Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
255 treff

Bokmålsordboka 120 oppslagsord

brukthandel

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. handel med brukte ting
  2. lokale der det blir drevet handel med brukte ting;
Artikkelside

rammeverk

substantiv intetkjønn

Opphav

jamfør verk (2

Betydning og bruk

  1. konstruksjon som danner en ramme eller et system av rammer
    Eksempel
    • bedriften produserer brannskap, tanker og rammeverk av stål
  2. i overført betydning: avtale, regelverk eller lignende som trekker opp hovedlinjene for en virksomhet
    Eksempel
    • EU skal vedta et felles europeisk rammeverk for elektronisk handel
Artikkelside

profittere

verb

Opphav

fra fransk; jamfør profitt

Betydning og bruk

tjene på, ha utbytte av;
dra fordel av
Eksempel
  • profittere på en handel;
  • femåringene profitterer sosialt på å gå i barnehage
Artikkelside

merkantil

adjektiv

Opphav

gjennom fransk og engelsk, fra italiensk; av latin mercari ‘drive handel’

Betydning og bruk

som gjelder handel og forretningsliv
Eksempel
  • en merkantil utdanning
Artikkelside

pool

substantiv hankjønn

Uttale

pul

Opphav

gjennom engelsk, fra fransk poule; beslektet med pulje

Betydning og bruk

  1. sammenslutning eller avtale innenfor handel eller industri for å begrense innbyrdes konkurranse;
  2. samarbeidsordning mellom idrettsorganisasjoner og fabrikanter av idrettsutstyr
  3. form for biljard
Artikkelside

opiumhandel, opiumshandel

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

handel med opium (1)
Artikkelside

netto 2

adjektiv

Opphav

fra italiensk ‘skyldfri, klar’

Betydning og bruk

  1. som er med fradrag, for eksempel av utgifter eller innpakning;
    motsatt brutto (2
    Eksempel
    • netto vekt;
    • netto driftsresultat;
    • netto fortjeneste var vel 100 000 kroner
    • brukt som adverb
      • tjene 10 000 kroner netto på en handel;
      • pakken veier 50 kg netto
  2. uten klær;

Faste uttrykk

  • selge brutto for netto
    regne ut prisen etter bruttovekten
Artikkelside

netthandel

substantiv hankjønn

Opphav

av nett (1

Betydning og bruk

handel via internett (1)
Artikkelside

marked

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt mark(n)aðr, gjennom gammelfransk; fra latin mercatus ‘handel, marked’

Betydning og bruk

  1. sted der en viss vare blir omsatt;
    (årlig) stevne for kjøp og salg;
    større butikk med mange slags varer
    Eksempel
    • vi skal ha egen bod på markedet i år
  2. samlet tilbud av og etterspørsel etter en viss vare eller tjeneste
    Eksempel
    • sende produktet ut på markedet;
    • opparbeide et marked for nye produkter;
    • forsøke å komme seg inn på det amerikanske markedet;
    • markedet er mettet
  3. gruppe som blir regnet som mulig kjøper av en vare;
    Eksempel
    • ungdommen er et viktig marked for moteindustrien
  4. basarlignende tilstelning

Faste uttrykk

  • det frie marked
    marked med fri konkurranse og fri prissetting
  • kjøpers marked
    det at tilbudet er større enn etterspørselen
  • selgers marked
    det at etterspørselen er større enn tilbudet
Artikkelside

marketenter

substantiv hankjønn

Uttale

marketenˊer

Opphav

gjennom lavtysk, fra italiensk mercatante ‘handlende’; av latin mercatus ‘handel, marked’

Betydning og bruk

om eldre forhold: person som selger matvarer og lignende til soldater i felt eller i garnison
Artikkelside

