Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 76 oppslagsord

sannhetsgehalt

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

hvor mye og hva som er sant i et utsagn;

sannhetsinnhold

Eksempel

sannhetsgehalten i en påstand

Artikkelside

vrøvl

substantiv intetkjønn

Opphav

av vrøvle

Betydning og bruk

tåpelig prat, påstand;

tøv, vås

Eksempel

sludder og vrøvl

Artikkelside

vovet

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av foreldet vove ‘våge’

Betydning og bruk

uanstendig;

dristig;

jamfør våge

Eksempel

en vovet påstand;
vovede historier

Artikkelside

vanvittig

adjektiv

Uttale

også vanvitˊti

Opphav

jamfør norrønt vanvita

Betydning og bruk

fra vettet;
sinnssyk
Eksempel
- skrike som en vanvittig;
- bli vanvittig av alt bråket
meningsløs, sinnssvak
Eksempel
- en vanvittig påstand
som adverb, brukt forsterkende:
Eksempel
- vanvittig forelsket

Artikkelside

uærbødig

adjektiv

Betydning og bruk

lite ærbødig, respektløs

Eksempel

min uærbødige påstand er…

Artikkelside

utsagn

substantiv intetkjønn

Opphav

av samme opprinnelse som sagn

Betydning og bruk

noe som er sagt, uttalelse, påstand

Eksempel

etter hennes eget utsagn skal alt være i orden

Artikkelside

underbygge

verb

Betydning og bruk

sannsynliggjøre, føre bevis for
Eksempel
- underbygge en påstand
som adjektiv i perfektum partisipp:
Eksempel
- en godt underbygd teori

Artikkelside

uimotsagt

adjektiv

Betydning og bruk

som ikke blir motsagt;

mest som adverb:

Eksempel

hans påstand fikk ikke stå uimotsagt

Artikkelside

uhørt

adjektiv

Betydning og bruk

urimelig, opprørende, uhyrlig
Eksempel
- et uhørt påfunn;
- en uhørt påstand
sjelden: ikke hørt, ikke bønnhørt
Eksempel
- døm ingen uhørt!

Artikkelside

uholdbar

adjektiv

Betydning og bruk

utilfredsstillende
Eksempel
- en uholdbar situasjon
uriktig
Eksempel
- en uholdbar påstand
uvarig
Eksempel
- en uholdbar frisyre

Artikkelside

Nynorskordboka 62 oppslagsord

vrøvl

substantiv inkjekjønn

Opphav

av vrøvle

Tyding og bruk

toskete prat, påstand;

dumsnakk, tullprat, vas (

Artikkelside

vanvettig, vanvettug, vanvitig, vanvitug

adjektiv

Tyding og bruk

som er frå vitet;
sinnssjuk
Døme
- skrike som vanvettige;
- bli vanvettig av alt bråket
toskete, meiningslaus
Døme
- ein vanvettig påstand

Artikkelside

utsegn

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

noko som blir eller er sagt;
ord, ytring (2;
munnleg vitnemål;
påstand
Døme
- vitneutsegn;
- ei krass utsegn;
- utsegna hans var lite gjennomtenkt;
- mange utsegner tyder på dette
fråsegn (2), erklæring
Døme
- døyingsutsegn;
- rådet gav ei utsegn om saka

Artikkelside

urimeleg

adjektiv

Tyding og bruk

usannsynleg, utruleg
Døme
- urimeleg forklaring, påstand;
- det høyrest (ikkje) urimeleg ut
vanskeleg, umedgjerleg
Døme
- vere vrang og urimeleg
med for stort krav;
ublyg, kravstor;
overdriven
Døme
- eg skal ikkje vere urimeleg, du skal få klokka for 100 kr;
- urimeleg (høg) pris, husleige;
- urimelege krav;
- urimeleg dyrt
som adverb: ovleg, umåteleg
Døme
- urimeleg stor, sterk, pen, glad, lenge, mykje

Artikkelside

uprova

adjektiv

Tyding og bruk

Døme

ein uprova påstand

Artikkelside

underbygge, underbyggje

underbygga, underbyggja

verb

Tyding og bruk

lage underbygnad under
Døme
- underbygge eit hus
stø under, hjelpe fram
Døme
- underbygge ei reising, ein idé
førebu
Døme
- underbygge ei avtale
prove, grunngi
Døme
- underbygge ein påstand

Artikkelside

uhøyrd

adjektiv

Tyding og bruk

ikkje høyrd
Døme
- døm ingen uhøyrd! – utan å høyre kva han har å seie
heilt uvanleg, makelaus
Døme
- uhøyrd djervskap
- uhyrleg, forkasteleg
  ein uhøyrd påstand;
  det er uhøyrt å halde på slik

Artikkelside

uimotseieleg

adjektiv

Tyding og bruk

som ein ikkje kan seie imot;

udiskutabel, heilt opplagd

Døme

ein uimotseieleg påstand

Artikkelside

tjukk

adjektiv

Opphav

norrønt þjokkr, þjukkr, þykkr

Tyding og bruk

om ting, lekam og liknande: med stor omkrins, stort tverrmål, omfangsrik;
om person: feit, før (1, diger, dryg; motsett grann (2, 1) og tynn (1)
Døme
- ein tjukk mann, stolpe;
- ein tjukk planke;
- ei tjukk bok;
- eit tjukt lag måling
- i overført tyding: gravid
  gå tjukk
om hår, planter, tre og liknande: som veks eller står tett saman;
tett
Døme
- tjukt gras, hår;
- midt i tjukke skogen
- i uttrykk:
- halde saman i tjukt og tynt – hjelpe og stø kvarandre utan atterhald
- om skodde, røyk, luft og liknande: ugjennomsiktig, tett;
  tung
  tjukk røyk;
  skodda ligg tjukk som ein graut
- om busetnad, by, del av bygd: som har hus eller gardar tett inntil kvarandre
  midt i tjukke byen;
  midt i tjukke busetnaden
- tjukt av, med (folk, bilar osv.) – fullt opp av, tett med
- om væske, masse: som flyt tungt;
  seig
  tjukk olje;
  blod er tjukkare enn vatn – slektskap har meir å seie enn venskap
om røyst: utydeleg, uklar
Døme
- vere tjukk i mælet
etter engelsk;
om påstand, historie, orsaking eller liknande: som ein må vere naiv eller dum for å tru på
Døme
- nei, den er for tjukk!
nedsetjande;
som substantiv, i bunden form eintal:
Døme
- tjukken – tjukk gut el. mann;
- tjukka – tjukk jente el. kvinne

Faste uttrykk

gå gjennom tjukt og tynt for
forsvare (nokon), tole harde prøvingar for (ein)
ha tjukk hud
vere tjukkhuda
smørje tjukt på
overdrive
tjukk i hovudet
lite oppvakt, dum
tjukk luft
innestengd, kvalm

Artikkelside

tese

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk og, tysk, frå latin; gresk thesis

Tyding og bruk

vitskapleg påstand, setning
Døme
- antitese;
- syntese;
- setje fram ein tese
(ideologisk) læresetning

Artikkelside

Side 4 av 8

Resultat per side: