuglege tilstandar
Artikkelside

uglad

adjektiv

Tyding og bruk

lei seg, sturen, trist
Døme
  • bli, vere uglad (for noko)
Artikkelside
Side 3 av 5