Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
133 treff

Bokmålsordboka 62 oppslagsord

omtale 2

verb

Opphav

jamfør tale (2

Betydning og bruk

  1. snakke om, nevne
    Eksempel
    • omtale noen med respekt;
    • saken er omtalt i pressen
    • brukt som adjektiv:
      • en ofte omtalt person
  2. Eksempel
    • omtale en bok i radioen
Artikkelside

omtale 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt umtala; jamfør tale (1

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • kjenne noen av omtale
  2. Eksempel
    • få hederlig omtale
Artikkelside

stakkars

adjektiv

Opphav

genitiv av stakkar

Betydning og bruk

brukt i omtale eller tiltale for å uttrykke medlidenhet;
Eksempel
  • en stakkars gammel mann;
  • stakkars liten;
  • stakkars deg;
  • han er et stakkars fjols;
  • en stakkars liten husmannsplass
Artikkelside

titulere

verb

Opphav

gjennom tysk; av latin titulare

Betydning og bruk

tiltale eller omtale en person med tittel;
Eksempel
  • hun insisterte på å bli titulert reisekonsulent;
  • titulere seg som norgesmester
Artikkelside

tekstreklame

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

(overdreven) positiv omtale av noe eller noen i en saktekst, for eksempel i en avis eller et tidsskrift, som fungerer som reklame
Eksempel
  • avisartikkelen framstår som ren tekstreklame for butikkjeden
Artikkelside

kaste skitt på

Betydning og bruk

omtale på en ufin måte;
Se: skitt
Artikkelside

skitt 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skitr; jamfør skite

Betydning og bruk

  1. avføring (2) eller ekskrement fra mennesker eller dyr;
    Eksempel
    • måken slapp en skitt rett på hodet mitt
  2. søle, gjørme;
    smuss, møkk
    Eksempel
    • vask skitten av hendene dine;
    • han stod i skitt til knærne
  3. verdiløs ting;
    Eksempel
    • denne bilen er noe skitt;
    • vi må tømme kjelleren for skitt
  4. person en ikke liker;
    Eksempel
    • du er en skitt

Faste uttrykk

  • hele skitten
    alt sammen
    • hun kjøpte hele skitten
  • ikke verdt en skitt
    ikke være verdt noe
    • denne bilen er ikke verdt en skitt
  • kaste skitt på
    omtale på en ufin måte
  • la skitten gro
    forsømme rengjøringen;
    vaske sjelden eller aldri
  • prate skitt
    snakke uten et klart tema;
    snakke om alt og ingenting
    • vi satt og pratet skitt hele natten
  • samme skitten
    samme dårlige ting, sak eller greie
    • det er det samme hvem som kommer, alle er samme skitten
  • skitt au
    brukt for å uttrykke at noe ikke er så viktig;
    pytt (2, la gå (2)
    • skitt au, vaske kan vi gjøre i morgen
  • skitt la gå
    brukt for å uttrykke at noe ikke er så viktig;
    det får bli slik
    • skitt la gå, vi tar et glass til
  • skitt og kanel
    dårlig og godt
    • han kan skille mellom skitt og kanel
Artikkelside

tredjeperson

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. person som står utenfor en sak eller et forhold mellom to personer;
    Eksempel
    • diskutere saken med en tredjeperson;
    • politiet ble varslet av en tredjeperson
  2. synsvinkel fra utsiden av en person eller en karakter som innebærer at pronomen i tredjeperson (3) eller tilsvarende blir brukt
    Eksempel
    • boka er skrevet i tredjeperson med en allvitende forteller;
    • omtale seg selv i tredjeperson
  3. grammatisk trekk som angir at et utsagn gjelder verken avsenderen eller mottakeren
    Eksempel
    • 'han' og 'de' er tredjeperson;
    • skrive noe i 3. person entall
Artikkelside

stakkar

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt stafkarl ‘tigger’, opprinnelig ‘kar som går med stav’

Betydning og bruk

  1. hjelpeløs, ynkverdig person eller skapning
    Eksempel
    • en fattig stakkar;
    • stakkaren var livredd
  2. redd, veik og feig person
    Eksempel
    • jeg trodde ikke du var en slik stakkar
  3. brukt i omtale eller tiltale for å vise medfølelse eller ømhet
    Eksempel
    • fikk du ikke bli med du, stakkar?
    • de var helt hjelpeløse, stakkar
Artikkelside

på folkemunne

Betydning og bruk

  1. i folks sladder
    Eksempel
    • havne på folkemunne
  2. i vanlig omtale
    Eksempel
    • på folkemunne kalles Åkrehamn ‘Åkra’
Artikkelside

Nynorskordboka 71 oppslagsord

omtale 2

omtala

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

jamfør tale (2

Tyding og bruk

  1. snakke, tale om;
    drøfte, nemne
    Døme
    • omtale noko med vyrdnad;
    • problemet er omtalt i sakspapira
    1. brukt som adjektiv:
      • ein mykje omtalt person
  2. gje ei melding av
    Døme
    • omtale ei bok i radioen
Artikkelside

omtale 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt umtala; jamfør tale (1

