Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
96 treff

Bokmålsordboka 49 oppslagsord

metodebruk

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

det å bruke eller følge en bestemt framgangsmåte
Eksempel
  • en veldig solid metodebruk
Artikkelside

leirfot

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

i flertall: dårlig fundament for noe som framstår som solid
Eksempel
  • jernbanesatsing på leirføtter

Faste uttrykk

  • koloss/kjempe på leirføtter
    noe tilsynelatende mektig som hviler på usikker grunn
    • det kriserammede konsernet er en koloss på leirføtter
Artikkelside

kundegrunnlag

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

kundekrets for en butikk eller et firma
Eksempel
  • kundegrunnlaget for firmaet er ganske solid
Artikkelside

ekte 2

adjektiv

Opphav

fra lavtysk ‘ekteskapelig, legitim’

Betydning og bruk

  1. som er det som det gir seg ut for;
    Eksempel
    • ekte perler;
    • ekte marsipan;
    • brevet er ekte;
    • en ekte Picasso;
    • ekte glede
  2. Eksempel
    • et ekte mannfolk
  3. som svarer helt til betegnelsen;
    Eksempel
    • en ekte venn
  4. eldre betegnelse for barn født i ekteskap;

Faste uttrykk

Artikkelside

ekte vare

Betydning og bruk

Se: ekte
Eksempel
  • artisten er ekte vare
Artikkelside

ekstrainntekt

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

inntekt ut over den ordinære og faste lønnen eller inntjeningen
Eksempel
  • han sikret seg en solid ekstrainntekt
Artikkelside

konsolidere

verb

Opphav

fra latin , av con- og solidus ‘fast, solid’; jamfør kon-

Betydning og bruk

gjøre sterk eller solid;
sikre, trygge
Eksempel
  • konsolidere sin stilling
Artikkelside

karbonfiber

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

kunstig framstilt fiber (3) som består av nesten rent karbon (2, og som er et svært lett og solid materiale
Artikkelside

solidarisk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk, fra fransk; se solid

Betydning og bruk

  1. som er bundet av felles interesser eller ansvar
  2. som står last og brast sammen med
    Eksempel
    • stille seg, stå, opptre solidarisk;
    • vise en solidarisk holdning

Faste uttrykk

  • solidarisk ansvar
    i jus: økonomisk ansvar der alle hefter for et gjeldskrav
Artikkelside

hel ved

Betydning og bruk

Se: hel
  1. massivt tre
    Eksempel
    • sjekk om det er laminat eller hel ved
  2. Eksempel
    • hun er hel ved
Artikkelside

Nynorskordboka 47 oppslagsord

ekte 2

adjektiv

Opphav

frå lågtysk ‘ekteskapeleg, legitim’

Tyding og bruk

  1. som er det som det gjev seg ut for;
    Døme
    • ekte perler;
    • ekte konjakk;
    • dokumentet er ekte;
    • ein ekte Picasso
  2. Døme
    • ein ekte luring;
    • eit ekte mannfolk
  3. Døme
    • ekte kjærleik;
    • ein ekte ven
  4. eldre nemning for barn fødd i ekteskap;

Faste uttrykk

Artikkelside

leirfot

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i fleirtal: dårleg fundament for noko som ser ut til å vere solid
Døme
  • landet sin økonomi står på leirføter

Faste uttrykk

  • koloss/kjempe på leirføter
    noko som ser ut til å vere mektig, men som står på usikker grunn
    • supermakta er ein koloss på leirføter
Artikkelside

utan 1

subjunksjon

Tyding og bruk

  1. innleier ei leddsetning som uttrykkjer vilkår;
    med mindre, viss ikkje
    Døme
    • eg reiser ikkje utan du blir med;
    • det var ikkje dans i bygda utan ho møtte opp som den fyrste
  2. innleier ei leddsetning som uttrykkjer vedgåing;
    sjølv om ikkje, enda ikkje
    Døme
    • mange har blitt sjuke utan vi har oppdaga det;
    • ho høyrde kva han sa utan ho forstod kva han meinte

