Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
73 treff

Bokmålsordboka 36 oppslagsord

stopp 1

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

materiale til å stoppe (1 med
Eksempel
  • de kjøpte stopp til putene
Artikkelside

stopp 2

substantiv hankjønn eller intetkjønn

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • de arbeidet uten stopp
  2. det at noe er slutt
    Eksempel
    • det er stopp i utbyggingen i området
  3. Eksempel
    • jeg skal av på neste stopp;
    • neste stopp: Finse

Faste uttrykk

  • si stopp
    si fra at en ikke vil mer;
    protestere
    • til slutt måtte jeg si stopp på grunn av alt stresset
Artikkelside

stoppe 1

verb

Opphav

norrønt stoppa; fra lavtysk

Betydning og bruk

  1. fylle en åpning eller et hulrom med noe;
    Eksempel
    • stoppe pipa
  2. fylle med stopp (1
    Eksempel
    • stoppe møbler
    • brukt som adjektiv:
      • en stoppet lenestol
  3. reparere med nål og garn;
    Eksempel
    • stoppe strømper

Faste uttrykk

  • stoppe ut
    fylle skinnet til et dødt dyr med stopp slik at det beholder den naturlige fasongen sin;
    preparere (2), utstoppe
    • stoppe ut fugler og dyr
Artikkelside

stoppe 2

verb

Opphav

fra lavtysk

Betydning og bruk

  1. slutte å bevege seg;
    Eksempel
    • bussen stoppet med et rykk;
    • de stoppet opp foran vinduet
  2. få til å slutte;
    Eksempel
    • kan du stoppe motoren?
    • stopp tyven!

Faste uttrykk

  • stoppe munnen på
    få til å tie
Artikkelside

stoppe ut

Betydning og bruk

fylle skinnet til et dødt dyr med stopp slik at det beholder den naturlige fasongen sin;
Se: stoppe
Eksempel
  • stoppe ut fugler og dyr
Artikkelside

si stopp

Betydning og bruk

si fra at en ikke vil mer;
protestere;
Se: stopp
Eksempel
  • til slutt måtte jeg si stopp på grunn av alt stresset
Artikkelside

stoppsignal

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

  2. skilt eller lyssignal som varsler stopp
Artikkelside

stopplys

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

lys som varsler stopp (2
Eksempel
  • stopplys er oftest rødt
Artikkelside

søvn

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt svefn; jamfør sove

Betydning og bruk

  1. fysisk og mental hviletilstand der en lukker øynene;
    det å sove (1)
    Eksempel
    • ligge i dyp søvn;
    • få for lite søvn;
    • vekke noen av søvnen;
    • bli rykket ut av søvnen av vekkerklokka;
    • jeg må få meg litt søvn
  2. tilstand (hos levende organismer) med nedsatt aktivitet, stopp i vekst og nedsatte livsfunksjoner;
  3. materie en får i øyekroken når en sover
    Eksempel
    • søvnen klistret seg til øyevippene;
    • pirke søvnen ut av øyekroken

Faste uttrykk

  • evig søvn
  • falle i søvn
    gå fra våken til sovende tilstand;
    sovne
  • gni søvnen ut av øynene
  • i søvne
    mens en sover;
    i ørska
    • gå i søvne;
    • hun går omkring som i søvne
Artikkelside

skiskyting

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

skisport der en går fort på ski og har stopp der en, både stående og liggende, skal skyte på en blink fra 50 meters avstand
Eksempel
  • skiskyting er en populær idrett;
  • NM i skiskyting
Artikkelside

Nynorskordboka 37 oppslagsord

stopp 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

materiale til å stoppe (2 med
Døme
  • vi treng ny stopp til lenestolen
Artikkelside

stopp 2

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • dei arbeidde utan stopp
  2. det at noko er slutt
    Døme
    • det er stopp i utbygginga i området
  3. Døme
    • vi skal av på neste stopp;
    • neste stopp: Namsos

Faste uttrykk

  • seie stopp
    seie frå at ein ikkje vil meir;
    protestere
    • med dette får vi seie stopp
Artikkelside

stoppe 2

stoppa

verb

Opphav

norrønt stoppa; frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. fylle ei opning eller eit holrom med noko;
    Døme
    • stoppe pipa
  2. fylle med stopp (1
    Døme
    • stoppe møblar
    • brukt som adjektiv:
      • ein stoppa lenestol
  3. reparere med nål og tråd;
    Døme
    • stoppe strømper

Faste uttrykk

  • stoppe ut
    fylle skinnet til eit daudt dyr med stopp slik at det held den naturlege fasongen sin;
    preparere (2)
    • stoppe ut fuglar og dyr
Artikkelside

stoppe 3

stoppa

verb

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. slutte å røre seg;
    halde opp, stå still;
    Døme
    • bussen stoppa med eit rykk;
    • utbygginga har stoppa opp
  2. få til å slutte;
    Døme
    • stopp tjuven!
    • kan du stoppe bilen her?

