Avansert søk

Nynorskordboka 34 oppslagsord

surre 1

surra

verb

Opphav

lydord; samanheng med svirre

Tyding og bruk

gje ein susande og dirrande lyd;
dure veikt;
summe (1
Døme
- flugene surra i glaskarmen;
- det surra av alle slags tungemål
steikje ved svak varme
Døme
- surre aure i rømme
svive rundt;
svirre (3)
Døme
- rokkehjulet surra og gjekk;
- tankar som surra i hovudet
rote, tulle
Døme
- du berre surrar

surre 2

surra

verb

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

binde fast med tau eller liknande
Døme
- surre fast noko;
- dekkslasta måtte surrast
binde saman
Døme
- pakka var dårleg surra

surr 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

Tyding og bruk

veik dur;
summande lyd
Døme
- eit surr av røyster;
- høyre surret av ei grashoppe
rot (2, 2), røre (1, 2)
Døme
- surr i rekneskapen;
- det er berre surr og rot med han

Faste uttrykk

gå i surr
bli uklart og uoversikteleg;
jamfør gå surr i
det gjekk i surr for meg

skalke

skalka

verb

Opphav

av lågtysk eller nederlandsk schalken

Tyding og bruk

stengje, tette

Faste uttrykk

skalke lukene
- stengje lastelukene på eit fartøy for å hindre at det kjem inn vatn
  mannskapet skalka lukene og surra alt som var laust
- tette dører, vindauge eller andre opningar
  dei heldt seg inne og skalka lukene i uvêret
- bremse flyt av kapital, informasjon eller liknande
  selskapet måtte skalke lukene og førebu seg på tøffe tider

honning

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hunang n, opphavleg ‘det gule’

Tyding og bruk

søt, tjuktflytande væske som bier og humler framstiller av søte safter som dei samlar frå levande planter
Døme
- vill honning;
- honningen gjorde teen søt;
- søt som honning
søt blomstersaft;
nektar (2, 2)
Døme
- humlene surra frå blomster til blomster og samla honning

Faste uttrykk

fløyme med mjølk og honning
(etter 2. Mos 3,8) ha i overflod;
ha stor rikdom
eit land som fløymer med mjølk og honning
slyngd honning
honning som er teken ut av vokstavlene ved hjelp av ei honningslyngje

surring 2

substantiv hokjønn

Opphav

Tyding og bruk

det å binde noko fast med tau eller liknande
Døme
- surring av last
tau og liknande som er surra
Døme
- surringane hadde losna

skalke lukene

Tyding og bruk

Sjå: skalke

stengje lastelukene på eit fartøy for å hindre at det kjem inn vatn
Døme
- mannskapet skalka lukene og surra alt som var laust
tette dører, vindauge eller andre opningar
Døme
- dei heldt seg inne og skalka lukene i uvêret
bremse flyt av kapital, informasjon eller liknande
Døme
- selskapet måtte skalke lukene og førebu seg på tøffe tider

balle 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

større kolli av lett vare (til dømes høy eller ull) som er samanpressa og surra med (metall)tråd eller pakka inn i strie eller liknande
Døme
- ein balle halm;
- pakke i ballar
eldre mengdeeining for papir og tekstil
Døme
- 1 balle papir = 200 bøker

syde

syda

verb

Opphav

norrønt sjóða

Tyding og bruk

vere i ein kokande tilstand;
vere ved å koke;
bruse, frode (2
Døme
- det var så heitt at det saud
gje frå seg ein susande eller fresande lyd som når noko koker;
suse
Døme
- det syd for øyra;
- myggen surra og saud
koke (2
Døme
- syde mjølk
renne i veg;
springe snøgt
Døme
- ho saud av

spinne

spinna

verb

Opphav

norrønt spinna

Tyding og bruk

lage tråd ved å tvinne saman fibrar (av ull, bomull, lin eller liknande)
Døme
- spinne garn på handtein
om kongro og visse larver: lage tråd til fangstnett eller kokong
Døme
- kongroer hadde spunne tette nett i trea
i overført tyding: dikte opp, finne på;
jamfør oppspinn
Døme
- spinne i hop ei forteljing
i overført tyding: føre vidare;
utvikle
Døme
- spinne vidare på ein idé
gå rundt (utan å få feste);
kome i spinn
Døme
- bilhjula spinn i søla;
- flyet spann fleire gonger før det gjekk i sjøen
dure veikt;
surre (1, 1)
Døme
- motoren spann jamt og fint

Faste uttrykk

naud lærer naken kvinne å spinne
ein finn ei løysing når ein er i ein vanskeleg situasjon
spinne silke på noko
få (økonomisk) føremon av noko
spinne silke på eit populistisk standpunkt

Side 1 av 4

Resultat per side: