Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
88 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 88 oppslagsord

skikkeleg

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. som det skal vere;
    god eller stor nok
    Døme
    • ein skikkeleg gard
  2. Døme
    • det er skikkeleg skinn, ikkje etterlikning
  3. Døme
    • skikkelege folk
    • adverb:
      • fare skikkeleg åt
Artikkelside

proper

adjektiv

Opphav

av fransk propre ‘særmerkt, fin, elegant’; av latin proprius ‘særskild, spesiell’

Tyding og bruk

pen og pynteleg, ordentleg;
skikkeleg, grundig;
reinsleg
Døme
  • propert arbeid;
  • ein arbeidsam og proper mann
Artikkelside

patent 2

adjektiv

Tyding og bruk

påliteleg, skikkeleg, framifrå
Døme
  • handballaget har eit patent forsvar;
  • helsa har ikkje vore heilt patent i det siste
Artikkelside

pen

adjektiv

Tyding og bruk

  1. med fin og tiltalande utsjånad;
    velstelt
    Døme
    • den penaste guten i klassa;
    • ho vaks seg pen og tiltrekkjande;
    • ta på seg ei pen jakke;
    • vere rein og pen;
    • den pene hagen
  2. om vêr: med opplett, lite vind og lite skyer
    Døme
    • vente på pent vêr
  3. aktverdig, respektabel;
    Døme
    • bu i eit pent strøk
    • brukt som adverb:
      • te seg pent
  4. rosande, venleg
    Døme
    • få pen omtale;
    • ein pen tanke
    • brukt som adverb:
      • snakke pent om nokon
  5. varsam;
    roleg og kontrollert
    Døme
    • pen køyring i rushtrafikken
    • brukt som adverb:
      • køyre pent;
      • dei tok tapet pent
  6. rikeleg;
    tilfredsstillande;
    bra, god
    Døme
    • ei pen forteneste;
    • ta ein pen eksamen
  7. brukt som adverb: utan vilkår
    Døme
    • ho vart pent nøydd til å gå
  8. brukt som forsterkande adverb: særs, svært
    Døme
    • dei gjorde pent lite for å stanse krigen
Artikkelside

oppdekking

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør dekkje

Tyding og bruk

  1. mat, drikke og dekkjetøy som høyrer med til eit måltid
    Døme
    • det var middag med full oppdekking
  2. i ballspel: det å halde seg nær ein motspelar for å hindre han eller henne i å få ballen eller liknande;
    Døme
    • ha skikkeleg oppdekking i forsvaret
  3. Døme
    • få full oppdekking for utgiftene
Artikkelside

innkøyrd

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er køyrd inn under tak
    Døme
    • det var mykje innkøyrt høy på låven
  2. om deltakar i billøp, sykkelløp eller liknande: som er teken att
    Døme
    • dei innkøyrde syklistane la seg bak i feltet
  3. om pengar, premiar eller liknande: som er vunne i eit løp (2)
    Døme
    • travhest med innkøyrd premiesum på over 200 000 kroner siste året
  4. om bruksdyr: tamd til å køyre med
    Døme
    • han selde hestane når dei var arbeidsføre og innkøyrde
  5. ferdig utprøvd og skikka til vanleg drift
    Døme
    • bilen var berre så vidt innkøyrd;
    • det nye systemet er ikkje skikkeleg innkøyrt enno
Artikkelside

krangle

krangla

verb

Opphav

jamfør norrønt kranga ‘slepe seg fram’; i tyding 3 frå svensk

Tyding og bruk

  1. yppe til strid;
    lage bråk
    Døme
    • krangle og kjekle;
    • krangle om betalinga
  2. slite eller ta seg fram med møde
    Døme
    • krangle seg opp til huset
  3. ikkje verke eller fungere skikkeleg;
    Døme
    • motoren kranglar;
    • ryggen har begynt å krangle
Artikkelside

ordentleg

adjektiv

Opphav

frå tysk; av orden

Tyding og bruk

  2. Døme
    • eit ordentleg hotell;
    • han er så ordentleg
    • brukt som adverb:
      • få ordentlig betalt
  3. brukt som forsterkande adverb: til gagns, svært
    Døme
    • bli ordentleg sint
Artikkelside

streite opp

Tyding og bruk

bli skikkeleg, te seg;
Sjå: streite
Artikkelside

dumme 2

dumma

verb

Opphav

av dum

Faste uttrykk

  • dumme seg ut
    gjere noko dumt
    • kven bommar og dummar seg ut?
    • dei hadde dumma seg skikkeleg ut
Artikkelside
Side 1 av 9