Faste uttrykk

  • utan at
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer vilkår;
    dersom ikkje, med mindre
    • eg reiser ikkje utan at du blir med;
    • arbeidet er solid utan at det er særleg spennande
Artikkelside

utan at

Tyding og bruk

innleier ei leddsetning som uttrykkjer vilkår;
dersom ikkje, med mindre;
Sjå: utan
Døme
  • eg reiser ikkje utan at du blir med;
  • arbeidet er solid utan at det er særleg spennande
Artikkelside

konsolidere

konsolidera

verb

Opphav

frå latin , av con- og solidus ‘fast’; jamfør kon-

Tyding og bruk

gjere solid eller sterk;
sikre, tryggje
Døme
  • konsolidere makta
Artikkelside

karbonfiber

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kunstig framstilt fiber (3) som består av nesten reint karbon (2, og som er eit svært lett og solid materiale
Artikkelside

hovudinntrykk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

viktigaste, dominerande inntrykk
Døme
  • hovudinntrykket av plata er at det er eit solid stykke arbeid
Artikkelside

heil ved

Tyding og bruk

Sjå: heil
  1. massivt tre
    Døme
    • ei list av heil ved
  2. Døme
    • slike folk er heil ved
Artikkelside

heil 1

adjektiv

Opphav

norrønt heill

Tyding og bruk

  1. ikkje sund;
    uskadd, i stand
    Døme
    • buksa er heil;
    • egget er like heilt;
    • vindauga er heile
  2. av same materialet;
    ublanda, usamansett
    Døme
    • heil ull
  3. i full storleik;
    udelt, uredusert, fullstendig
    Døme
    • eit heilt brød;
    • heile året;
    • i heile dag;
    • heile verda;
    • elevar frå heile byen;
    • få heile arven;
    • eg har vondt i heile kroppen;
    • han har det heile og fulle ansvaret for krisa
    • brukt som substantiv
      • to halve er ein heil
  4. svær, stor, dugeleg
    Døme
    • ei heil mengd;
    • heile flokkar med elg
  5. ikkje mindre enn
    Døme
    • heimturen tok heile 15 timar
  6. brukt som adverb: fullt ut, fullstendig, aldeles
    Døme
    • det er heilt sikkert;
    • eg er heilt utsliten;
    • dette er heilt etter min smak;
    • temperaturen var heilt nede i –39 °C

Faste uttrykk

  • det heile
    alt i hop
    • ha overoppsyn med det heile
  • ein heil del
    nokså mykje eller mange
  • fullt og heilt
    fullstendig, aldeles;
    fullt ut
    • stille seg fullt og heilt bak leiaren
  • heil ved
  • heil vegg
    vegg utan dør eller vindauge
  • heile greia
    alt i hop
    • eg vart trøytt av heile greia
  • heile tal
    tal som ikkje er brøkar
  • heile tida
    støtt og stadig;
    alltid
  • heilt gjennom
    fullt ut, fullt og heilt
    • han var heilt gjennom lygnaktig
  • heilt ut
    fullt ut, fullt og heilt
    • teateret er heilt ut finansiert av staten
  • i det heile teke
    • på mange måtar;
      stort sett;
      i det store og heile
      • eg er i det heile teke litt forundra over denne avgjerda
    • i nektande uttrykk: på nokon måte
      • eg angrar ikkje i det heile teke
  • i det store og heile
    alt i alt, stort sett, jamt over
Artikkelside

handverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt handaverk ‘gjerning med hendene, handverk’, av lågtysk hantwerk; jamfør verk (2

Tyding og bruk

  1. produksjonsform der yrkesutøvarar med fagleg utdanning og praktisk røynsle framstiller noko i mindre omfang, hovudsakleg ved hjelp av handverktøy
    Døme
    • handverk og industri er viktige næringsgreiner
  2. fag eller yrke bygd på handverk (1)
    Døme
    • lære eit handverk;
    • handverk som skinnarbeid og spinning
  3. i overført tyding: del av eit arbeid eller ei verksemd som krev grunnleggjande teknikk og dugleik
    Døme
    • forfattaren har gjort eit solid handverk;
    • regjeringa må gjere eit betre handverk for å sikre kraft til industrien
  4. resultat av eit handverksmessig arbeid
    Døme
    • denne robåten er eit solid stykke handverk;
    • komposisjonen var eit bra handverk, ikkje noko meir
Artikkelside
Side 2 av 5