Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
188 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 188 oppslagsord

ordflaum

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

straum av ord
Døme
  • ein endelaus ordflaum;
  • ordflaumen hennar ville ingen ende ta
Artikkelside

nettleige

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

betaling for transport av straum over straumnettet
Artikkelside

straumbrytar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

noko som bryt eller dempar ein straum
Døme
  • elektrisk straumbrytar
Artikkelside

levere

levera

verb

Opphav

gjennom lågtysk levereren og fransk livrer; frå latin liberare ‘gjere fri’, av liber ‘fri’

Tyding og bruk

  1. gje frå seg
    Døme
    • levere varer kvar onsdag;
    • dei leverer fisk til oppkjøparar;
    • du må levere pakka til henne personleg;
    • han leverte attende bøkene han hadde lånt
  2. Døme
    • solcellepanelet leverer straum til hytta;
    • du har levert eit godt arbeid her;
    • artisten leverte på konserten
  3. leggje fram
    Døme
    • dei må levere prov for at påstanden stemmer

Faste uttrykk

  • levere varene
    yte det som er lova eller venta
    • forfattaren leverer varene i oppfølgjaren
Artikkelside

gøys

substantiv hankjønn

Uttale

jøys

Opphav

av gøyse (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ein gøys av røyk;
    • ein gøys av eld;
    • ein gøys av blod;
    • gøysen står
  2. lause ord, rykte;
    kyt;
    Døme
    • gøysen går;
    • det er berre gøys med han
Artikkelside

lys 1, ljos 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

av dansk lys; norrønt ljós

Tyding og bruk

  1. utstråling frå sola eller ei kunstig lyskjelde som gjer omgjevnadene synlege;
    tilstand da det er opplyst og klart;
    motsett mørker
    Døme
    • lys og skugge;
    • vere ute i lyset
  2. i fysikk: straum av elektromagnetisk stråling som eit menneskeauge kan registrere
    Døme
    • lyset går med ein fart på 300 000 km i sekundet
  3. Døme
    • vi såg lyset frå fyret;
    • sitje i lyset frå bålet
  4. Døme
    • levande lys
  5. Døme
    • slå lys;
    • gjere lys
  6. forma masse av stearin, voks, talg eller liknande, med veike som brenn og gjev lys (1, 1) når han blir tend
    Døme
    • støype lys;
    • setje lys i lysekrona
  7. elektrisk straum som gjev lys (1, 1) frå lyspære, lampe, lykt eller liknande
    Døme
    • leggje inn lys;
    • slå av lyset;
    • skru på lyset;
    • tenne lyset
  8. i overført tyding: måte å sjå ting på;
    synsvinkel
    Døme
    • sjå saka i eit nytt lys
  9. dyktig, evnerik person;
    jamfør skulelys

Faste uttrykk

  • brenne eit blått lys for
    nærme seg slutten for
    • det brenn eit blått lys for skyssbåten
  • brenne lyset i begge endane
    drive seg for hardt
  • føre bak lyset
    narre, lure, villeie
  • grønt lys
    • trafikklys som varslar klar bane
    • klarsignal, løyve
      • få grønt lys for å setje i verk planen
  • gå opp eit lys for
    brått skjøne samanhengen
  • kaste lys over
    gjere forståeleg;
    opplyse (3)
    • dokumenta kastar lys over ei ukjend side av historia
  • kome fram i lyset
    bli oppdaga eller avslørt
    • overgrepa kom fram i lyset
  • rak/rett som eit lys
    svært rak
    • han sat rak som eit lys på benken
  • raudt lys
    stoppsignal
    • få bot for å køyre på raudt lys
  • setje/stille lyset sitt under ei skjeppe
    la vere å vise kor flink eller dyktig ein er
  • sitje som eit tent lys
    vere svært lydhøyr
  • sjå dagens lys
    • bli fødd
    • bli til røyndom;
      bli skapt
      • jazzfestivalen såg dagens lys i 1964
  • sjå lyset
    brått forstå eller bli overtydd
Artikkelside

installere

installera

verb

Opphav

av mellomalderlatin installare, av in- og stallum ‘korstol i kyrkje’

Tyding og bruk

  1. leggje inn;
    montere (særleg noko teknisk eller eit elektrisk anlegg)
    Døme
    • installere straum på hytta;
    • vi må få installert eit nytt reinsesystem
  2. flytte inn;
    Døme
    • eg har endeleg fått installert meg på kontoret
Artikkelside

langkøyring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. køyring over ein lang distanse
    Døme
    • bilen bruker lite straum på langkøyring
  2. trening der ein gjer den same aktiviteten over lang tid med relativt låg intensitet
    Døme
    • dei har trent mange økter med roleg langkøyring på sykkel
Artikkelside

landstraum

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

straum (5) frå anlegg på land til fartøy på sjøen
Døme
  • når skipet ligg til kai, bruker det landstraum i staden for aggregat
Artikkelside

ide 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt iða

Tyding og bruk

(straum)kvervel, bakevje (1)
Artikkelside
Side 3 av 19