Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 112 oppslagsord

springar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. person som driv med, er god til å springe (1);
  2. offisersbrikke i sjakk;
  3. liten tannkval av slekta Delphinus eller Lagenorhynchus
  4. (musikk til ein) norsk folkedans i tredelt takt
    Døme
    • spele, danse springar
Artikkelside

spring 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

av springe

Tyding og bruk

  1. i samansetningar: sprang (1
    Døme
    • framspring;
    • krumspring;
    • utspring
  2. sving i skipsdekket mot baugen og akterenden
  3. strikk i sidene på sko utan reimar
Artikkelside

sprette 2

spretta

verb

Opphav

norrønt spretta; samanheng med spenne (3

Tyding og bruk

  1. fare(12), hoppe (2;
    rykkje til, skvette
    Døme
    • fisken sprett;
    • loket spratt av spannet;
    • sprette fram frå gøymsla;
    • sprette opp av stolen
    • fyke
      • knappane spratt or jakka;
      • gneistane spratt utover golvet
    • i presens partisipp:
      • sprettande kaldt – svært kaldt
  2. opne seg, spire, springe ut
    Døme
    • lauvet, blomstrane sprett (ut)
    • i presens partisipp:
      • spirande og sprettande liv
  3. Døme
    • sola sprett
Artikkelside

sprang 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

av springe

Tyding og bruk

  1. rørsle når ein spring;
    Døme
    • kome i fullt sprang;
    • leggje, setje på sprang;
    • ta ein på spranget – nå att med å springe

Faste uttrykk

  • stå på sprang(et)
    vere klar til
Artikkelside

spissrot

substantiv ubøyeleg

Opphav

frå lågtysk; tysk av Spiess ‘spiss reiskap’ og Rute ‘kjepp’

Tyding og bruk

før: militær straff som gjekk ut på at den skuldige måtte gå mellom to rekkjer av soldatar som kvar gav han eit stikk eller slag over ryggen
Døme
  • gå, springe spissrot – òg: måtte passere, bli kritisk granska av forvitne, spottelystne menneske
Artikkelside

spinke

spinka

verb

Opphav

av spink

Tyding og bruk

  1. Døme
    • spinke og spare
  2. springe kring med nakne føter
Artikkelside

småspringe

småspringa

verb

Tyding og bruk

springe smått
Artikkelside

sluttetappe

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

siste etappe
Døme
  • springe sluttetappen i stafetten
Artikkelside

sko 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skór, eigenleg ‘noko som dekkjer’

Tyding og bruk

  1. låg fotklednad av lêr, skinn, plast eller liknande
    Døme
    • joggesko;
    • sommarsko;
    • tøysko;
    • tresko;
    • gummisko;
    • beksaumsko;
    • eit par sko;
    • gå skoa av seg – dumme seg ut, misfare seg stygt
  3. reiskaps- eller maskindel som liknar ein sko (1, 1), og som skal stø opp om noko, bremse eller hindre slit
    Døme
    • bremsesko;
    • slepesko

Faste uttrykk

  • kjenne kvar skoen klemmer, trykkjer
    vite kvar vanskane ligg
  • springe skoa av seg
    forhaste, skunde seg
Artikkelside

skjekte 2

skjekta

verb

Opphav

kanskje lågtysk schechten ‘setje av stad (som ei pil)’ med innverknad frå II skjekle

Tyding og bruk

  1. springe, renne ustøtt av garde
  2. renne etter jentene;
    gå arm i arm
    Døme
    • vere ute og skjekte
Artikkelside
Side 9 av 12