Nynorskordboka 135 oppslagsord

brukthandel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. handel med brukte ting
  2. lokale der det blir drive handel med brukte ting;
Artikkelside

rammeverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør verk (2

Tyding og bruk

  1. konstruksjon som dannar ei ramme eller eit system av rammer
    Døme
    • bedrifta produserer tankar og rammeverk av stål
  2. i overført tyding: avtale, regelverk eller liknande som trekkjer opp hovudlinjene for ei verksemd
    Døme
    • EU skal vedta eit felles europeisk rammeverk for elektronisk handel
Artikkelside

profittere

profittera

verb

Opphav

frå fransk; jamfør profitt

Tyding og bruk

tene på, ha utbyte av;
dra fordel av
Døme
  • profittere på ein handel;
  • han profitterte på seint startnummer
Artikkelside

gje, gjeve, gi

gjeva

verb

Opphav

norrønt gefa

Tyding og bruk

  1. (over)rekkje, levere;
    la kome frå seg, sende ut, føre fram, skaffe
    Døme
    • gje meg avisa;
    • det heile gav eit sterkt inntrykk;
    • gje atterljom;
    • gje seg tid til noko;
    • gje nokon skylda for noko;
    • gje nokon bank;
    • gje nokon høve til noko;
    • gje døme;
    • gje svar;
    • gje lov;
    • gje samtykke;
    • gje nokon rett;
    • gje hjelp;
    • gje gass;
    • gje avkall på noko;
    • gje akt;
    • gje tol
  2. brukt for å uttrykkje ynske
    Døme
    • Gud gjeve det er sant!
    • gjev det er sant!
  3. Døme
    • gje ungen;
    • gje krøtera
  4. la få som gåve;
    Døme
    • gje pengar;
    • gje bort gåver;
    • gje rabatt
  5. bruke alle sine krefter og all si tid på noko;
    Døme
    • gje livet sitt for nokon eller noko
  6. dele ut kort i kortspel
    Døme
    • din tur å gje
  7. stå for;
    halde
    Døme
    • gje ein middag;
    • gje ein konsert;
    • gje undervisning;
    • gje timar
  8. kaste av seg;
    produsere, yte, prestere
    Døme
    • gje gode renter;
    • boka gjev mykje;
    • jorda gjev lite av seg;
    • gje resultat;
    • han har ingenting å gje
  9. gje ut i vederlag for noko;
    Døme
    • gje 80 kr for boka;
    • eg skulle gje mykje for å få vite det

Faste uttrykk

  • gje att
    • om handel: gje vekslepengar
      • gje att på ein tiar
    • fortelje att;
      referere (2)
      • gje att noko ein har høyrt
  • gje blaffen i
    vere likeglad med
    • gje blaffen i politikk;
    • gje blanke blaffen i vedtaket;
    • ho gav blaffen
  • gje bryst
  • gje ein god dag i
    ikkje bry seg om;
    gje blaffen i
    • han gav ein god dag i arbeidet sitt
  • gje etter
    • om underlag: svikte (1)
      • planken gav etter
    • om person: føye seg eller vike
      • gje etter for krava;
      • dei gav etter for presset
  • gje frå seg
    (motvillig) overlate til nokon
    • gje frå seg førarkortet;
    • gje frå seg makta;
    • gje frå seg råderetten
  • gje igjen
    gje vekslepengar
    • gje igjen på ein hundrings
  • gje inn
    skjelle (nokon) ut
  • gje og ta
    vere villig til å inngå komporomiss
  • gje opp
    • opplyse om, offentleggjere
      • gje opp namn og adresse;
      • gje opp inntekta for siste året
    • om person: slutte å kjempe, resignere
      • nei, no gjev eg opp;
      • gje opp kampen;
      • gje opp anden;
      • gje opp all von
  • gje på
    få opp farten; halde (intenst) på (med noko), drive på
  • gje seg heilt og fullt til
    vie seg til (noko)
  • gje seg i ferd med
    gå i gang med
  • gje seg i kast med
    gå i gang med
  • gje seg i lag
    slå lag (med nokon)
  • gje seg i veg
    byrje å fare eller gå
  • gje seg over
    overgje seg;
    miste motet;
    bli heilt maktstolen eller himmelfallen
  • gje seg sjølv
    vere sjølvsagd eller opplagd
    • løysinga gjev seg sjølv;
    • svaret gjev seg sjølv
  • gje seg til å
    byrje å
    • han gav seg til å gråte
  • gje seg til
    bli verande;
    slå seg til ro
    • ho gav seg til i bygda
  • gje seg ut for
    påstå å vere eller spele nokon
  • gje seg ut på
    gå i gang med
  • gje seg
    • om underlag: sige, svikte, gje etter
      • golvet gav seg under han
    • avta i styrke;
      gå tilbake
      • stormen har gjeve seg;
      • sjukdomen har gjeve seg
    • gje etter (2);
      bøye av
    • slutte (1) med noko
      • han har gjeve seg med idretten;
      • no får du gje deg med dette tullet!
  • gje ut
    sende (bøker, blad) på marknaden
  • ikkje gje frå seg ein lyd
    vere still;
    teie (2, 2)
    • han gav ikkje frå seg ein lyd
  • ikkje gje mykje for
    verdsetje (noko) lågt eller sjå ned på (nokon)
  • kva gjev du meg for det?
    kva synest du om slikt?
Artikkelside

