Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

svir

substantiv hankjønn

Opphav

av svire

Tyding og bruk

  1. Døme
    • leve eit vilt liv med drikk og svir
  2. stor nyting, fryd, vellyst
    Døme
    • det var rein svir å høyre songen;
    • det skal vere meg ein sann svir
Artikkelside

svi 1, svide 1

svida

verb

Opphav

norrønt svíða

Tyding og bruk

  1. bli litt brend
    Døme
    • grauten sveid
  2. Døme
    • nordavinden sveid i andletet
    • gjere vondt
      • såret sveid;
      • få ei bot, straff som svir;
      • ord som svir;
      • det sveid i hjartet
    • i presens partisipp:
      • ein svidande urett – lei, stygg

Faste uttrykk

  • få svi
    bøte, lide for noko
    • no skal han få svi for det han gjorde!
  • svi av
    tørke opp, visne;
    transitivt: bruke opp, øyde
    • svi av millionar på uteliv
Artikkelside

svi 2, svide 2

svida

verb

Tyding og bruk

  1. brenne (inn)
    Døme
    • svi namnet sitt på noko
  2. brenne lett
    Døme
    • svi håret sitt;
    • svi fingertuppane på omnen;
    • gloa svidde hol på skjorta;
    • sola svidde avlinga
    • koke så det lagar seg skover
      • svi grauten
    • i perfektum partisipp:

Faste uttrykk

  • lukte svidd
    òg: verke mistenkjeleg
Artikkelside

svire

svira

verb

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

vere med i ville drikkelag;
Artikkelside

bringe 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt bringa

Tyding og bruk

  1. fremste del av brystet på visse dyr
    Døme
    • skotet råka bjørnen i bringa
  2. kroppsdel mellom hals og bukhole på menneske;
    Døme
    • ha vondt i bringa;
    • vere brei over bringa;
    • ha hår på bringa
  3. i overført tyding: hjarte (2), hug (1, 1)
    Døme
    • bli varm i bringa;
    • ord som svir i bringa
  4. kjøt av brystet på dyr
    Døme
    • bringe av storfe
  5. del av klesplagg som dekkjer brystet
    Døme
    • ei sølje i bringa på halskledet

Faste uttrykk

Artikkelside

rangel 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

hard festing med alkohol;
Døme
  • gå på rangel
Artikkelside

turing

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å ture;
særleg: festing, svir
Artikkelside

so, så 3

adverb

Opphav

norrønt svá

Tyding og bruk

  1. på den eller den måten;
    laga på den eller den måten;
    Døme
    • så skal du gjere;
    • nei, ikkje så;
    • ho visste det vel, elles hadde ho ikkje sagt så;
    • vegen er ikkje så at ein kan køyre;
    • som sagt, så gjort;
    • dei seier så;
    • så stor som så;
    • var det så du sa?
    • anten det går så eller så;
    • og vel så det;
    • det er så si sak
    • som det no er laga;
      likevel, enda (3
      • eg mista mykje, men så fekk eg da noko att;
      • visst er det dyrt, men så er det da godt;
      • så vart det da enden!
      • så, du kom da att?
    • da (1, derfor, dermed, altso
      • eg kom sist, og så kan du vite kva eg fekk;
      • ho hadde ikkje pengar, og så var det inga råd;
      • kom hit, så skal du sjå;
      • når du ikkje vil, så;
      • så er den saka avgjord;
      • om ikkje i dag, så i morgon;
      • kom, om så berre for ei lita stund
    • i det høvet, da
      • gjer det, så er du snill;
      • vil du, så kan du
    • på det tidspunktet
      • så ein dag kom dei;
      • da så jula kom, sette kulda inn
    • deretter
      • først hit, så dit
    • snart (2
      • så var det det eine, og så var det det andre
    • dertil
      • grønsaker er godt, og så er det sunt
  2. (til adjektiv eller adverb:) i den eller den grad;
    i høg grad, meir enn ein hadde venta
    Døme
    • så mykje at det er nok;
    • dobbelt så stor som hine;
    • det var ikkje så vel;
    • så fager og ung;
    • ver så god, snill, venleg;
    • nei, så hyggjeleg, leitt;
    • nei, så sanneleg;
    • det er ikkje så sikkert;
    • han er så redd;
    • det vart så seint;
    • dei lo så smått;
    • ha det så godt;
    • så lenge du vart;
    • så snart;
    • det regnar så;
    • det svir så
  3. som konjunksjon, om føremål:
    Døme
    • send det hit, så eg får sjå det
    • om følgje:
      • ver varsam, så du ikkje slår deg
  4. peikande pronomen:
    Døme
    • i så fall;
    • i så måte
  5. som interjeksjon:
    Døme
    • så, så, ikkje gråt;
    • så, du visste ikkje det

Faste uttrykk

  • berre så vidt
    knapt nok, på hekta (at …)
  • og så vidare
    og så bortetter; forkorta osv.
  • om så er
    i fall det er slik
  • så som så
    ikkje særleg bra
Artikkelside

sus

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av suse

Tyding og bruk

  1. susande lyd;
    Døme
    • elvesus;
    • øyresus;
    • høyre susen frå elva;
    • det vart ikkje den heilt store susen over festen – festen vart ikkje heilt vellykka
  2. Døme
    • leve i sus og dus

Faste uttrykk

  • sus av soge
    dåm av noko fjernt, opphøgd frå eldre tid
Artikkelside

atal

adjektiv

Opphav

norrønt atall

Tyding og bruk

ertande, spottande
Døme
  • atale ord som svir;
  • vere atal i fylla
Artikkelside