Avansert søk

24 treff

Bokmålsordboka 6 oppslagsord

vågal

adjektiv

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • hun er vågal som går på isen nå
  2. Eksempel
    • en vågal ferd
    • på grensen til det usømmelige
      • en vågal kjole

frisk 2

adjektiv

Opphav

fra lavtysk; samme opprinnelse som fersk

Betydning og bruk

  1. som ikke har begynt å tape seg;
    fersk, god, uskjemt, ren
    Eksempel
    • friske egg;
    • friske grønnsaker;
    • friske blomster;
    • frisk luft;
    • ha frisk pust
  2. fornyet, usvekket
    Eksempel
    • friskt mot;
    • slippe til friske krefter;
    • leve i friskt minne
  3. nylig hendt eller laget;
    fersk
    Eksempel
    • friske spor;
    • friske inntrykk
  4. som har god helse;
    motsatt syk
    Eksempel
    • bli frisk av sykdommen;
    • være frisk og rask;
    • hun er fortsatt ikke frisk etter skaden
  5. livlig, kvikk, feiende
    Eksempel
    • friske farger;
    • frisk kjøring;
    • et friskt oppgjør;
    • friske fraspark;
    • godt spill og friske takter i laget
    • brukt som adverb
      • vinden blåste friskt
  6. direkte (3), vågal, uredd
    Eksempel
    • hun holdt en frisk tale i FN
  7. forfriskende, svalende;
    kald
    Eksempel
    • et friskt bad;
    • friskt vær;
    • det er friskt på fjellet i dag

Faste uttrykk

  • frisk bris
    middels sterk vind med styrke fra 8,0 til 10,7 meter per sekund

yppal

adjektiv

Opphav

av yppe, etter mønster av adjektiv som gøyal, vågal

Betydning og bruk

som ofte ypper seg;
som ypper til strid
Eksempel
  • en yppal jentunge

dristig

adjektiv

Opphav

av lavtysk drist(e) ‘dristig(e)'; jamfør driste

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • en dristig bilfører;
    • en dristig plan;
    • en dristig strategi;
    • det er dristig å invitere til utendørs arrangementer i oktober
  2. som avviker fra det som er vanlig eller passende;
    Eksempel
    • en dristig fargesammensetning;
    • en dristig filosofisk diskusjon;
    • et dristig fotografi av lettkledde mennesker;
    • et dristig antrekk

våghals, vågehals

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

svært vågal person
Eksempel
  • en eventyrer og en våghals har han alltid vært

hasardiøs

adjektiv

Opphav

fra fransk

Betydning og bruk

Eksempel
  • et hasardiøst foretakende;
  • en hasardiøs forbikjøring

Nynorskordboka 18 oppslagsord

vågal

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som tek stor vågnad på seg;
    (dum)dristig
    Døme
    • ho er vågal som går på nattgammal is
  2. Døme
    • ei vågal ferd
    • som er på grensa til det sømelege
      • ein vågal kjole

frisk 2

adjektiv

Opphav

frå lågtysk; same opphav som fersk

Tyding og bruk

  1. som ikkje har byrja å tape seg;
    fersk, god, uskjemd, rein
    Døme
    • friske grønsaker;
    • friske egg;
    • frisk blomstrar;
    • fylle på friskt vatn;
    • sleppe inn frisk luft;
    • ha frisk pust
  2. fornya, uveikt
    Døme
    • friskt mot;
    • sleppe til friske krefter;
    • leve i friskt minne
  3. nyleg hend eller laga;
    fersk
    Døme
    • friske spor;
    • friske inntrykk
  4. som har god helse;
    motsett sjuk
    Døme
    • bli frisk etter sjukdomen;
    • ikkje kjenne seg heilt frisk;
    • vere frisk og sterk;
    • ho vart frisk av lungebetennelsen
  5. livleg, kvikk, feiande
    Døme
    • friske fargar;
    • frisk musikk;
    • frisk vind;
    • friskt tråv;
    • friske fråspark;
    • han var ein frisk kar
    • brukt som adverb
      • det brann friskt
  6. direkte (3), vågal, uredd
    Døme
    • vi må tole såpass frisk tale
  7. forfriskande, kveikjande, svalande;
    kald
    Døme
    • friskt vêr;
    • ta seg eit friskt bad;
    • det er friskt ute no

Faste uttrykk

  • frisk bris
    middels sterk vind med styrke frå 8,0 til 10,7 meter per sekund

vådeverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt váðaverk; jamfør våde

Tyding og bruk

  1. gjerning som er gjord av vanvare eller ved eit uhell;
  2. farleg eller særs vågal gjerning

yppal

adjektiv

Opphav

av yppe, etter mønster av adjektiv som gøyal, vågal

Tyding og bruk

som ofte yppar seg;
som yppar til strid
Døme
  • to yppale gutar

speleg

adjektiv

Opphav

frå lågtysk, av speen ‘speide’

Tyding og bruk

  1. farleg, vågal
    Døme
    • ei speleg reise;
    • det såg speleg ut
  2. fæl, skremmeleg
    Døme
    • eit speleg vêr

pokersjanse

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

vågal sjanse
Døme
  • ta ein pokersjanse

frivol

adjektiv

Opphav

gjennom fransk; frå latin ‘verdlaus, banal’

Tyding og bruk

Døme
  • ein frivol person;
  • ein frivol og tøyleslaus periode i livet

frekkis

substantiv hankjønn

Opphav

av svensk fräckis; jamfør -is

Tyding og bruk

  1. frekk historie, vågal vits, grovis
  2. overrumplande handling

dristig

adjektiv

Opphav

av lågtysk drist(e) ‘dristig’; jamfør driste

Tyding og bruk

  1. vågal (2), risikofylt
    Døme
    • ein dristig klatrar;
    • ei dristig ferd;
    • ein dristig plan
  2. som vik av frå det som er vanleg eller høveleg;
    Døme
    • ein dristig kjole;
    • kome med ein dristig påstand;
    • ei dristig tolking av boka

vågen

adjektiv

Tyding og bruk