Faste uttrykk

  • stoppe munnen på
    få til å teie
Artikkelside

fot 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt fótr

Tyding og bruk

  1. nedste del av ganglem;
    Døme
    • fryse på føtene;
    • forstue foten;
    • stå med foten i dørsprekken
  2. Døme
    • ha lange føter;
    • ikkje greie å stå på føtene;
    • slå føtene unna nokon;
    • stå på éin fot
  3. del av strømpe eller sokk som dekkjer foten (1
    Døme
    • strikk foten til han er lang nok
  4. fotefar som jakthund kan følgje ved hjelp av lukt
    Døme
    • få fot;
    • finne foten
  5. nedste del av noko;
    Døme
    • ved foten av fjellet
  6. rytmisk eining i verselinje;
    jamfør versefot

Faste uttrykk

  • for fote
    utan å skåne noko eller nokon
    • meie ned for fote
  • få ein fot innanfor
    få innpass (ein stad)
  • få fast fot
    få fotfeste, innpass
    • han fekk fast fot i Noreg
  • få føter å gå på
    gå unna;
    få avsetnad
    • kakene fekk føter å gå på
  • få kalde føter
    vilje dra seg unna
    • ho fekk kalde føter og ville bryte samarbeidet
  • ikkje vite kva fot ein skal stå på
    ikkje vite kva ein skal gjere
  • kaste seg for føtene på nokon
    vise teikn på undergjevnad
  • leggje noko/nokon for føtene sine
    vinne nokon for seg;
    vinne over
    • Ole Bull la verda for føtene sine;
    • artisten har lagt publikum for føtene sine
  • lett på foten
    stø og rask i gonga;
    snarføtt
  • leve på stor fot
    leve flott;
    ha eit stort forbruk
  • på fallande fot
    sist i svangerskapen
  • på fote
    i orden, i tilfredsstillande tilstand
    • få noko på fote;
    • hjelpe nokon på fote;
    • kome seg på fote att
  • på like fot
    på like vilkår;
    på same grunnlag
    • bli vurdert på like fot med ein annan
  • på ståande fot
    nett no, straks, i farten
  • setje foten i bakken
    ta ein pause og tenkje seg om
    • dei har ikkje noko anna val enn å setje foten i bakken
  • setje ned foten
    setje ein stoppar for;
    seie stopp
    • utvalet kjem til å setje ned foten og skrinleggje arbeidet
  • sitje ved føtene til nokon
    (etter Apg 22,3) vere saman med nokon som ein ser på som lærar eller rettleiar
  • skyte seg sjølv i foten
    gjere ein feil som skader ein sjølv
  • som fot i hose
    lett, greitt
  • stemme med føtene
    vise meininga si ved å forlate ein stad
    • dei har valt å stemme med føtene og dra sin veg
  • stå på eigne føter
    greie seg sjølv;
    stå på eigne bein
  • stå på god fot med
    ha godt forhold til
  • stå på like fot med
    vere lik;
    bli handsama på same måte som
  • ta foten fatt
    byrje å gå;
    ta beina fatt
  • ta føtene på nakken
    byrje å springe;
    ta beina på nakken
  • til fots
    gåande
Artikkelside

stoppe ut

Tyding og bruk

fylle skinnet til eit daudt dyr med stopp slik at det held den naturlege fasongen sin;
Sjå: stoppe
Døme
  • stoppe ut fuglar og dyr
Artikkelside

seie stopp

Tyding og bruk

seie frå at ein ikkje vil meir;
protestere;
Sjå: stopp
Døme
  • med dette får vi seie stopp
Artikkelside

stoppsignal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  2. skilt eller lyssignal som varslar stopp
Artikkelside

stogg

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

det å stogge;
Døme
  • det var full stogg i trafikken
Artikkelside

søvn, svevn 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt svefn; jamfør sove

Tyding og bruk

  1. fysisk og mental kviletilstand der ein lukkar auga;
    det å sove (1)
    Døme
    • liggje i djup søvn;
    • få for lite søvn;
    • vekkje nokon av søvnen;
    • bli rykt ut av søvnen av vekkjarklokka;
    • eg må få meg litt søvn
  2. tilstand (hos levande organismar) med nedsett aktivitet, stopp i vekst og nedsette livsfunksjonar;
  3. materie ein får i augekroken når ein søv
    Døme
    • pirke søvnen ut av augekroken

Faste uttrykk

  • evig søvn
    død (1, 1)
    • han fall i evig søvn;
    • ho søver den evige søvnen
  • falle i søvn
    gå frå vaken til sovande tilstand;
    sovne
  • gni søvnen ut av auga
  • i søvne
    medan ein søv;
    i ørska
    • gå i søvne;
    • han går omkring som i søvne
Artikkelside