Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 144 oppslagsord

kartprojeksjon

substantiv hankjønn

Opphav

av kart (3 og projeksjon

Tyding og bruk

avteikning av (ein del av) jordyta eller ein himmellekam på ei flate med hjelp av gradnett av ymse slag
Artikkelside

julekake, jolekake

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. småkake (av ymse slag) bakt til jul
  2. kveitekake med rosiner (og sukat)
Artikkelside

høve 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hǿfi; jamfør hov (2

Tyding og bruk

  1. (gunstig) tidspunkt;
    Døme
    • ved ymse høve;
    • nytte høvet;
    • eg har peika på det ved fleire høve
  2. Døme
    • høvet mellom dei to;
    • blande saft og vatn i høvet 1 : 5
  3. Døme
    • få høve til noko;
    • eg skal gjere det ved høve;
    • har du høve til å kome?
  4. Døme
    • i høve 70-årsdagen;
    • gjere intervju i høve lanseringa
  5. Døme
    • det hende på eit høve

Faste uttrykk

  • i alle høve
    i alle måtar;
    i alle fall;
    uansett
    • eg kjem i alle høve til å ringje i morgon
  • i høve til
    • når det gjeld;
      med omsyn til
      • sett i høve til folketalet;
      • i høve til kor langt unna du bur, kjem du ofte på besøk
    • jamført med
      • ho er høg i høve til systera si;
      • Noreg er lite i høve til India
  • til høves
    som fortent; i rette augneblinken
Artikkelside

høgsesong

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i næringsverksemd, ymse slag aktivitetar eller liknande: tid da det er travlast;
tid da noko går føre seg mest intenst
Døme
  • i denne tida har landbruket høgsesongen når det gjeld omsetnad;
  • det er høgsesong for vinteridrett om dagane
Artikkelside

intendantur

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; jamfør intendant

Tyding og bruk

militær avdeling som syter for mat, klede, ymse slag utrusting, drivstoff og kontormateriell
Døme
  • Hærens intendantur
Artikkelside

husmorferie

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. fram til 1981: stutt ferie for husmødrer som av ymse årsaker hadde særleg behov for ferie, finansiert av staten
  2. brukt skjemtande om ferie for kvinner som tek fri frå ansvaret for familien
    Døme
    • mor dreg på husmorferie, og far passar ungane
Artikkelside

sufflé, suffle

substantiv hankjønn

Uttale

sufleˊ

Opphav

frå fransk ‘oppblåsen’; eigenleg perfektum partisipp av sufflere

Tyding og bruk

slags omelett laga av stivpiska eggekvite og ymse tilsetningar
Døme
  • ostesufflé
Artikkelside

rekning

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt reikning; av rekne

Tyding og bruk

  1. det å rekne
    Døme
    • bokstavrekning;
    • handelsrekning;
    • opprekning;
    • vere flink i rekning;
    • etter gammal rekning
  2. spesifisert og summert oversyn over godtgjersle (med tillegg av ymse slag) som eit firma, ein institusjon eller ein person reknar seg for leverte varer og tenester;
    jamfør faktura og nota
    Døme
    • hotellrekning;
    • straumrekning;
    • betale rekninga;
    • for mi rekning – i mitt namn (slik at eg er ansvarleg for betalinga);
    • det får stå for di (eiga) rekning – det har eg ikkje sagt; slik vil ikkje eg seie det;
    • gjere rekning utan vert – sjå vert (1)
  3. Døme
    • gjere rekning med – rekne med, gå ut frå;
    • ein strek i rekninga – noko som går på tvers av planane; eit vonbrot

Faste uttrykk

  • halde rekning med
    følgje (nøye) med i
Artikkelside

ymse seg

Tyding og bruk

brigde, forandre seg;
òg: stå skiftevis på den eine og på den andre foten;
snu og vende på seg;
Sjå: ymse
Artikkelside

eitt og anna

Tyding og bruk

mangt, ymse;
Sjå: ein
Døme
  • kome med eitt og anna hint
Artikkelside
Side 4 av 15