Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

oppstalling

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

det å setje på stall

Eksempel

oppstalling av dyr og fôr koster mye;
gården har et bygg til oppstalling av traktor og annet utstyr

Artikkelside

Nynorskordboka 1380 oppslagsord

setje, sette

setja, setta

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt setja; eigenleg kausativ til sitje

Tyding og bruk

plassere (leggje, stelle opp) noko(n) på ein stad;
flytte
Døme
- setje maten på bordet;
- setje skoa i gangen;
- setje kua på båsen;
- setje på gata – seie opp frå husrom;
- setje på porten – gje avskil, seie opp
- plante (2
  setje poteter, gulrot;
  setje garn, snarer;
  setje nokon i fengsel
- fø
  setje barn til verda
- skyte inn
  setje pengar i banken;
  setje noko på prent;
  setje noko i avisa – få prenta noko i avisa
- skrive
  setje namnet sitt under noko;
  setje alt inn på noko;
  setje alle krefter inn
- satse, våge (2
  setje 50 kr på ein hest
- misse (1
  setje livet til
få, ha i ei viss stilling, ein viss tilstand
Døme
- setje døra på gløtt;
- setje huset på ende – snu opp ned på, lage oppstyr;
- setje fyr på;
- setje ein på glid;
- setje barn på – gjere gravid;
- setje skrekk, mot i nokon;
- setje noko igjennom;
- setje sinna i kok;
- setje vondt på folk
- setje seg i gjeld;
  setje i brann;
  setje over potetene – på omnen for å koke dei;
  setje over styr
danne (1, lage (3
Døme
- setje flekk på duken;
- setje musikk til eit dikt;
- setje deig, øl – lage i stand til gjæring;
- setje sjøbein;
- setje trutmunn
i typografi: stille saman typar til ord og linjer
Døme
- manuskriptet kan setjast;
- sitata er sette i kursiv
få i gang, ta til med, byrje, opne
Døme
- setje noko ut i livet;
- setje folk i arbeid
- setje seg i rørsla, i sving, til motverje;
  setje seg opp mot noko(n);
  stormen sette inn for fullt;
  setje i gang;
  setje i å gråte, le
- krysse (1
  setje over elva;
  setje opp mot – gjere motstand, protestere mot (nokon);
  setje på sprang
føre frå ein stad til ein annan, skysse (med båt)
Døme
- setje ein i land;
- setje ein over sundet
gni, stryke
Døme
- setje noko inn med olje, tjøre
byggje (1, 1), reise (2
Døme
- setje opp eit hus, ein mur, ein stolpe
føre (4, leie (3, skikke (2)
Døme
- setje ein på faret;
- setje ein inn i noko;
- setje hunden på ein
gjere eit overslag over, verdsetje
Døme
- setje noko(n) høgt;
- setje pris på
avtale (2, fastsetje
Døme
- setje ein frist;
- setje streng straff for noko;
- setje noko ut av kraft
slå (2
Døme
- setje på bremsene, lyset, straumen
gje i oppdrag, oppgåve
Døme
- setje nokon til ein jobb, ei oppgåve;
- setje bort eit arbeid
la kome i verksemd
Døme
- møtet, retten er sett
- nemne, peike ut
  setje ned ei nemnd
i refleksivt uttrykk
Døme
- ho sette seg (ned);
- det sette seg verk i såret;
- fyllinga må få tid til å setje seg – sige tettare saman;
- setje seg høge mål;
- setje seg inn i;
- setje seg imot;
- setje seg til bords
i faste uttrykk med partikkel

Faste uttrykk

set at
med imperativ: i ytring som uttrykkjer noko som mogleg, eller som eit vilkår;
tenk om, enn om;
i logikk: gjer til vilkår at
set at det gjekk gale;
set at x er mindre enn 1
setje att
gå ifrå; la bli sitjande att etter skuletida (på grunn av forsøming og liknande)
setje av
merkje av
setje etter
fare, renne etter (nokon)
setje fast
feste, binde (noko);
setje i beit; målbinde;
òg: arrestere (nokon)
setje fram
bere fram;
òg: hevde
setje fram mat, ein påstand
setje i hop
få til å henge saman;
montere
setje i hop eit byggjesett
setje inn
plassere under tak;
i overført tyding: bruke, yte
setje inn sykkelen, alle krefter
setje i
ytre seg med kraft;
plassere
setje i eit skrik;
setje i nokon ei skrøne
setje om
omsetje (frå eitt språk til eit anna)
setje opp
plassere høgt;
ordne, stille opp
setje opp håret, eit reknestykke;
setje opp eit dokument, eit teaterstykke;
setje opp eit surt andlet
setje på
velje ut (husdyr) til al, ikkje slakte;
òg: hisse (nokon) til å gå til åtak på (noko(n)), pusse
setje på større bøling
setje saman
få til å henge saman;
samle
setje saman eit band, ei nemnd
setje seg fast
bli sitjande fast
setje seg føre
etle seg til, gå inn for
setje seg på
òg: hindre (noko)
setje til
ha i
setje til meir væske i løysninga
setje utanfor
stengje (nokon) ute frå
setje ut
vente med (noko);
òg: spreie
setje ut rykte

Artikkelside

setje seg til rette/rettes

Tyding og bruk

setje seg i lagleg og makeleg stilling;

Sjå: rett

Artikkelside

restituering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å restituere (2);

restitusjon

Døme

setje av tid til kvile og restituering

Artikkelside

restituere

restituera

verb

Opphav

frå latin ‘setje attende (på den gamle plassen)'

Tyding og bruk

føre attende til, gje (ei tilnærma) opphavleg form;
vøle (3, 1)
Døme
- restituere gamle folkeviser
lækje, gjere frisk
Døme
- vere restituert etter sjukdomen

Faste uttrykk

restituere seg
friskne til
ho restituerte seg etter skaden

Artikkelside

restaurere

restaurera

verb

Opphav

frå latin

Tyding og bruk

setje i stand att;

gje kunst- eller byggverk opphavleg skap og utsjånad

Døme

restaurere ei kyrkje;
restaurere eit kunstverk

Artikkelside

resistere

resistera

verb

Opphav

frå latin ‘bli ståande, setje seg imot’

Tyding og bruk

gjere motstand

Artikkelside

resirkulere

resirkulera

verb

Uttale

reˊsirkulere; resirkuleˊre

Opphav

av re-

Tyding og bruk

setje i sirkulasjon på nytt;

føre inn att i eit krinsløp;

bruke om att;

gjenvinne (2)

brukt som adjektiv:
- resirkulert papir

Artikkelside

respekt

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin ‘det å ta omsyn’, av respicere ‘sjå seg attende’

Tyding og bruk

age, vyrdnad, lydnad

Døme

setje seg i respekt;
ha stor respekt for nokon;
vise kvarandre respekt;
læraren har respekt

Faste uttrykk

med respekt å melde
om eg så må seie;
orsak uttrykket;
sant å seie
dette er, med respekt å melde, berre tøv

Artikkelside

reparere

reparera

verb

Opphav

frå latin, av re- og parare ‘gjere i stand’

Tyding og bruk

setje i stand;
vøle, utbetre
Døme
- reparere sykkelen
drikke alkohol for å døyve bakrus
Døme
- reparere med ein halv pils

Artikkelside

resetje, resette

resetja, resetta

verb

Opphav

av engelsk reset

Tyding og bruk

setje i utgangsstilling;

nullstille

Døme

resetje alarmen

Artikkelside

Side 1 av 138

Resultat per side: