Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
32 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

Nynorskordboka 31 oppslagsord

forvrenging

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å forvrengje (1) eller vere forvrengd
    Døme
    • forvrenging og skarpleik på bileta
  2. det å framstille eller gje att falskt eller skeivt
    Døme
    • ei alvorleg forvrenging av dei faktiske forholda
Artikkelside

trøye 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt treyja, frå lågtysk; truleg frå gammalfransk

Tyding og bruk

  1. kledeplagg til overkroppen (anten til å ha inst, mellomst eller ytst)
    Døme
    • ta på seg bukse og trøye
  2. stutt ytterjakke som rekk til livet; til skilnad frå til dømes frakk (1

Faste uttrykk

  • bli varm i trøya
    venje seg til forholda
Artikkelside

økonom

substantiv hankjønn

Opphav

latin oeconomus, gresk oikonomos ‘hushaldar’; av øko- (1) og -nom (1

Tyding og bruk

  1. person som studerer eller har studert faget økonomi
  2. person som styrer med dei økonomiske forholda i ei bedrift, eit større hushald og liknande;
  3. person som er dyktig i pengesaker;
    sparsam person
Artikkelside

undersøke, undersøkje

undersøka, undersøkja

verb

Opphav

etter tysk

Tyding og bruk

finne ut (om, av)
Døme
  • undersøke pasienten, huset, forholda, saka;
  • undersøke om det går an
Artikkelside

tur 1

substantiv hankjønn

Opphav

fransk tour; frå gresk tornos ‘sirkel’

Tyding og bruk

  1. plass i rekkjefølgje
    Døme
    • no er det min tur;
    • turen er komen til deg;
    • passe turen sin;
    • alt går etter tur;
    • vente på tur;
    • innslaga, problema kjem i tur og orden – i rekkjefølgje, etter kvarandre;
    • lønsauken vil i sin tur skape større prispress
  2. Døme
    • bytur;
    • fisketur;
    • påsketur;
    • køyre, gå, sykle (seg) ein tur;
    • ta seg, gjere seg ein tur og sjå på forholda;
    • gå turar i fjellet;
    • reise ein tur;
    • gå på tur;
    • vere på tur – halde på og reise; skulle til å fare, stå på farten;
    • tur og retur el.tur-retur – fram og tilbake
  3. Døme
    • gå fleire turar for å hente varene;
    • enda ein tur
  4. Døme
    • ein tur med uvêr, sjukdom
  5. Døme
    • kome i tur, ut av tur med noko;
    • få alt på (god) tur (att);
    • dette er fast tur
  6. avgrensa del av dans
    Døme
    • lære alle turane i reinlendar
    • brukt i namn på dans
      • fir(e)tur;
      • sekstur

Faste uttrykk

  • i sin tur
    på eit visst seinare steg
Artikkelside

grunnriss

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. skisse eller grov teikning som viser noko, særleg bygning, sett ovanfrå;
    Døme
    • eit grunnriss av bygningen
  2. framstilling av hovudpunkt
    Døme
    • gje eit grunnriss av forholda
Artikkelside

grunnkjend, grunnkjent

adjektiv

Tyding og bruk

godt kjend
Døme
  • vere grunnkjend på staden
Artikkelside

glansbilete, glansbilde

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. lite, fargelagt bilete med glans (3)
    Døme
    • lime inn glansbilete i album
  2. i overført tyding: altfor positiv framstilling
    Døme
    • teikne eit glansbilete av forholda

Faste uttrykk

  • knappar og glansbilete
    svært lita betaling
    • erstatninga var knappar og glansbilete
Artikkelside

fortruleg

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. merkt av gjensidig tillit;
    Døme
    • dei er fortrulege vener;
    • ha ein fortruleg samtale
    • brukt som substantiv:
      • mennene er hans fortrulege
  2. kjend med;
    inne i, van med
    Døme
    • gjere seg fortruleg med forholda;
    • eg blir aldri fortruleg med den nye maskina
  3. som ikkje skal gjerast vidare kjent;
    Døme
    • fortrulege dokument
Artikkelside

erklæring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • kome med ei erklæring om forholda;
  • lese opp ei erklæring frå presidenten
Artikkelside
Side 3 av 4