Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
73 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 73 oppslagsord

ymje

ymja

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt ymja

Tyding og bruk

  1. gje ein veik eller uklar lyd;
    lyde (frå langt borte)
  2. Døme
    • han sat og umde
    • òg: ymte
      • dei umde om så mangt
Artikkelside

venstre 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter fransk nemning på dei som i den franske nasjonalforsamlinga i 1789 sat til venstre for presidenten

Tyding og bruk

(namn på) politisk parti, gruppe, retning med eit liberalt (eller sosialistisk) idégrunnlag;
motsett høgre (2
Døme
  • røyste Venstre;
  • det danske Venstre
Artikkelside

vakttårn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

utkikstårn for vaktmann(skap)
Døme
  • skogbrannvakta sat i vakttårnet
Artikkelside

vagl, vagle 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

norrønt vagl m

Tyding og bruk

sitjestong for fjørfe
Døme
  • hønene sat og sov på vaglen
Artikkelside

trekloss

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kloss av tre (1, 2)
Døme
  • ungen sat og leikte med treklossar
Artikkelside

toeine

adverb

Tyding og bruk

to utan nærvær av tredjemann eller fleire personar
Døme
  • dei sat toeine;
  • vere toeine
Artikkelside

tiar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. talet, talteiknet 10
  2. noko(n) som har nummeret eller verdien ti (til dømes trikk, buss, konkurransedeltakar, del av blink, spelkort)
    Døme
    • tiaren gjekk nettopp;
    • skyte fem tiarar;
    • tiaren på laget spelte best;
    • han sat med ein tiar i spar;
    • ho vart tiar – kom på tiandeplass
  4. tippekupong med ti rette
    Døme
    • ha, få ein tiar
  5. i matematikk: (plass for) nest siste siffer i heilt tal eller føre desimalteikn
    Døme
    • hundrarar, tiarar og einarar
Artikkelside

terpe

terpa

verb

Opphav

samanheng med tære (2

Tyding og bruk

  1. streve med å lese eller lære;
    (med trøyttande oppattaking prøve å) undervise eller innprente noko
    Døme
    • terpe tysk;
    • terpe med førsteklassingar
  2. streve eller slepe med noko
  3. streve med å tyggje og svelgje tørr (og smaklaus) mat
    Døme
    • terpe noko i seg
  4. nyte smått og jamt
    Døme
    • dei sat (og) terpa og drakk utover kvelden
Artikkelside

styre 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt stýri

Tyding og bruk

  1. hjelpemiddel, særleg handtak, til å styre (2, 1) med
    Døme
    • plogstyre;
    • sykkelstyre;
    • sitje ved styret;
    • lyde styret – gå, svinge etter som ein svingar styret
  2. det å styre (II,1 og særleg 2);
    måte å styre (II,1 og særleg 2) på;
    Døme
    • hardstyre;
    • sjølvstyre;
    • vanstyre;
    • kongen sat med styret i landet i 20 år;
    • ha demokratisk styre
  3. nemnd, utval, komité, forsamling som styrer noko
    Døme
    • bystyre;
    • kommunestyre;
    • skulestyre;
    • styret for ein bank, eit lag;
    • sitje i styret
Artikkelside

stram

adjektiv

Opphav

lågtysk

Tyding og bruk

  1. som er tøygd eller stramma ut;
    Døme
    • stram line
    • som sit tett og fast kring noko
      • buksa sat stramt kring hoftene og låra
  2. Døme
    • ein stram fyr
  3. Døme
    • eit stramt drag om munnen;
    • bli stram i maska, andletet
  4. Døme
    • ei stram lukt
  5. Døme
    • eit stramt budsjett;
    • det er ein stram arbeidsmarknad – det er vanskeleg å få nok arbeidskraft;
    • stramme tidsrammer

Faste uttrykk

  • køyre med stramme taumar
    òg: halde under streng kontroll
Artikkelside
Side 6 av 8