Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
55 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

Nynorskordboka 54 oppslagsord

epikrise

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av gresk epi- og krisis ‘avgjerd’; jamfør epi-

Tyding og bruk

i medisin: kort fråsegn (2) som ein lege skriv om sjukdomstilstand og behandling av ein pasient når behandlinga er over;
samandrag av journal (2)
Artikkelside

klage 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

lågtysk; tysk

Tyding og bruk

  1. Døme
    • høyre på jammer og klage;
    • klagene frå dei skadde
  2. munnleg eller skriftleg fråsegn om at noko er mangelfullt, urettvist eller rettsstridig
    Døme
    • kokken fekk mange klager på maten;
    • skrive ei formell klage;
    • eg vil sende inn ei klage på vedtaket
Artikkelside

ex cathedra

adverb

Uttale

eks kateˊdra

Opphav

frå latin ‘frå lærestolen’

Tyding og bruk

om fråsegn frå paven i lærespørsmål: med feilfri autoritet
Døme
  • tale ex cathedra
Artikkelside

haukete

adjektiv

Tyding og bruk

i politikk: med aggressiv haldning, ofte i økonomiske og utanrikspolitiske saker;
til skilnad frå duete
Døme
  • bankane hever renta etter haukete fråsegn;
  • signala tyder på ein meir haukete utanrikspolitikk
Artikkelside

garantifråsegn

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

gåvebrev

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skriftleg fråsegn som stadfestar at ei gåve blir eller er gjeven
Artikkelside

fatwa

substantiv hankjønn

Opphav

frå arabisk

Tyding og bruk

sakkunnig fråsegn (2) frå ein islamsk rettslærd om ei sak som gjeld islamsk lov
Døme
  • skrive ut ein fatwa mot terror
Artikkelside

ytring 2

substantiv hokjønn

Opphav

av ytre (4

Tyding og bruk

  1. det å ytre seg
    Døme
    • mishagsytring
  2. Døme
    • kapitalismen har ulike ytringar
  3. i språkvitskap: språkleg heilskap som kan stå aleine;
    del av ei tekst som står mellom to store skiljeteikn (det vil seie punktum, spørjeteikn og utropsteikn)
Artikkelside

vurdere

vurdera

verb

Opphav

omlaging av eldre dansk vurde (eigenleg same opphav som II vørde) etter lågtysk werderen ‘fastsetje verdien av noko’

Tyding og bruk

  1. dømme om, gje ei (kritisk) fråsegn om, verdsetje
    Døme
    • vurdere ei sak på fritt grunnlag;
    • vurdere behovet i framtida;
    • bli vurdert i høve til dei andre
  2. tenkje på (å gjere noko, ta til med noko eller liknande)
    Døme
    • nye sysselsetjingstiltak må vurderast;
    • vurdere stillinga si – tenkje alvorleg på å gå av
Artikkelside

vitnesbyrd

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør norrønt vitnisburðr; eigenleg ‘vitneutsegn som blir boren fram’

Tyding og bruk

  1. fråsegn, utsegn bygd på personleg kjennskap
    Døme
    • kome med eit vitnesbyrd;
    • rangt vitnesbyrd
  2. i religiøst mål: vedkjenning frå truande
  3. Døme
    • eit vitnesbyrd om framgang
Artikkelside
Side 3 av 6