Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 758 oppslagsord

giv, gjev

substantiv hankjønn

Opphav

etter svensk; av gje

Tyding og bruk

utdeling av kort i kortspel
- ny giv
òg i overført tyding: ny, endra eller auka innsats
- ein ny giv i distriktspolitikken

Artikkelside

gje, gjeve, gi

gjeva

verb

Opphav

norrønt gefa

Tyding og bruk

la få (2, 1);
(over)rekkje, levere;
la kome frå seg, sende ut, føre fram, skaffe
Døme
- gje meg avisa;
- det heile gav eit sterkt inntrykk;
- gje atterljom;
- gje seg tid til noko;
- gje nokon skylda for noko;
- gje nokon bank;
- gje nokon høve til noko;
- gje døme;
- gje svar;
- gje lov;
- gje samtykke;
- gje nokon rett;
- gje hjelp;
- gje gass;
- gje avkall på noko;
- gje akt;
- gje tol
brukt for å uttrykkje ynske
Døme
- Gud gjeve det er sant!
- gjev det er sant!
mate (1), fôre (4, 1)
Døme
- gje ungen;
- gje krøtera
la få som gåve;
skjenkje (3), donere
Døme
- gje pengar;
- gje bort gåver;
- gje rabatt
bruke alle sine krefter og all si tid på noko;
ofre (4)
Døme
- gje livet sitt for nokon eller noko
dele ut kort i kortspel
Døme
- din tur å gje
stå for;
halde
Døme
- gje ein middag;
- gje ein konsert;
- gje undervisning;
- gje timar
kaste av seg;
produsere, yte, prestere
Døme
- gje gode renter;
- boka gjev mykje;
- jorda gjev lite av seg;
- gje resultat;
- han har ingenting å gje
gje ut i vederlag for noko;
betale (1)
Døme
- gje 80 kr for boka;
- eg skulle gje mykje for å få vite det

Faste uttrykk

gje att
- om handel: gje vekslepengar
  gje att på ein tiar
- fortelje att;
  referere (2)
  gje att noko ein har høyrt
gje blaffen i
vere likeglad med
gje blaffen i politikk;
gje blanke blaffen i vedtaket;
ho gav blaffen
gje bryst
amme (2
gje ein god dag i
ikkje bry seg om;
gje blaffen i
han gav ein god dag i arbeidet sitt
gje etter
- om underlag: svikte (1)
  planken gav etter
- om person: føye seg eller vike
  gje etter for krava;
  dei gav etter for presset
gje frå seg
(motvillig) overlate til nokon
gje frå seg førarkortet;
gje frå seg makta;
gje frå seg råderetten
gje igjen
gje vekslepengar
gje igjen på ein hundrings
gje inn
skjelle (nokon) ut
gje og ta
vere villig til å inngå komporomiss
gje opp
- opplyse om, offentleggjere
  gje opp namn og adresse;
  gje opp inntekta for siste året
- om person: slutte å kjempe, resignere
  nei, no gjev eg opp;
  gje opp kampen;
  gje opp anden;
  gje opp all von
gje på
få opp farten; halde (intenst) på (med noko), drive på
gje seg heilt og fullt til
vie seg til (noko)
gje seg i ferd med
gå i gang med
gje seg i kast med
gå i gang med
gje seg i lag
slå lag (med nokon)
gje seg i veg
byrje å fare eller gå
gje seg over
overgje seg;
miste motet;
bli heilt maktstolen eller himmelfallen
gje seg sjølv
vere sjølvsagd eller opplagd
løysinga gjev seg sjølv;
svaret gjev seg sjølv
gje seg til å
byrje å
han gav seg til å gråte
gje seg til
bli verande;
slå seg til ro
ho gav seg til i bygda
gje seg ut for
påstå å vere eller spele nokon
gje seg ut på
gå i gang med
gje seg
- om underlag: sige, svikte, gje etter
  golvet gav seg under han
- avta i styrke;
  gå tilbake
  stormen har gjeve seg;
  sjukdomen har gjeve seg
- gje etter (2);
  bøye av
- slutte (1) med noko
  han har gjeve seg med idretten;
  no får du gje deg med dette tullet!
gje ut
sende (bøker, blad) på marknaden
ikkje gje frå seg ein lyd
vere still;
teie (2, 2)
han gav ikkje frå seg ein lyd
ikkje gje mykje for
verdsetje (noko) lågt eller sjå ned på (nokon)
kva gjev du meg for det?
kva synest du om slikt?

Artikkelside

film

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk ‘hinne’

Tyding og bruk

forteljande eller skildrande verk sett saman av ei rekkje bilete som gjev illusjon av rørsle, vanlegvis med lyd
Døme
- spele inn film;
- hendinga finst på film;
- det skjer berre på film
- - dokumentarfilm
  - kortfilm
  - reklamefilm
  - spelefilm
  - stumfilm
  - teiknefilm
filmkunst
Døme
- interessa for norsk film er aukande
remse av lysvart materiale for opptak av bilete
Døme
- setje inn film i kameraet;
- framkalle filmen
hinne (3)
- - plastfilm

Faste uttrykk

gå til filmen
bli filmarbeidar, særleg filmskodespelar
sakte film
- film som er spela inn i sakte tempo;
  jamfør slow motion (1)
- det at noko går føre seg i sakte tempo;
  jamfør slow motion (2)
  alt rundt henne skjedde i sakte film

Artikkelside

pseudovitskap, psevdovitskap

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

verksemd som gjev seg ut for å vere vitskapleg, men som ikkje held mål;

useriøst fagområde;

kvasivitskap

Artikkelside

pukkelrygga

adjektiv

Tyding og bruk

som har pukkelrygg (1);

som har ei misdanning av ryggsøyla som gjev ein kryl på ryggen;

krylrygga

Artikkelside

psykedelisk

adjektiv

Opphav

jamfør gresk delos ‘klår, synleg’

Tyding og bruk

som verkar medvitsutvidande, særleg brukt om verknaden av narkotisk stoff
Døme
- psykedeliske rusmiddel;
- LSD er eit psykedelisk stoff
som er inspirert av eller etterliknar dei fordreidde sannseinntrykka som eit psykedelisk (1) stoff gjev
Døme
- psykedelisk rock;
- psykedelisk kunst;
- tapetet hadde eit psykedelisk mønster;
- ho var kledd i psykedeliske fargar

Artikkelside

publikasjon

substantiv hankjønn

Opphav

av publisere

Tyding og bruk

offentleggjering;
publisering
Døme
- dei prøver å hindre publikasjon av rapporten
trykt skrift
Døme
- vitskaplege publikasjonar;
- historielaget gjev ut ein årleg publikasjon

Artikkelside

præriehund

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

nordamerikansk gnagar av slekta Cynomys i ekornfamilien som gjev frå seg ein gøyande lyd

Artikkelside

pyramidespel

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

ulovleg pengespel der deltakarane gjev ein viss pengesum til ein eller fleire personar øvst i eit hierarkisk system og vervar nye medlemer for seg sjølv for å kome høgare opp i hierarkiet

Artikkelside

pupp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

bryst (2)

Døme

ha store puppar;
barnet fekk pupp;
ho gjev barnet pupp

Faste uttrykk

full pupp
full styrke;
full fart
fotballaget går for full pupp;
det var full pupp frå start til mål

Artikkelside

Side 1 av 76

Resultat per side: