Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no
, Bokmålsordboka og Nynorskordboka
Bokmålsordboka og Nynorskordboka
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Meny
Hjelp
Om ordbøkene
Innstillingar
Kontakt oss
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Avansert søk
Vanleg søk
Ordbøker
Begge ordbøkene
Bokmålsordboka
Nynorskordboka
Søk
Oppslagsord
Med bøygde former
Fritekstsøk
Ordklasse
alle
verb
substantiv
adjektiv
pronomen
determinativ
adverb
preposisjonar
konjunksjonar
subjunksjonar
interjeksjonar
Nullstill
Listevisning
Søkjehjelp
10 treff
Nynorskordboka
10
oppslagsord
fantasere
fantasera
verb
Vis bøying
Opphav
gjennom
mellomalderlatin
,
frå
gresk
;
av
fantasi
Tyding og bruk
sleppe fantasien laus
;
dikte opp
;
dagdrøyme
,
fabulere
Døme
fantasere om å reise verda rundt
tale i ørske
Døme
ho hadde feber og låg og fantaserte
spele noko som ein komponerer
eller
varierer i same stunda
;
improvisere
Artikkelside
dagdrøyme
dagdrøyma
verb
Vis bøying
Tyding og bruk
ha
dagdraumar
;
fantasere
Artikkelside
øre
3
III
øra
verb
Vis bøying
Opphav
norrønt
ǿra
‘gjere ør, galen’
;
av
ør
Tyding og bruk
bli ør og tumlen
;
ørast
(1)
Døme
øre i hovudet
;
mange ører når dei kjem til vêrs
gå som i søvne
;
døse
tale i ørska
;
fantasere
Artikkelside
ørske
2
II
ørska
verb
Vis bøying
Tyding og bruk
øre
(
3
III
, 1)
døse
,
dorme
,
øre
(
3
III
, 2)
tale i ørska,
øre
(
3
III
, 3)
, fantasere
Døme
nei, no ørskar du, – det der trur eg ikkje!
ho låg og ørska heile natta i høg feber
Artikkelside
tenkje
,
tenke
tenkja, tenka
verb
Vis bøying
Opphav
av
norrønt
þekkja
med påverknad frå
lågtysk
denken
;
seint
norrønt
þenkja
‘ha plan om, etle’
Tyding og bruk
binde saman førestillingar til tankar, ordne tankar (for å klargjere, greie ut noko), drive tankeverksemd
;
resonnere
;
spekulere
(1)
Døme
tenkje
klart, logisk
;
tenkje
seg (til) resten
;
tenkje
ut ei løysing
;
tenkje
før ein taler
;
sitje og
tenkje
–
grunde, gruble
;
eg har tenkt og tenkt på det
rette medvitet, tankeverksemda mot noko
;
fantasere
Døme
det ein ikkje kan få, nyttar det lite å
tenkje
på
;
retten til å
tenkje
fritt
;
tenkje
bakover, framover i tida
;
tenkje
tilbake,
tenkje
på gamle dagar
–
minnast
;
tenkje
seg tilbake til fortida
;
tenkje
seg om
;
tenkje
gjennom saka
(få seg til å) tru, gå ut frå, rekne med, vente, halde for rimeleg
;
førestille seg, rekne som mogleg
Døme
mis
tenkje
;
ei tenkt verd
;
gå ut frå ein tenkt situasjon
;
eit tenkt tilfelle
;
eg
tenkjer
det går bra
;
nemnda
tenkjer
seg at styret blir delt
;
dette hadde du aldri tenkt!
tenkte eg (meg) det ikkje!
–
var det ikkje det eg trudde
;
eg
tenkjer
å bli ferdig snart
;
ho kan
tenkje
seg (å ta) jobben
i
uttrykk
:
kan det tenkjast at du kjem likevel?
i
presens partisipp
i
uttrykk
:
vere tenkjande til
–
vere truande til
brukt til å framheve, streke under noko:
tenk at du har vorte så stor!
tenk om du datt ned?
rå seg til, ha i sinne, ha som plan,
etle
(1)
Døme
kva har du tenkt å gjere?
tenkje
på å gå
;
som tenkt, så gjort
;
kva
tenkjer
du på no?