merkantil

adjektiv

Opphav

gjennom fransk og engelsk, frå italiensk; av latin mercari ‘handle, kjøpe’

Tyding og bruk

som gjeld handel og forretningsverksemd
Døme
  • merkantil utdanning
Artikkelside

pool

substantiv hankjønn

Uttale

pul

Opphav

gjennom engelsk, frå fransk poule; same opphav som pulje

Tyding og bruk

  1. samskipnad eller avtale innanfor handel eller industri for å hindre innbyrdes konkurranse;
  2. samarbeidsordning mellom idrettsorganisasjonar og fabrikantar av idrettsutstyr
  3. form for biljard
Artikkelside

utanrikshandel, utarikshandel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

handel som eit land har med utlandet
Artikkelside

nær 2

adverb

Opphav

norrønt nær, opphavleg komparativ av ná-; jamfør nærmare (2 og nærmast

Tyding og bruk

  1. ikkje langt borte;
    tett attmed
    Døme
    • dei bur nær byen;
    • øya låg nær land;
    • enden er nær
  2. intimt, tett
    Døme
    • ho er nær knytt til faren;
    • dei stod nær kvarandre i dei politiske spørsmåla;
    • ho stod den avlidne nær
  3. Døme
    • ho tener nær ein million i året;
    • han hadde nær forsnakka seg

Faste uttrykk

  • fjern og nær
    overalt, fleire stader
    • det kom gjester frå fjern og nær;
    • dei sendte brev til fjern og nær
  • liggje nær
    vere naturleg (3) eller rimeleg;
    vere nærliggjande (2)
    • det ligg nær å tru at dette kjem til å endre seg snart
  • nær på
    nesten, bortimot;
    på nippen til
    • det hadde nær på gått gale;
    • tene nær på 90 kroner timen;
    • vere nær på å gjere ein handel
  • nær sagt
    nesten;
    så å seie
    • han har gjort nær sagt heile arbeidet sjølv;
    • dei kunne gjere nær sagt alt
  • på langt nær
    slett ikkje;
    på ingen måte
    • planen er på langt nær oppfylt enno;
    • dei er ikkje på langt nær klare til å dra
  • på éin/eitt nær
    med eitt unntak
    • alle kandidatane, på éin nær, stod på eksamen;
    • på eitt nær har alle partia trekt seg frå regjeringa
  • så nær som
    unnteke
    • dei var der alle så nær som den yngste sonen
  • ta seg nær av
    bli lei for;
    sørgje over
    • han tok seg veldig nær av kritikken
  • trø/kome/gå nokon for nær
    fornærme eller krenkje nokon
Artikkelside

opiumhandel, opiumshandel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

handel med opium (1)
Døme
  • ulovleg opiumhandel
Artikkelside

geskjeft

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; samanheng med skaffe (1

Tyding og bruk

Døme
  • drive med den geskjeften;
  • ein tvilsam geskjeft
Artikkelside
Side 1 av 14