Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 5 oppslagsord

overtid

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

tidsrom utover det normale, avtalte eller planlagte

Eksempel

arbeide overtid;
skåre mål på overtid;
partene kom fram til enighet fire timer på overtid

Artikkelside

trekke

verb

Opphav

fra lavtysk

Betydning og bruk

dra, føre i en annen retning, hale (2, slite framover
Eksempel
- trekke dyna over seg;
- trekke tenner;
- trekke (opp) klokka;
- trekke lodd
- refleksivt:
  det trekker opp til uvær;
  saueflokken trakk sammen i et hjørne;
  de trekker ikke godt sammen – i overført betydning: de går ikke godt sammen;
  NN trakk forslaget – trakk det tilbake
skaffe (1;
suge opp;
ta til seg
Eksempel
- støvlene trekker vann;
- gode tilbud trekker kunder;
- bandet trakk fulle hus overalt på turneen;
- prostituerte trekker i strøket – skaffer seg kunder;
- trekke kaffe, te – lage kaffe, te ved å la uttrekket sive ut i vann på kokepunktet
subtrahere
Eksempel
- trekke to fra fem;
- bli trukket for mye i skatt;
- trekke veksler på – se veksel;
- vi må trekke på egne krefter;
- vi har en ekspertgruppe vi kan trekke på i ulike sammenhenger
sette eller sy trekk (2, 8) på
Eksempel
- trekke om den gamle sofaen
dra i flokk, være på vei
Eksempel
- reinen trekker til nye beiteområder;
- fuglene trekker sørover om høsten
gi trekk (1
Eksempel
- det trekker fra døra;
- ovnen trekker dårlig

Faste uttrykk

trekke av
trykke på avtrekkeren på skytevåpen
trekke på
utnytte, dra fordel av
trekke seg
ikke være med lenger, slutte med noe
trekke seg som partileder
trekke seg inn i seg selv
isolere seg
trekke ut
vare lenge;
gå på overtid
arrangementet trakk ut

Artikkelside

arbeide

verb

Opphav

av lavtysk arbeiden

Betydning og bruk

utføre arbeid (1)
Eksempel
- arbeide fra morgen til kveld;
- arbeide ute på åkeren;
- arbeide overtid;
- arbeide inn to fridager;
- arbeide aktivt for noe;
- arbeide på en bok;
- arbeide videre med noe;
- arbeide seg opp fra små kår;
- arbeide på spreng;
- hun har arbeidet som journalist
være ansatt
Eksempel
- arbeide i skoleverket
fungere (2), virke (2, 2)
Eksempel
- hjertet arbeider jevnt;
- motoren arbeider lett

Artikkelside

overtidsarbeid

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

arbeid som gjøres på overtid

Artikkelside

jobbe

verb

Betydning og bruk

ha jobb;
arbeide (1)
Eksempel
- jobbe i skolen;
- jobbe overtid;
- jobbe hardt for pengene
drive kortsiktige, dristige spekulasjoner;
spekulere (2)

Artikkelside

Nynorskordboka 6 oppslagsord

overtid

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tidsrom ut over det vanlege, avtalte eller planlagde

Døme

arbeide overtid;
han skåra mål fire minutt på overtid;
partane kom fram til semje fire timar på overtid

Artikkelside

jobbe

jobba

verb

Tyding og bruk

ha jobb;
arbeide (1)
Døme
- jobbe i skulen;
- jobbe overtid;
- jobbe hardt for pengane
drive med kortsiktige spekulasjonar;
spekulere (2)

Artikkelside

trekkje, trekke

trekkja, trekka

verb

Opphav

lågtysk trecken

Tyding og bruk

dra (1), føre i ei eller anna retning;
hale, slite framover
Døme
- trekkje dyna over seg;
- trekkje garnet;
- trekkje føre gardina;
- trekkje tenner;
- trekkje klokka;
- trekkje lodd;
- trekkje det kortaste, lengste strået – sjå strå (1
ta til seg;
suge opp;
skaffe (1
Døme
- støvlane trekkjer vatn;
- trekkje frisk luft;
- formuen trekkjer renter;
- store prisnedslag trekkjer kundar;
- popartisten trekte fulle hus;
- prostituerte trekkjer i strøket – skaffar seg kundar
i matlaging: gjera i stand ein rett ved å la råemnet liggje i væske med temperatur opp mot kokepunktet
Døme
- lat lutefisken trekkje i fem minutt;
- trekkje kaffi
subtrahere;
dra (12)
Døme
- trekkje to frå fem
- ta frå, rekne frå
  bli trekt for mykje i skatt
setje, sy trekk (3, 8) på
Døme
- trekkje om den gamle sofaen
fare i flokk;
vere på ferd
Døme
- reinen trekkjer til nye beiteområde;
- fuglane trekkjer sørover om hausten
gje trekk (2, kjøle
Døme
- det trekkjer frå døra;
- omnen trekkjer dårleg – har dårleg lufttilførsel
i faste uttrykk med partikkel

Faste uttrykk

trekkje frå
subtrahere
trekkje frå for faste utgifter
trekkje inn
i overført tyding: hente fram, snakke om
trekkje inn eit nytt emne i samtala
trekkje opp
- stramme fjøra i ein mekanisme
  trekkje opp klokka
- endre seg til det verre
  det trekkjer opp til storm
- opne flaske med ein opptrekkjar
  kelneren trekte opp vinen ved bordet
- løyse ut mekanismen som tømmer doskåla etter ein har vore på do;
  trekkje ned
  hugs å trekkje opp etter deg!
trekkje saman
samle (1)
saueflokken trekte saman i eit hjørne
trekkje seg
ikkje vere med lenger
han trekte seg frå vervet i siste liten
trekkje ut
vare lenge;
gå på overtid
samværet trekte ut

Artikkelside

overtidsarbeid

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

arbeid som ein gjer på overtid

Artikkelside

etterbetale

etterbetala

verb

kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

betale ut på etterskot, til dømes ved feil betaling eller regulering av løn;

betale etter at eit oppdrag er utført, ei vare er overlevert eller liknande

Døme

få etterbetalt 50 000 kr i tillegg for overtid

Artikkelside

arbeide

arbeida

verb

Opphav

av lågtysk arbeiden

Tyding og bruk

utføre arbeid (1)
Døme
- arbeide frå morgon til kveld;
- arbeide ute på jordet;
- arbeide overtid;
- arbeide inn to fridagar;
- arbeide for ei sak;
- arbeide på ei bok;
- arbeide vidare med noko;
- arbeide seg opp frå små kår;
- arbeide på spreng;
- ho har arbeidd som journalist
vere tilsett
Døme
- arbeide på fabrikk
fungere (2), verke (1, 3)
Døme
- hjartet arbeider jamt;
- motoren arbeider lett
lage til;
behandle
Døme
- arbeide jorda

Artikkelside