Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
360 treff

Bokmålsordboka 173 oppslagsord

syn 1

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt sýn

Betydning og bruk

  1. evne til å se;
    Eksempel
    • han har godt syn;
    • synet hennes begynner å bli dårlig
  2. det å se;
    Eksempel
    • jeg ble glad bare ved synet av blomstene
  3. noe som en ser;
    Eksempel
    • det var et trist syn;
    • det var et syn jeg aldri vil glemme
  4. usedvanlig skue
    Eksempel
    • hun var så vakker at det var et syn
  5. noe som viser seg for ens indre blikk;
    Eksempel
    • store syn åpenbarte seg for henne
  6. øyne;
    ansikt, fjes, åsyn
    Eksempel
    • sola skar i synet;
    • de fløy i synet på hverandre
  7. Eksempel
    • de hadde et annet syn på saken
  8. mulighet til å se;
    Eksempel
    • det var godt syn i dag

Faste uttrykk

  • for syns skyld
    på liksom;
    for at det skal se bra ut for andre
  • få syn for sagn
    selv få se noe som en bare har hørt snakk om
  • komme til syne
    bli synlig;
    komme innenfor synsvidde
  • miste/tape av syne
    miste øyekontakt med;
    glemme ut
    • vi må ikke miste disse viktige ressursene av syne;
    • målet er ikke tapt av syne
  • se seg syn med
    se at en har mulighet til;
    se at det er noen vits i
    • jeg ser meg ikke syn med å sette meg inn i det
  • slippe av syne
    ta øynene fra;
    ikke følge med på
    • jeg tør ikke å slippe dem av syne et eneste øyeblikk
  • ute av syne, ute av sinn
    det en ikke ser eller er bevisst på, glemmer en raskt
Artikkelside

syn 2

substantiv intetkjønn

Opphav

av syn (1

Betydning og bruk

Eksempel
  • se syner
Artikkelside

syne 2

verb

Opphav

norrønt sýna, av sýnn ‘synlig, åpenbar’

Betydning og bruk

la se, vise
Eksempel
  • syne fram noe;
  • syne en veien;
  • han torde ikke syne seg utendørs;
  • en arbeidskar som det virkelig syner etter
  • refleksivt:
    • slitet syn(e)s ikke på henne;
    • merkene syn(e)s nesten ikke lenger
Artikkelside

romslig

adjektiv

Opphav

av rom (2

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • romslige klær
  2. i overført betydning: som kan gi rom for mye;
    Eksempel
    • ha et romslig syn på tingene
Artikkelside

et sørgelig syn

Betydning og bruk

i dårlig forfatning (1);
Eksempel
  • bilen var et sørgelig syn
Artikkelside

synshemmet, synshemma

adjektiv

Betydning og bruk

som har nedsatt syn
  • brukt som substantiv:
    • tilrettelegging for synshemmede
Artikkelside

sørgelig

adjektiv

Betydning og bruk

  1. som framkaller sorg (1);
    Eksempel
    • et sørgelig budskap;
    • en sørgelig historie
  2. ynkelig (2), dårlig, skrøpelig
    Eksempel
    • være i en sørgelig forfatning
  3. brukt som adverb: svært
    Eksempel
    • bli sørgelig skuffet

Faste uttrykk

Artikkelside

synsbedrag

substantiv intetkjønn

Opphav

av syn (1

Betydning og bruk

opplevelse av å se noe som ikke samsvarer med virkeligheten;
optisk bedrag;
Artikkelside

uhyggelig

adjektiv

Betydning og bruk

  1. fylt av uhygge (1);
    nifs, skremmende
    Eksempel
    • et uhyggelig syn;
    • de hørte uhyggelige lyder
  2. Eksempel
    • det blir så uhyggelig når han drikker for mye
  3. veldig stor;
    Eksempel
    • flammene spredte seg med uhyggelig fart
    • brukt som forsterkende adverb:
      • være uhyggelig stor;
      • sekken er uhyggelig tung;
      • de var uhyggelig late
Artikkelside

førlighet

substantiv hunkjønn eller hankjønn

Betydning og bruk

det å være før (1, 1), for eksempel når det gjelder fysisk mobilitet, syn eller hørsel
Eksempel
  • etter ulykken fikk han nedsatt førlighet i den ene foten;
  • få førligheten tilbake
Artikkelside