fastsetje
,
skipe
(
2
II)
,
etle
(2)
Døme
pengane var tenkte til bil
ha omsorg
eller
tanke for
Døme
ikkje tenk på meg
Faste uttrykk
kunne tenkjast
vere mogleg
det kan tenkjast at dei har gløymt hele greia
tenkjande menneske
menneske som har sjølvstendig meining el. er prega av forståing og vidsyn
tenkje etter
samle tankane
;
fundere
(2)
,
grunde
når eg tenkjer etter, så trur eg det finst ei løysing
tenkje om att
revurdere meininga si, tru om att
om du trur det, må du tenkje om att
tenkje på
grunde over (noko), ha i tankane
tenkje sitt
gjere seg opp si eiga meining
dei tenkjer no sitt om det heile
tenkje ut
finne fram til noko ved tankeverksemd
;
kome opp med
tenkje ut ein slu plan
Artikkelside
dikte
dikta
verb
Vis bøying
Opphav
norrønt
dikta
,
av
lågtysk
dichten
,
påverka av
latin
dictare
;
jamfør
diktere
Tyding og bruk
skape ein skjønnlitterær tekst
;
arbeide kunstnarleg med ord
;
jamfør
dikt
(1)
Døme
dikte ein song
;
dikte ei historie
;
dikte om kjærleik
finne på
;
fantasere
Døme
dikte i hop ei skrøne
;
dikte opp ei historie
Artikkelside
spinne
spinna
verb
Vis bøying
Opphav
norrønt
spinna
Tyding og bruk
lage tråd, tvinne
Døme
spinne garn
;
spinne lin, ull
dikte
spinne legender
dure veikt, surre
Døme
motoren spann jamt og fint
gå rundt (utan å få feste)
Døme
bilhjula spann i søla
;
flyet spann fleire gonger før det gjekk i sjøen
Faste uttrykk
spinne i hop
dikte opp, finne på (noko)
spinne vidare på
utvikle (noko), fantasere rundt, dra, tvære ut
Artikkelside
tulle
3
III
tulla
verb
Vis bøying
Opphav
truleg
samanheng
med
islandsk
þyrla
‘kvervle’ og med
tville
Tyding og bruk
kvervle
;
svinge seg rundt (i dans
til dømes
)
røre (noko) rundt
Døme
tulle grauten
vinde
(
2
II)
,
vikle
(
1
I)
,
sveipe
Døme
tulle tråden på snella
;
tulle kring ungen
;
tulle papir om varene
balle
(
2
II)
,
pakke
(
2
II)
;
fløkje
Døme
tulle saman kleda
;
trådane har tulla seg saman
;
liggje (som) ihoptulla
karde
(
2
II)
falle (over ende)
Døme
tulle i koll
virre
,
rote
(
2
II)
,
vase
(
3
III)
,
surre
(
2
II)
,
fomle
;
handle dumt
eller
planlaust
Døme
tulle seg borti noko muffens
;
enn at vi tulla oss hit da!
tulle bort nøklane, formuen, tida
;
eg har gått berre og tulla på jobben i dag
ta feil
;
seie gale
Døme
nei, no tullar eg visst
;
tulle i gongetabellen
vere uklar i hovudet
;
røre
(
2
II)
,
fantasere
Døme
liggje og tulle i ørska
ikkje meine alvor
;
tøyse
(
2
II)
,
fjase
,
skjemte
Døme
eg tullar berre
;
tulle med jentene
syngje utan tekst
;
nynne
,
lulle
,
tralle
(
1
I)
Faste uttrykk
tulle seg bort/vekk
gå seg vill (
til dømes
i skogen)
hunden har tulla seg vekk i skogen
;
partiet tullar seg vekk med politikken sin
Artikkelside
fable
fabla
verb
Vis bøying
Tyding og bruk
fantasere
,
drøyme
(2)
Døme
dei fabla om å byggje hus
;
han fablar i veg
Artikkelside
drøyme
drøyma
verb
Vis bøying
Opphav
norrønt
dreyma
;
av
draum
Tyding og bruk
ha
draum
(1)
i søvne
Døme
drøyme
noko stygt
;
drøyme
om familien sin
;
eg drøymer så mykje for tida
sjå føre seg noko ein ynskjer eller lengtar etter
;
fantasere
(1)
,
vone
Døme
drøyme seg vekk
;
drøyme
om hus og bil
;
det kan du berre drøyme om!
drøyme om suksess
som etterledd i ord som
dagdrøyme
Artikkelside