Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 19 oppslagsord

gjel 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

bevergjel (sjå det)
Artikkelside

gjel 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt gil; samanheng med geil og gine

Tyding og bruk

  1. (trong, djup) kløft i berg eller fjell
    • eit stygt gjel
  2. i overført tyding: avgrunn, gap (2
    • det er eit gjel mellom meiningane deira
Artikkelside

gale

gala

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt gala

Tyding og bruk

  1. om hane eller gauk: lage ein kvinande, langdregen og modulert lyd
    Døme
    • hanen gjel
  2. Døme
    • ho-ho, gol han;
    • kva gjel du etter?
    • du skal, anten du pistrar eller gjel!
    • vinden gol om nova;
    • det gjel i tarmane av svolt
Artikkelside

merke 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt merki; av mark (5

Tyding og bruk

  1. Døme
    • setje eit merke med blyant;
    • lime eit merke på kofferten;
    • gå med merket til foreininga på jakka
  2. Døme
    • utslett er eit merke på visse barnesjukdomar
  3. Døme
    • at gauken gjel, er eit godt merke
  4. Døme
    • feitt set stygge merke på kleda;
    • bere merke etter ei ulykke
  5. Døme
    • vin av godt, gammalt merke

Faste uttrykk

  • bite seg merke i
    feste seg nøye ved (noko)
    • han beit seg merke i ei setning i sakspapira
  • leggje merke til
    bli merksam på;
    anse, akte, observere
    • du legg merke til så mange ting;
    • ein detalj som er verd å leggje merke til
  • setje merke etter seg
    ha varige følgjer;
    ha stor innverknad
Artikkelside

nattergal

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk , opphavleg ‘den som gjel (det vil seie syng) om natta’

Tyding og bruk

songfugl i trastefamilien;
Luscinia luscinia
Døme
  • synge så vakkert som ein nattergal
Artikkelside

ko-ko 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

av ko-ko (3

Tyding og bruk

lyd som gauken lagar når han gjel
Artikkelside

juv

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

rivne i berg, fjellkløft;
djupt gjel (2, 1), ofte med elv i botnen
Artikkelside

klype 1

substantiv hokjønn

Opphav

av klype (2

Tyding og bruk

  2. lita tong
  3. hand, fingrar;
    rom mellom tommelen og peikefingeren
    Døme
    • halde noko i klypa;
    • vere sterk i klypene
  4. mengd ein held mellom fingrane
    Døme
    • ei klype salt

Faste uttrykk

  • vere hard i klypa
    vere streng
Artikkelside

den raude hanen gjel

Tyding og bruk

det brenn;
det er brann;
Sjå: hane
Døme
  • brannvernet har plikt til å rykkje ut når den raude hanen gjel
Artikkelside

før hanen gjel

Tyding og bruk

svært tidleg;
Sjå: hane
Døme
  • vere oppe før hanen gjel
Artikkelside
Side 1 av 2