Nynorskordboka 187 oppslagsord

syn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt sýn; same opphav som sjon

Tyding og bruk

  1. evne til å sjå;
    Døme
    • ha godt syn;
    • dimmast på synet
  2. det å sjå, få auge på
    Døme
    • ved synet av noko;
    • få syn for segn – få sjå sjølv at noko verkeleg er slik ein har høyrt;
    • for syns skuld – på liksom
  3. noko som ein ser;
    Døme
    • det var eit trist syn;
    • det var eit syn eg seint vil gløyme
  4. Døme
    • få sola midt i synet;
    • sjå beint i synet på ein;
    • seie det beint i synet på ein
  5. Døme
    • ha eit anna syn på saka
  6. høve til å sjå, sikt (2, 1)
    Døme
    • det var godt syn i dag
    • høve i det heile
      • eg ser (meg) ikkje syn med el. på å gjere det
Artikkelside

syne 2

syna

verb

Opphav

norrønt sýna av sýnn adjektiv ‘synleg, tydeleg’

Tyding og bruk

  1. la sjå;
    peike på;
    Døme
    • syn meg kniven din;
    • ho synte dei rundt i byen;
    • syne ei prøve på noko;
    • syne mot og gløggskap;
    • ikkje våge å syne seg utandørs;
    • ein arbeidskar som det syner etter – som får unna arbeidet;
    • syne fram
    • refleksivt:
      • merka synest ikkje lenger – merka er borte
  2. klarleggje, lære frå seg;
    Døme
    • syne samanhengen mellom nynorsken og dialektene;
    • det vil snøgt syne seg korleis det går
Artikkelside

romsleg

adjektiv

Opphav

av rom (4

Tyding og bruk

  1. Døme
    • romslege klede
  2. i overført tyding: som kan gje rom for mykje;
    Døme
    • ha eit romsleg syn
Artikkelside

eit sørgjeleg syn

Tyding og bruk

i dårleg tilstand;
Døme
  • bilen var eit sørgjeleg syn
Artikkelside

synshemma, synshemja

adjektiv

Tyding og bruk

som har nedsett syn
  • brukt som substantiv:
    • leggje til rette for synshemma
Artikkelside

sørgjeleg, sørgeleg, syrgjeleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som skaper eller kan skape sorg (1);
    trist, særs lei, harmeleg
    Døme
    • ein sørgjeleg bodskap;
    • ei sørgjeleg historie
  2. ynkeleg (2), dårleg, skrøpeleg
    Døme
    • vere i ein sørgjeleg tilstand
  3. brukt som adverb: svært
    Døme
    • bli sørgjeleg skuffa

Faste uttrykk

  • eit sørgjeleg syn
    i dårleg tilstand;
    stussleg
    • bilen var eit sørgjeleg syn
Artikkelside

synkron

adjektiv

Opphav

av gresk syn- og khronos ‘tid’; jamfør syn-

Tyding og bruk

  1. som går føre seg samtidig
    Døme
    • synkrone rørsler
    • brukt som adverb:
      • dei ristar synkront på hovudet
  2. i fysikk: med same svingetalet
  3. i språkvitskap: som gjeld for ei viss tid;
    til skilnad frå diakron
Artikkelside

bedrøveleg

adjektiv

Uttale

bedrøˊveleg

Opphav

jamfør bedrøva

Tyding og bruk

Døme
  • eit bedrøveleg syn
Artikkelside

synonym 2

adjektiv

Opphav

frå gresk, av syn- og onyma ‘namn’; jamfør syn-

Tyding og bruk

som tyder det same eller nesten det same;
Døme
  • ord som ‘ven’, ‘vakker’ og ‘pen’ er synonyme
Artikkelside

forstemmande

adjektiv

Opphav

frå tysk; av forelda forstemme

Tyding og bruk

som gjer ein nedstemd (1);
Døme
  • eit forstemmande syn;
  • forstemmande lesing
Artikkelside