Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no
, Bokmålsordboka og Nynorskordboka
Bokmålsordboka og Nynorskordboka
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Meny
Hjelp
Om ordbøkene
Innstillingar
Kontakt oss
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Avansert søk
Vanleg søk
Ordbøker
Begge ordbøkene
Bokmålsordboka
Nynorskordboka
Søk
Oppslagsord
Med bøygde former
Fritekstsøk
Ordklasse
alle
verb
substantiv
adjektiv
pronomen
determinativ
adverb
preposisjonar
konjunksjonar
subjunksjonar
interjeksjonar
Nullstill
Listevisning
Søkjehjelp
90 treff
Bokmålsordboka
47
oppslagsord
publikumsfrieri
substantiv
intetkjønn
Vis bøyning
Betydning og bruk
det å prøve å innynde seg hos publikum
;
det å satse på noe som en tror folk vil ha
Eksempel
den nye plata er ikke et lettvint publikumsfrieri
Artikkelside
gründer
,
grynder
substantiv
hankjønn
Vis bøyning
Uttale
gryˊnder
Opphav
fra
tysk
‘grunnlegger’
Betydning og bruk
initiativrik person som setter i gang ny (økonomisk) virksomhet
Eksempel
satse på unge gründere
Artikkelside
motivering
substantiv
hankjønn eller hunkjønn
Vis bøyning
Betydning og bruk
det å
motivere
(1)
;
motivasjon
Eksempel
satse på utvikling og motivering av medarbeidere
det å
motivere
(2)
;
grunngivning
Eksempel
han trakk seg med den
motivering
at det ble for dyrt
Artikkelside
landvind
substantiv
hankjønn
Vis bøyning
Betydning og bruk
vind
(
1
I
, 1)
som blåser på eller fra land
;
til forskjell fra
havvind
(1)
energi
(2)
utvunnet ved hjelp av
vindturbiner
på land
Eksempel
satse på vannkraft og landvind som energikilder
Artikkelside
holde
verb
Vis bøyning
Opphav
norrønt
halda
Betydning og bruk
ha tak i
eller
grep rundt
Eksempel
holde
kjæresten i hånden
;
han
holdt
barnet i armene
;
hold i denne planken for meg
;
hold fast!
holde seg fast i rekkverket
få noe eller noen til å bli på en viss plass
;
ha fysisk makt over
;
hindre i å utfolde seg fritt
Eksempel
holde
hesten
;
tre politifolk holdt arrestanten
;
de
holdt
ham tilbake
;
holde
barna inne på grunn av forkjølelse
;
holde
troppene samlet
;
holde
noe innenfor rimelige grenser
;
de prøvde å
holde
henne fra å begynne å røyke
;
holde
seg borte fra alkohol
;
hun blir ofte holdt utenfor fellesskapet
;
holde
pusten
;
han
holdt
gråten tilbake
;
holde
nervene i sjakk
;
vi må prøve å holde ugresset nede
;
hold
munn!
la innta en bestemt stilling
;
ha i en viss stilling
;
løfte
(
2
II)
Eksempel
tre bjelker
holder
taket
;
holde
fram hånden
;
holde
arket opp mot lyset
;
holde
hendene på ryggen
;
holde
seg for ørene
;
holde
seg flytende
være på et bestemt sted
;
ikke vike av fra eller komme ut av
;
bevege seg eller styre i en bestemt retning
Eksempel
holde
seg hjemme
;
holde
senga
;
holde
seg i bakgrunnen
;
holde
seg langs land
;
holde
til høyre for den høyeste toppen
;
holde
retningen
;
holde takten
;
hun
holder
til i Paris
;
de
holder
følge med meg
bevare i samme tilstand eller stilling
;
fremdeles ha, ikke miste
;
være uforandret
;
forsvare
,
hevde
(3)
Eksempel
fienden greide å
holde
byen
;
holde
stillingen
;
holde
varmen
;
vi skal nok holde liv i ham
;
holde
seg på beina
;
holde
seg i form
;
de gode tidene holdt seg
;
melka
holder
seg dårlig i varmen
;
holde
ved like
;
holde
humøret oppe
rette seg etter
;
stå ved
;
oppfylle
Eksempel
holde
fartsgrensen
;
holde
seg til loven
;
holde
det en lover
;
de holdt ord
ha eller nå opp i
Eksempel
vannet
holder
19 °C
;
konjakken
holder
40 % alkohol
;
holde
mål
tåle uten å gå i stykker eller gi etter
;
stå imot trykk og påkjenning
Eksempel
det var rart at redskapen holdt
;
isen holdt ikke
;
budsjettet
holder
ikke
ha i tjeneste eller til rådighet
;
eie
(
2
II
, 1)
Eksempel
holde
hushjelp
;
holde
hest
abonnere på
Eksempel
holde
en avis
drive på med
;
utføre
Eksempel
de holder konsert på fredag
;
holde
andakt
;
holde vakt
;
kan du holde utkikk etter dem?
