Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 26 oppslagsord

sal 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt salr

Tyding og bruk

  1. stort rom
    Døme
    • dansesal;
    • festsal;
    • forsamlingssal;
    • gymnastikksal;
    • matsal;
    • sovesal;
    • salen fyltest med folk;
    • heile salen jubla – alt folket i salen
  2. i norrøn tid: bustad, hus
Artikkelside

sal 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sǫðull

Tyding og bruk

  1. sete på ryggen av eit ridedyr
    Døme
    • leggje sal på hesten;
    • svinge seg i salen
  2. underlag til å bere og fordele trykket av last på ryggen av lastedyr
    Døme
    • kløvsal;
    • pakksal
  3. ryggdekke
  4. særleg på storfe: avvikande fargeparti tvers over ryggen
  5. festebøyel for til dømes elektriske leidningar
  6. oppbøygd lag i berg eller malmlag

Faste uttrykk

  • sitje fast i salen
    ha ei trygg maktstode
  • vippe av salen
    òg: felle ein motstandar
Artikkelside

gruppere seg

Tyding og bruk

samle eller dele seg i grupper;
Sjå: gruppere
Døme
  • gjestene grupperte seg ymse stader i salen;
  • forslaget grupperer seg i tre hovudområde
Artikkelside

gruppere

gruppera

verb

Tyding og bruk

dele i grupper;
ordne, samle, kategorisere
Døme
  • gruppere husstandar etter inntekt;
  • argumenta kan grupperast i to hovudtypar

Faste uttrykk

  • gruppere seg
    samle eller dele seg i grupper
    • gjestene grupperte seg ymse stader i salen;
    • forslaget grupperer seg i tre hovudområde
Artikkelside

opprør

substantiv inkjekjønn

Opphav

av lågtysk rør; samanheng med røre (2

Tyding og bruk

  1. organisert motstand, ofte valdeleg, mot styresmaktene;
    Døme
    • folket gjorde opprør mot juntaen;
    • eit væpna opprør
  2. sterk protest mot autoritet eller norm
    Døme
    • eit opprør mot sedvanen;
    • tenåringen gjorde opprør mot dei strenge reglane heime
  3. sterk reaksjon eller sinnsrørsle;
    uro
    Døme
    • meldinga gjorde at ho kom i opprør;
    • salen var i opprør
Artikkelside

dritunge

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. ung person med lite erfaring
    Døme
    • han var berre ein dritunge sist eg såg han;
    • eg kjende meg som ein liten dritunge, då eg endeleg fekk treffe den store helten min
  2. person som oppfører seg barnsleg (1) eller umoge;
    unge eller ungdom som er dårleg oppdregen
    Døme
    • han er ein dritunge som berre er oppteken av seg sjølv;
    • salen var full av bortskjemde dritungar
Artikkelside

hallelujastemning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

stemning (2 prega av ukritisk begeistring
Døme
  • talen skapte hallelujastemning i salen
Artikkelside

klubbe 2

klubba

verb

Opphav

av klubbe (1

Tyding og bruk

slå med klubbe
Døme
  • klubbe ein i hovudet;
  • møteleiaren klubba for å få ro i salen

Faste uttrykk

  • bli klubba ned
    bli teken ordet frå
Artikkelside

mishagsytring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ytring som gjev uttrykk for mishag
Døme
  • det kom mishagsytringar frå salen
Artikkelside

galleri

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

  1. overdekt gang eller balkong langs ytterveggen på bygning
  2. øvste plassar langs veggene ut mot salen (1 i kyrkje, teater eller liknande
    Døme
    • sitje på galleriet;
    • følgje saka frå galleriet
  3. (lokale for) utstilling av kunst (3)
  4. rekkje av figurar eller personar i roman, film eller liknande

Faste uttrykk

  • spel for galleriet
    medvite forsøk på å gjere massen eller publikum nøgde på ein lettvint måte
  • spele for galleriet
    appellere medvite og på ein lettvint måte til publikum eller massen
Artikkelside
Side 1 av 3