Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 180 oppslagsord

førleik

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt fǿrleikr, -leiki

Tyding og bruk

det å vere før (1, 1), til dømes når det gjeld fysisk mobilitet, syn eller høyrsel
Døme
  • leggje til rette for personar med nedsett førleik;
  • han trente opp førleiken
Artikkelside

heilskapssyn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

syn som tek omsyn til heilskapen;
det at ein prøver å sjå einskildting i ein samanheng
Artikkelside

endre

endra

verb

Opphav

av tysk ander ‘annan’

Tyding og bruk

gjere om på;
Døme
  • endre kurs;
  • endre reglane;
  • endre vaner;
  • dei endra syn på saka;
  • korfor endre på noko som fungerer?
  • brukt som adjektiv
    • tilpasse seg eit endra klima

Faste uttrykk

  • endre seg
    bli annleis;
    forandre seg
    • tidene endrar seg
Artikkelside

emo 1

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk emotional ‘emosjonell’

Tyding og bruk

  1. melodiøs og kjensleladd variant av punkrock
    Døme
    • høyre på punk, symfonisk rock og emo
  2. subkultur der ein dyrkar eit mørkt syn på livet, sprungen ut av kulturen kring punkrocken
  3. person som dyrkar eit mørkt syn på livet, kler seg i svart og ofte er tungt sminka
    Døme
    • svartkledde emoar
Artikkelside

historieoppfatning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

oppfatning av, syn på den historiske utviklinga og dei kreftene som bestemmer denne utviklinga
Døme
  • marxistisk, materialistisk historieoppfatning
Artikkelside

heskjeleg

adjektiv

Opphav

av norrønt háski ‘fare’

Tyding og bruk

Døme
  • eit heskjeleg syn
  • brukt som adverb
    • heskjeleg kaldt;
    • heskjeleg stor
Artikkelside

hesleg

adjektiv

Opphav

gjennom bokmål; frå tysk avleiing av Hass ‘hat’

Tyding og bruk

Døme
  • eit hesleg syn
Artikkelside

uhyggjeleg, uhyggeleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • eit uhyggeleg syn;
    • dei er så like at det er reint uhyggeleg;
    • uhyggelege verknader
  2. Døme
    • det er så uhyggeleg med all denne krangelen
  3. Døme
    • uhyggeleg kraft
    • særleg som forsterkande adverb:
      • uhyggeleg stor, sterk, lat
Artikkelside

skarp 2

adjektiv

Opphav

norrønt skarpr

Tyding og bruk

  1. som skjer godt;
    Døme
    • ein skarp kniv;
    • skarpe klør
  2. Døme
    • skarp jord
  3. klar og tydeleg;
    Døme
    • skarpe andletsdrag;
    • eit skarpt fotografi;
    • dra ei skarp grense
  4. bitande, kvass (2
    Døme
    • skarp vårluft
    • sterk, stikkande, svidande
      • skarp lukt, lut, ost
    • blendande, sterk
      • skarpt lys
    • gjennomtrengjande
      • ha ei skarp røyst;
      • ta ein skarp ein – ta ein dram med sterkt brennevin
  5. Døme
    • ha skarpt syn;
    • ha eit skarpt øyre
  6. Døme
    • vere skarp;
    • gjere det skarpt til eksamen – få framifrå karakterar
  7. granskande, streng (2
    Døme
    • sjå skarpt på ein
  8. som har kule, prosjektil
    Døme
    • skarpe skot;
    • skyte med skarpt
  9. Døme
    • det gjekk i skarpt trav;
    • skarpt skiføre – føre med hard, grovkorna snø
Artikkelside

vedunder

substantiv inkjekjønn

Opphav

av ved (2 og under (1

Tyding og bruk

  1. noko uvanleg fagert, fullkome, effektivt eller liknande;
    storsyn;
    • det er eit vedunder kor vakkert her er;
    • maskinen er eit teknisk vedunder
  2. om person:
    • eit reint vedunder til å arbeide;
    • eit vedunders syn;
    • du store vedunder!
Artikkelside
Side 7 av 18