Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 3153 oppslagsord

samanheng

substantiv hankjønn

Opphav

av henge (3

Tyding og bruk

  1. (nøye) samband
    Døme
    • ha, stå i samanheng med;
    • det var god samanheng mellom kapitla;
    • lese, sjå noko i samanheng – dvs som ein heilskap
  2. klar tankegang, orden
    Døme
    • det var ikkje samanheng i førelesinga
  3. Døme
    • sitatet var rive ut av samanhengen
  4. eigenleg, verkeleg måte, ordning, skipnad
    Døme
    • ein må vere fagmann for å skjøne samanhengen
Artikkelside

flur

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med flus (1

Tyding og bruk

ugreitt, stritt hår
Artikkelside

lufs

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med lue (1

Tyding og bruk

dyr eller menneske med langt, stritt og uflidd hår
Artikkelside

rim 3

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt rím; frå fransk

Tyding og bruk

  1. vers eller strofe med enderim
    Døme
    • rim og regler
  2. lydleg samsvar mellom to eller fleire ord
    Døme
    • diktet går på rim
  3. Døme
    • finne eit rim på ‘våren’
  4. samsvar, samanheng
    Døme
    • det er ikkje rim i det du seier

Faste uttrykk

Artikkelside

rinald

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med rine

Tyding og bruk

Artikkelside

ripe 3

ripa

verb

Opphav

samanheng med rive (3

Tyding og bruk

  1. streke (til dømes med kvass reiskap);
    Døme
    • ripe opp bordplata;
    • diamant ripar glas
  2. Døme
    • ripe av ei fyrstikk;
    • ripe lauv
Artikkelside

rinde

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med rande (1

Tyding og bruk

berg- eller jordrygg
Artikkelside

rikle

rikla

verb

Opphav

samanheng med vrikke og rikke

Tyding og bruk

  1. Døme
    • rikle med dørklinka
  2. vere ustø, rugge på seg;
    sitje laust, slarke
    Døme
    • det rikla i stolføtene
Artikkelside

rist 3

substantiv ubøyeleg

Opphav

frå lågtysk, samanheng med rast (2

Tyding og bruk

kvile, ro
Døme
  • ikkje ha rist eller ro
Artikkelside

gut 1

substantiv hankjønn

Opphav

truleg same opphav som nederlandsk guit, opphavleg ‘skrytande ung mann’; samanheng med gøy (3

Tyding og bruk

  1. barn av hankjønn
    Døme
    • som gut var han vill av seg;
    • både gutar og jenter;
    • ho fekk ein gut
  2. ung mann;
    mann som er del av eit fellesskap
    Døme
    • han er berre guten enno;
    • siger til dei norske gutane i hopp
  3. i tiltale:
    Døme
    • kom, gutar!
    • å nei, gut, den går ikkje!

Faste uttrykk

  • dei gamle gutane
  • dei store gutane
    dei leiande på eit område
  • det er gut det
    han er ein grepa kar
  • gutane på golvet
    dei som arbeider på grunnplanet (2 i fabrikk eller annan arbeidsplass
  • gutane på skogen
    brukt om den norske motstandsrørsla (som låg i dekning i skogsområde) under andre verdskrigen
  • guten i seg
    det barnlege, gutevorne
    • han har enno mykje av guten i seg
  • guten sin
    grepa kar
    • han er jammen guten sin
Artikkelside
Side 1 av 316