Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 53 oppslagsord

spent 1

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av spenne (3

Tyding og bruk

    • vente spent på resultatet
  2. interessert, ihuga
    • følgje spent med;
    • situasjonen er spent – på brestepunktet
Artikkelside

spent 2

adverb

Opphav

kanskje frå lågtysk

Tyding og bruk

Døme
  • slå seg spent i hel
Artikkelside

spenne 3

spenna

verb

Opphav

norrønt spenna

Tyding og bruk

  1. spile, strekkje ut, spane
    Døme
    • spenne (ut) eit lerret, eit tau
    • dra saman, stramme
      • spenne musklane
    • bende (2
      • spenne bogen for høgt
    • i overført tyding:
      • spenne forventningane for høgt – ha for store voner;
      • spenne hanen på ei børse
  2. femne om;
    Døme
    • spenne om noko med armane;
    • spenne over eit langt tidsrom;
    • spenne vidt
  3. feste med spenne, reim og liknande
    Døme
    • spenne noko fast;
    • spenne hesten for sleden;
    • spenne eit belte om livet;
    • spenne av, på seg skiene
  4. Døme
    • spenne evnene sine til det ytste

Faste uttrykk

  • spenne inn
    stramme
  • spenne opp
    løyse, opne
Artikkelside

spenne 5

spenna

verb

Opphav

av spenne (4

Tyding og bruk

  1. Døme
    • spenne og slå;
    • spenne fotball;
    • spenne krok for, bein under – setje foten slik at ein annan snublar i han;
    • spenne borti noko;
    • spenne frå;
    • spenne imot
  2. gje støyt attover
    Døme
    • børsa, kanonen spenner
Artikkelside

opprømt

adjektiv

Opphav

frå tysk ‘med hugen rydda for sorger’

Tyding og bruk

i høg stemning;
ivrig, glad, spent
Artikkelside

oppspila, oppspilt

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er spilt opp;
    Døme
    • med oppspila auge
  2. hektisk spent, oppkava, nervøs
    Døme
    • oppspila og forvirra
Artikkelside

kald krig

Tyding og bruk

spent og fiendtleg tilhøve mellom to eller fleire statar, men utan våpenbruk;
Sjå: kald, krig
Artikkelside

kald

adjektiv

Opphav

norrønt kaldr

Tyding og bruk

  1. med låg temperatur;
    Døme
    • friskt og kaldt vatn;
    • kjøle seg ned med kald drikke;
    • eg er kald på føtene;
    • maten blir kald;
    • i dag er det tre grader kaldt ute;
    • det var kaldare i går enn det er i dag;
    • det var den kaldaste sommaren på 50 år
    • brukt som adverb:
      • blåse kaldt
  2. Døme
    • eit kaldt smil;
    • kalde auge
    • brukt som adverb:
      • han lo kaldt;
      • ho såg kaldt på meg
  3. Døme
    • spelaren er kald framfor mål

Faste uttrykk

  • få ei kald skulder
    møte lite forståing
  • få kalde føter
    vilje dra seg unna
    • ho fekk kalde føter og ville bryte samarbeidet
  • gå kaldt nedetter ryggen på
    kulse, grøsse
    • filmen fekk det til å gå kaldt nedetter ryggen på meg
  • halde hovudet kaldt
    tenkje klart eller bevare dømekrafta, særleg i ein vanskeleg situasjon
  • kald fisk
    hard og omsynslaus person
  • kald krig
    spent og fiendtleg tilhøve mellom to eller fleire statar, men utan våpenbruk
  • kalde fargar
    fargar som inneheld mest blått (som verkar kalde)
  • med kaldt blod
    utan skruplar;
    roleg og med overlegg
  • slå kaldt vatn i blodet på nokon
    dempe sterke kjensler hos nokon
Artikkelside

tupp 1

substantiv hankjønn

Opphav

same opphav som topp (2: tyding 2 på grunn av hanekammen

Tyding og bruk

  1. ytste, spisse eller avsmalnande ende av noko (langvore);

Faste uttrykk

Artikkelside

gå/sitje/stå som på nåler

Tyding og bruk

vere uroleg, spent, nervøs;
Sjå: nål
Artikkelside
Side 1 av 6