Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 64 oppslagsord

sist 1

adjektiv

Opphav

norrønt síðastr; jamfør sist (2

Tyding og bruk

  1. som kjem til slutt
    Døme
    • gå siste året på skulen;
    • siste frist;
    • sende ei siste helsing
    • brukt som substantiv
      • ho hadde vore sjuk i det siste
  2. som utgjer resten av noko
    Døme
    • bruke siste mjølet
  3. dårlegast, lågast
    Døme
    • siste sort
  4. som går nærmast føre;
    Døme
    • sist veke el. siste veka;
    • takk for siste brevet ditt

Faste uttrykk

  • den siste til å
    den som har minst grunn til å
    • eg skal vere den site til å klage
  • leggje siste hand på noko
    avslutte noko
    • leggje siste hand på verket
  • liggje på det siste
    vere nær ved å døy
  • syngje på siste verset
    gå mot slutten
Artikkelside

le 3

verb

Opphav

norrønt hlæja; samanheng med latter

Tyding og bruk

uttrykkje glede eller moro (eller hån) med lydar gjennom munnen mens ein smiler;
Døme
  • setje i å le;
  • le hjarteleg;
  • le godt og høgt;
  • eg måtte le;
  • ho flira og lo;
  • han må le litt av det sjølv;
  • det er lenge sidan eg har ledd så mykje
  • brukt som adjektiv:
    • leikande og leande barn

Faste uttrykk

  • den som ler sist, ler best
    den triumferer som har rett til slutt
  • ikkje vite om ein skal le eller gråte
    vere uviss på om ein skal reagere med alvor eller sjå det komiske i ein situasjon
  • le nokon ut
    gjere nokon til latter
    • han er ein meister i å le folk ut
  • le seg fillete
    le så mykje at ein nesten tek skade;
    gapskratte
  • le seg i hel
    le så mykje at det kjennest som ein skal døy;
    gapskratte
  • le seg skakk
    le kraftig;
    gapskratte
Artikkelside

den som ler sist, ler best

Tyding og bruk

den triumferer som har rett til slutt;
Sjå: le
Artikkelside

topp 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt toppr; samanheng med tupp (1

Tyding og bruk

  1. øvste del (av noko)
    Døme
    • toppen av bakken
  2. Døme
    • vere ør i toppen – i hovudet;
    • frå topp til tå
  3. samling av hår eller fjør på hovud på menneske eller dyr;
    Døme
    • hårtopp
  4. overdel på kvinnedrakt
  5. øvste sjikt
    Døme
    • toppane i samfunnet – dei leiande
  6. Døme
    • dollarkursen nådde ein ny topp
    • høgste grad, maksimum
      • dette er toppen (av kva ein skal finne seg i)!
  7. i bunden form eintal brukt som adverb: i det høgste;
    maksimalt
    Døme
    • han får toppen 10 prosent av røystene

Faste uttrykk

  • gå til topps
    med genitiv etter til;
    nå toppen;
    vinne (3, 1)
  • liggje på topp
    (mellom dei) best(e)
  • på toppen av
    i tillegg til
  • ti på topp
    dei ti mest populære
  • toppen av isfjellet
    òg overf: det ein kan registrere når det meste er løynt
  • toppen på kransekaka
    òg overf: det beste, det som kjem til slutt
  • vere på topp
    kjenne maksimum av velvære
Artikkelside

jenke seg

Tyding og bruk

føye seg;
rette seg;
Sjå: jenke
Døme
  • jenke seg etter dei andre;
  • det jenka seg til slutt
Artikkelside

jenke

jenka

verb

Opphav

av jamn

Tyding og bruk

Døme
  • vere villig til å jenke på lønskrava

Faste uttrykk

  • jenke seg
    føye seg;
    rette seg
    • jenke seg etter dei andre;
    • det jenka seg til slutt
Artikkelside

ikkje-eksisterande

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje eksisterer
Døme
  • kontakten mellom partane vart til slutt ikkje-eksisterande
Artikkelside

frå ende til annan

Tyding og bruk

frå byrjing til slutt;
alt saman;
Sjå: annan, ende
Døme
  • det var tull frå ende til annan
Artikkelside

glatte over

Tyding og bruk

Sjå: glatte
  1. gjere glatt;
    jamne ut
    Døme
    • glatte over blusen med strykejernet
  2. gjere strid, usemje, motsetnader, skilnader eller liknande mindre;
    mildne, bagatellisere
    Døme
    • det er betre å løyse problem enn å berre glatte over dei;
    • dei greidde til slutt å glatte over den gamle striden og samarbeide
Artikkelside

døy ein naturleg daude

Tyding og bruk

døy av sjukdom (i høg alder) utan uvanlege omstende;
Sjå: daude
Døme
  • ho døydde til slutt ein naturleg daude;
  • dei fleste ynskjer å døy ein naturleg daude
Artikkelside
Side 3 av 7