hold dem under oppsyn!
holde
orden på rommet
;
holde
fred
;
holde
rede på noe
;
holde
åpent hus på 50-årsdagen
;
holde
leven
regne for
;
anse
(
2
II)
Eksempel
holde
seg for god til noe
;
jeg
holder
deg for å være en dyktig kar
;
det
holder
jeg for lite trolig
Faste uttrykk
holde an
stoppe
holde av
være glad i
;
sette pris på
jeg holder av ham
reservere
vi har holdt av fem billetter
holde fast ved
være tro mot
holde fra hverandre
holde atskilt
;
skjelne mellom flere
det er umulig å holde alle elevene fra hverandre
holde fram
fortsette
hevde
(2)
holde hardt
være vanskelig
;
lykkes bare så vidt
det skal holde hardt å bli ferdig før fristen
holde igjen
hindre en bevegelse framover
;
bremse en utvikling
regjeringen tar ansvar for å holde igjen på pengebruken
ikke slippe fra seg
holde igjen løsningen til siste kapittel i boka
;
pakken ble holdt igjen i tollen
holde inne med
stanse talestrømmen
;
tie
hun holdt inne med hva hun egentlig mente
holde med
være tilhenger av
;
være enig med
holde med Brann
holde noen med noe
forsyne
;
forsørge
det koster å holde barna med klær og utstyr
;
de holder seg med mat selv
;
kan du holde meg med selskap?
holde opp
slutte
det har holdt opp å regne
holde på med
være opptatt med
;
være i gang med
hun holdt på med mobilen hele dagen
;
jeg holder på med å lage middag
;
hva holder du på med?
holde på
ikke gi seg
;
fortsette med
de får nå bare holde på
være i ferd med
en pasient holdt på å dø
ikke ville gi slipp på
;
ta vare på
de holder på standpunktet sitt
;
de holder på arbeidsfolkene sine
satse
(1)
holde på feil hest
holde sammen
støtte og hjelpe hverandre
;
vise samhold
holde seg godt
se ungdommelig ut
holde seg inne med
sørge for å være god venn med
det er best å holde seg inne med sjefen
holde seg til
ty til
;
stole på
;
ikke vike fra
de holder seg til hverandre
;
hun holdt seg til Arbeiderpartiet
;
holde seg til fakta i saken
holde unna for
holde på avstand
;
stå imot
hun holdt unna for konkurrenten på oppløpssiden
holde ut
tåle eller orke
;
ikke gi tapt
situasjonen er ikke til å holde ut
Artikkelside
holde på
Betydning og bruk
Se:
holde
ikke gi seg
;
fortsette med
Eksempel
de får nå bare holde på
være i ferd med
Eksempel
en pasient holdt på å dø
ikke ville gi slipp på
;
ta vare på
Eksempel
de holder på standpunktet sitt
;
de holder på arbeidsfolkene sine
satse
(1)
Eksempel
holde på feil hest
Artikkelside
maksimal
adjektiv
Vis bøyning
Opphav
fra
nylatin
;
av
latin
maximus
‘størst’,
superlativ
av
magnus
‘stor’
Betydning og bruk
som har nådd toppen eller øvre grense for det som er mulig
eller
tillatt, størst
eller
høyest mulig
;
motsatt
minimal
Eksempel
få
maksimalt
utbytte
;
maksimal
fart
brukt som
adverb
:
satse
maksimalt
;
det blir
maksimalt
50 deltakere
Artikkelside
sterkt kort
Betydning og bruk
noe eller noen som er verdt å satse på
;
Se:
kort
Eksempel
vårt sterkeste
kort
på stafetten
Artikkelside
sikkert kort
Betydning og bruk
noe eller noen som er verdt å satse på
;
Se:
kort
Eksempel
Arizona har tradisjonelt sett vært et sikkert kort for Republikanerne
Artikkelside
kortform
substantiv
hankjønn eller hunkjønn
Vis bøyning
Betydning og bruk
konsentrert framstilling av noe større
Eksempel
i kortform: Norge må satse mer på kunnskap
i språkvitenskap
: forkortet
form
(2)
av ord eller ordforbindelse
Eksempel
ordet ‘kondis’ er en
kortform
av ‘kondisjon’
Artikkelside
Nynorskordboka
43
oppslagsord
publikumsfriing
substantiv
hokjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
det å fri til publikum
;
det å satse på noko som ein trur at folk vil ha
;
publikumsfrieri
Artikkelside