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kjenne nokon av omtale
  2. Døme
    • få heiderleg omtale
Artikkelside

stakkars

adjektiv

Opphav

genitiv av stakkar

Tyding og bruk

brukt i omtale eller tiltale for å uttrykkje medkjensle;
Døme
  • ein stakkars gammal mann;
  • stakkars deg;
  • stakkars liten;
  • ho er eit stakkars fjols;
  • ein stakkars liten husmannsplass
Artikkelside

titulere

titulera

verb

Opphav

gjennom tysk; av latin titulare

Tyding og bruk

tiltale eller omtale ein person med tittel;
Døme
  • han vart titulert professor;
  • titulere seg som noregsmeister
Artikkelside

tekstreklame

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(overdriven) positiv omtale av noko eller nokon i ein saktekst, til dømes i ei avis eller eit tidsskrift, som fungerer som reklame
Døme
  • her har avisa passert grensa frå sakleg journalistikk til rein tekstreklame
Artikkelside

kaste skit på

Tyding og bruk

omtale nokon på ein ufin måte;
Sjå: skit
Artikkelside

skit 1, skitt 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skítr; jamfør skite (2

Tyding og bruk

  1. avføring (2) eller ekskrement frå menneske eller dyr;
    Døme
    • æsj! Eg tråkka i ein skit!
      • som etterledd i ord som
      • kuskit
  2. søle, møk;
    gjørme
    Døme
    • vask skiten av hendene;
    • bilen hadde skit langt oppover vindauga
  3. verdilaus ting;
    Døme
    • denne bilen er berre skiten;
    • huset er fullt av skit
  4. person ein ikkje likar;
    Døme
    • eksen hans er ein skit

Faste uttrykk

  • heile skiten
    alt saman
    • han gløymde heile skiten
  • ikkje verd ein skit
    ikkje vere verd noko
    • denne bilen er ikkje verd ein skit
  • kaste skit på
    omtale nokon på ein ufin måte
  • la skiten gro
    vaske sjeldan eller aldri;
    forsøme reinhaldet
  • prate skit
    snakke utan eit klart tema;
    snakke om alt og ingenting
    • vi drakk øl og prata skit hele kvelden
  • same skiten
    same dårlege ting, sak eller greie
    • republikanarar eller demokratar er same skiten;
    • dagane var alle same skiten
  • skit au
    brukt for å uttrykkje at noko ikkje er så viktig;
    pytt (2, la gå (2)
    • skit au, vaske kan vi gjere i morgon
  • skit la gå
    brukt for å uttrykkje at noko ikkje er så viktig;
    det får bli slik
    • skit la gå, vi blir på hytta ei veke til
  • skit og kanel
    dårleg og godt
    • dei kan ikkje skilje mellom skit og kanel
Artikkelside

stakkar

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt stafkarl ‘tiggar’; opphavleg ‘kar som går med stav’

Tyding og bruk

  1. hjelpelaus person eller skapnad som det er synd i
    Døme
    • ein fattig stakkar;
    • stakkaren var livredd
  2. redd, veik og feig person
    Døme
    • ein klønete stakkar
  3. brukt i omtale eller tiltale for å vise medkjensle eller ømheit
    Døme
    • fekk du ikkje vere med, stakkar?
    • dei var heilt forkomne av svolt, stakkarane
Artikkelside

nemne 2

nemna

verb

Opphav

norrønt nefna; av namn

Tyding og bruk

  1. seie (namnet på);
    rekne opp
    Døme
    • nemne nokon ved namn;
    • eg vil ikkje nemne namn;
    • han nemnde ikkje eit ord om det;
    • kan du nemne dei rekneartene du kjenner til?
  2. snakke om;
    kome inn på;
    Døme
    • eg skal nemne saka for henne;
    • problemet er ikkje nemnt i boka;
    • som nemnt ovanfor er dette eit viktig argument

Faste uttrykk

  • ingen nemnd, ingen gløymd
    vending brukt i takketale eller liknande der ein takkar ei gruppe utan å namngje nokon einskild
  • nemne opp
    peike ut til dømes eit utval eller ei verje
  • nemne på
    ymte om
  • nemne ut
    gje verv eller orden;
    peike ut;
    utnemne (2
    • statsministeren skal nemne ut ein ny statsråd
Artikkelside

motta, mottake

motta, mottaka

verb

Tyding og bruk

  1. ta imot;
    få;
    jamfør motteken og mottatt
    Døme
    • ho mottek gratulasjonar frå vener og kjende;
    • organisasjonen mottok ei løyving;
    • tilbodet vart motteke med takk
  2. møte og ta imot;
    ynske velkomen
    Døme
    • ordføraren mottok dei kongelege på kaia
  3. omtale og vurdere noko som blir lansert, publisert eller liknande
    Døme
    • framsyninga vart dårleg motteken
Artikkelside
Side 1 av 8