Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 8 oppslagsord

støyte

støyta

verb

Opphav

norrønt steyta; samanheng med stutt

Tyding og bruk

  1. Døme
    • støyte spydet i noko(n);
    • støyte stokken i golvet
    • knuse med støytar
      • støyte hol på isen med ei jernstong;
      • støyte sund noko i ein mortar
  2. Døme
    • støyte kule;
    • støyte båten frå land;
    • støyte alle frå seg;
    • støyte nokon utfor eit stup
  3. råke ei hindring;
    renne mot noko;
    Døme
    • båten støytte hardt mellom bårene
  4. blåse kort og kraftig
    Døme
    • støyte i eit horn;
    • støyte i nasen
  5. Døme
    • eg meinte ikkje å støyte deg;
    • bli, kjenne seg støytt over noko
    • i presens partisipp: som skaper motvilje
      • verke støytande
  6. i faste uttrykk

Faste uttrykk

  • støyte bort
    vise (nokon) bort
  • støyte mot
    òg i overført tyding: kollidere
    • støyte mot kvarandre;
    • støyte mot ein mur av uvilje
  • støyte på
    òg overført tyding: tilfeldig treffe på
    • støyte på grunn
  • støyte saman
    kome (tilfeldig) borti;
    òg: bli sterkt usamde
    • dei støytte saman over budsjettet
  • støyte til
    kome i tillegg
    • komplikasjonar støytte til under vegs
  • støyte ut
    vise bort, stengje ute
Artikkelside

brake 2

braka

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt braka

Tyding og bruk

  1. gje ein sterk og knakande lyd;
    Døme
    • det brakar i isen;
    • bilane støytte i hop så det braka
  2. om eld: sprake (2

Faste uttrykk

  • brake laus
    • ta til med dundrande lyd
      • applausen braka laus/laust;
      • uvêret braka laus/laust
    • ta til med futt og fart
      • turistsesongen brakar laus/laust om ein månad
Artikkelside

mot 3

preposisjon

Opphav

norrønt í mót, í móti, opphavleg ‘i møte (med)'; jamfør mot (2 og imot

Tyding og bruk

  1. i møte med;
    i retning (fram til)
    Døme
    • dei kom gåande mot oss;
    • køyre mot byen;
    • snu seg mot høgre;
    • arbeide mot eit mål
  2. i motsett retning som;
    motsett med (2, 4)
    Døme
    • gå mot vinden
  3. (bort til og) i fysisk kontakt med
    Døme
    • hjulet støytte mot ein stein;
    • lene seg mot veggen
  4. beint framfor;
    Døme
    • stå midt mot døra
  5. om tid: fram til;
    rett før
    Døme
    • det lid mot sommar;
    • mot slutten av perioden
  6. i tilhøvet til nokon eller noko;
    Døme
    • vere slem mot nokon;
    • gjere vel mot nokon;
    • dei var gode mot dyra;
    • ho er allergisk mot støv
  7. for å rette på eller førebyggje noko
    Døme
    • eit middel mot rust;
    • medikament mot hovudverk;
    • ein vaksine mot meslingar
  8. for å unngå
    Døme
    • åtvare mot lommetjuvar
  9. i tevling med;
    med nokon som motstandar
    Døme
    • tevle mot nokon;
    • kjempe mot nokon;
    • spele kamp mot eit lokalt lag;
    • partane stod steilt mot kvarandre
  10. med mål om å motarbeide eller nedkjempe noko;
    jamfør for (6, 3)
    Døme
    • vere mot noko;
    • røyste mot noko;
    • forbod mot røyking;
    • det har eg ingen ting mot
  11. i strid med
    Døme
    • mot min vilje;
    • dette er mot all fornuft;
    • mot føresegnene i lova
  12. i høve til;
    samanlikna med
    Døme
    • du er berre barnet mot henne;
    • framlegget fall med seks mot ni røyster;
    • prisen har kome opp i 400 kr mot 250 kr for tre år sidan
  13. som motyting for
    Døme
    • bagasjen blir utlevert mot framvising av billett;
    • bli sett fri mot kausjon
Artikkelside

støyte saman

Tyding og bruk

kome (tilfeldig) borti;
òg: bli sterkt usamde;
Sjå: støyte
Døme
  • dei støytte saman over budsjettet
Artikkelside

støyte til

Tyding og bruk

kome i tillegg;
Sjå: støyte
Døme
  • komplikasjonar støytte til under vegs
Artikkelside

søkke 2

søkka

verb

Opphav

norrønt søkkva

Tyding og bruk

  1. fare, gli nedetter av eiga tyngd;
    fare ned på botnen;
    bli lågare, sige
    Døme
    • båtane støytte i hop og sokk;
    • sola sokk i havet;
    • grumset søkk ned på botnen;
    • hjula sokk ned i gjørma;
    • snøen søkk i hop;
    • vere som sokken i jorda – bli heilt borte;
    • søkke saman
  2. gli inn, trengje seg djupt inn
    Døme
    • øksa sokk godt inn i treleggen
  3. gje ein dump, kjøvd lyd
    Døme
    • han gjekk i bakken så det sokk;
    • det sokk i heile huset av smellen
    • gje eit rykk
      • det sokk i henne da ho høyrde det
Artikkelside

saman

adverb

Opphav

norrønt saman

Tyding og bruk

i hop, i lag, hos, med kvarandre
Døme
  • arbeide saman;
  • bu saman;
  • drikke eit glas saman;
  • eige noko saman;
  • gå saman om noko;
  • ha barn saman;
  • kalle saman til eit møte;
  • alltid bli nemnde saman – dvs i samband med kvarandre;
  • sitje tett saman – nær kvarandre;
  • slutte seg saman;
  • tromme saman mykje folk;
  • binde saman;
  • bite tennene saman – òg: kjempe mot vanskane;
  • blande saman;
  • brette, falde saman;
  • flyte saman – gå i eitt;
  • lime saman;
  • ruske saman papira;
  • sanke, spare saman;
  • slå saman ei bok;
  • spikre saman ei kasse;
  • bilane støytte saman – dvs kolliderte;
  • bryte, falle, klappe saman – òg overf: få samanbrot;
  • dikte, lyge saman noko;
  • leggje, rekne saman – summere;
  • – alle saman

Faste uttrykk

  • pakke saman
    òg: gje opp
  • skrumpe saman
    minke
  • stå saman
    òg: vere solidarisk
  • ta seg saman
    stramme seg opp
Artikkelside

driv 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

av drive (2; same opphav som drev

Tyding og bruk

  1. Døme
    • det var godt driv over spelet
  2. Døme
    • skipet støytte på eit isflak i driv;
    • kome i driv
Artikkelside