publikumsfrieri
substantiv
inkjekjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
det å prøve å bli likt av publikum
;
det å satse på noko som ein trur folk vil ha
;
publikumsfriing
Døme
partiet driv politisk spel og publikumsfrieri
Artikkelside
research
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Uttale
riˊsørtsj
Opphav
frå
engelsk
Tyding og bruk
innsamling av stoff til artikkel, bok eller liknande
;
undersøking
Døme
gjere research
;
satse på eigen research
Artikkelside
gründer
,
grynder
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Uttale
gryˊnder
Opphav
frå
tysk
‘grunnleggjar’
Tyding og bruk
initiativrik person som set i gang ny (økonomisk) verksemd
Døme
satse på unge gründerar
Artikkelside
odds
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Opphav
frå
engelsk
, truleg lånt frå
norrønt
;
same opphav som
odde
(
2
II)
Tyding og bruk
så mange gonger som gevinsten er større enn innsatsen i
totalisatorspel
Døme
satse på ein hest med høge odds
venta moglegheit til å lykkast med noko
;
vinnarsjanse
Døme
ha alle odds mot seg i forsøket
;
ho vann løpet mot alle odds
Artikkelside
landvind
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
vind
(
1
I
, 1)
som blæs på eller frå land
;
til skilnad frå
havvind
(1)
energi
(2)
utvunnen ved hjelp av
vindturbinar
på land
Døme
satse på vasskraft og landvind som energikjelder
Artikkelside
halde
halda
verb
Vis bøying
Opphav
norrønt
halda
Tyding og bruk
ha tak i eller grep rundt
Døme
halde eit barn
;
halde noko i handa
;
ho held i blyanten
;
fuglen heldt noko i nebbet
;
halde seg fast i rekkverket
få noko eller nokon til å bli på ein viss stad
;
ha fysisk makt over
;
hindre i å utfalde seg fritt
Døme
halde hesten
;
halde nokon i fengsel
;
han heldt dei på avstand
;
det var ikkje mogleg å halde han heime
;
eg held meg frå å kommentere saka
;
halde seg i skinnet
;
halde pusten
;
ho heldt gråten tilbake
;
vi må prøve å halde smitten nede
;
hald kjeft!
la kome i ei viss stilling
;
ha i ei viss stilling
;
lyfte
Døme
halde fram handa
;
halde arket opp mot lyset
;
halde hendene på ryggen
;
halde hendene for auga
;
halde seg oppe
vere på ein bestemd stad
;
ikkje vike av frå eller kome ut av
;
røre seg eller styre i ei viss lei
Døme
halde til utanfor sentrum
;
halde seg heime
;
halde kursen
;
halde leia
;
halde farten
;
halde takta
;
halde noko i gang
;
halde seg på vegen
;
halde fram som ein stemner
;
ho er sjuk og har halde senga i fleire dagar
;
eg held meg helst i bakgrunnen
;
dei heldt følgje med meg nesten til mål
syte for at noko blir verande i same tilstand eller stilling
;
framleis ha, ikkje miste
;
vare ved uendra
;
forsvare
,
hevde
(
1
I)
Døme
halde stillinga
;
halde stand
;
halde ei festning
;
halde varmen
;
halde fargen etter mange vask
;
halde seg i form
;
prisane held seg
;
mjølka heldt seg lenge
;
dei prøvde å halde liv i han
;
dei heldt stemninga oppe
rette seg etter
;
stå ved
;
oppfylle
Døme
halde ord
;
halde lova
;
halde ein lovnad
ha eller nå opp i
Døme
vatnet held over 20 °C
;
vinen heldt ca. 10 % alkohol
;
halde mål
tole utan å gå sund eller gje etter
;
stå imot trykk og påkjenning
Døme
varene var tunge, men posen heldt
;
skruen held ikkje
;
sjekk om isen held
;
overslaget heldt ikkje
ha i teneste eller til rådvelde
;
eige
(
2
II
, 1)
Døme
halde vaskehjelp
;
halde høns
abonnere på
Døme
halde ei avis
drive på med
;
utføre
(
2
II)
Døme
halde kurs i teikning og måling
;
halde styr på papira
;
halde kontroll på elevane
;
halde orden
;
halde fred
;
halde fest
;
dei heldt messe kvar søndag
;
koret skal snart halde konsert
;
kan du halde vakt i natt?
skal du halde tale i bryllaupet?
slutt med å halde slikt leven!
rekne for
;
sjå på som
Døme
halde seg for god til noko
;
halde noko for eit mirakel
;
halde noko for sant
;
eg held han for å vere svært påliteleg
Faste uttrykk
halde att
hindre ei rørsle framover
;
bremse ei utvikling
regjeringa tek ansvar ved å halde att på pengebruken
ikkje sleppe frå seg
forfattaren veit å halde att dei siste brikkene i krimgåta
;
visse typar utstyr blir stadig haldne att i leveransane
halde av
vere glad i
;
verdsetje høgt
eg held av han
reservere
kan du halde av ein plass til meg?
halde fast ved
vere tru mot
halde fram
gå vidare, føre vidare, ikkje slutte
hevde
(
1
I
, 2)
han heldt fram at han hadde vunne saka
halde frå kvarandre
skilje frå kvarandre
;
ikkje blande
det kan vere vanskeleg å halde dei ulike teoriane frå kvarandre
halde hardt
vere vanskeleg
;
lykkast berre så vidt
det skal halde hardt å bli ferdig før fristen
halde inne med
stanse talestraumen
;
teie
ho heldt inne med kva ho eigenleg meinte
halde med
vere tilhengjar av
;
vere einig med
halde med Viking
halde nokon med noko
forsyne
;
forsyte
halde ungane med sko og klede
;
dei heldt seg med mat sjølve
;
eg kan gjerne halde deg med selskap
halde opp
slutte
han heldt opp å slå
halde på med
vere oppteken med
;
vere i gang med
ho heldt på med mobilen heile dagen
;
eg held på med å lage middag
;
kva held du på med?
halde på
ikkje gje seg
;
halde fram med
dei får no berre halde på
vere i ferd med
ein pasient heldt på å døy
ikkje vilje gje slepp på
;
ta vare på
dei held på dialekta si
;
han heldt på jobben sin så lenge han kunne
satse
(1)
halde på feil hest
halde saman
støtte og hjelpe kvarandre
;
vise samhald
halde seg godt
sjå ung ut
halde seg inne med
syte for å vere god ven med
det er best å halde seg inne med sjefen
halde seg til
ty til
;
lite på
;
ikkje vike frå
dei held seg til kvarandre
;
ho heldt seg til Arbeidarpartiet
;
halde seg til fakta i saka
halde unna for
halde på avstand
;
stå imot
han heldt unna for konkurrentane inn mot mål
halde ut
tole eller orke
;
ikkje gje tapt
sorga er nesten ikkje til å halde ut
Artikkelside
halde på
Tyding og bruk
Sjå:
halde
ikkje gje seg
;
halde fram med
Døme
dei får no berre halde på
vere i ferd med
Døme
ein pasient heldt på å døy
ikkje vilje gje slepp på
;
ta vare på
Døme
dei held på dialekta si
;
han heldt på jobben sin så lenge han kunne
satse
(1)
Døme
halde på feil hest
Artikkelside
kompetanseheving
substantiv
hokjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
det at ein yrkesutøvar får auka
kompetansen
sin
Døme
satse på kompetanseheving for lærarar gjennom tilbod om vidareutdanning
Artikkelside
maksimal
adjektiv
Vis bøying
Opphav
frå
nylatin
;
av
latin
maximus
‘størst’,
superlativ
av
magnus
‘stor’
Tyding og bruk
som har nådd toppen eller øvre grensa for det som er mogleg
eller
tillate
;
størst
eller
høgast mogleg
;
motsett
minimal
Døme
maksimalt utbyte
;
maksimal fart
brukt som
adverb
:
satse maksimalt
;
det kjem maksimalt 17 personar på festen
Artikkelside
Forrige side
Side 1 av 5
Neste side
Resultat per side:
10
20
50
100