Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 80 oppslagsord

romanse

substantiv hankjønn

Uttale

utt -anˋ(g)se el. -anˊ(g)se

Opphav

gammalfransk romanz ‘forteljing eller dikt på det romanske folkespråket’

Tyding og bruk

  1. kort, forteljande stemningsdikt
  2. musikk, melodi til romanse (1);
    lyrisk-melodisk instrumentalstykke
  3. romantisk kjærleikseventyr, forelsking
Artikkelside

referanse

substantiv hankjønn

Uttale

òg utt -anˊgse

Opphav

frå fransk av referere

Tyding og bruk

  1. (tilvising til) person, firma eller liknande som kan gje opplysningar (om ein søkjar);
    Døme
    • ha gode referansar
  2. nummer som eit brev har i journal eller arkiv over brevskifte
    Døme
    • Dykkar, vår referanse
Artikkelside

propan

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av propionsyre og -an (2

Tyding og bruk

i kjemi: hydrokarbon som ein komprimerer i flytande form mellom anna i trykkflasker, og som ein bruker i gassform til brensel og lys
Artikkelside

preferanse

substantiv hankjønn

Uttale

utt òg -anˊgse

Opphav

frå fransk samanheng med preferere

Tyding og bruk

Døme
  • gje preferanse
Artikkelside

metan

substantiv inkjekjønn

Opphav

av metyl og -an (2

Tyding og bruk

i kjemi: brennbar, farge- og luktlaus gass av karbon (2 og hydrogen som blir danna når biologisk materiale rotnar utan tilførsle av luft;
gruvegass (i kolgruver)
Artikkelside

folkeleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gjeld eller omfattar eit folk (1);
    Døme
    • folkeleg minnedag;
    • ei folkeleg rørsle;
    • folkeleg engasjement;
    • folkeleg forankring
  2. som gjeld, finst hos eller er særmerkt for vanlege folk
    Døme
    • folkeleg kunst;
    • ha ein folkeleg humor
  3. som slår an hos vanlege folk;
    Døme
    • ein folkeleg politikar;
    • ha ein folkeleg appell;
    • ei folkeleg dame
  4. som er i tråd med rådande normer;
    Døme
    • folkeleg framferd;
    • te seg folkeleg
Artikkelside

fengje 3, fenge 3

fengja, fenga

verb

Opphav

frå lågtysk; samanheng med fange (3 og få (2

Tyding og bruk

  1. ta fyr, fate
    Døme
    • veden, elden fengjer (i)
  2. skape eldhug, gripe, slå an, breie seg
    Døme
    • diktet, ideen fengde (i hugen, i folket)
    • i presens partisipp: som vekkjer eldhug;
      oppglødande;
      eggjande;
      frisk (2
      • fengjande tale, appell, musikk
  3. gå til åtak (på);
    Døme
    • sotta fengde
    • i perfektum partisipp:
      • vere fengd av sott;
      • vere fengd med lus – jamfør -fengd (3)
Artikkelside

etan

substantiv inkjekjønn

Opphav

av eter og -an (2

Tyding og bruk

fargelaus, luktfri og brennbar gass som finst i naturgass;
type alkan
Døme
  • frakt av etan;
  • produsere og selje etan
Artikkelside

dumpekandidat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. eksamenskandidat som truleg kjem til å dumpe (1, 3)
    Døme
    • ho vart sett på som ein klar dumpekandidat
  2. lag (6) som ligg an til å rykkje ned frå ein divisjon eller tape gruppa si
    Døme
    • laget tapte for dumpekandidaten
Artikkelside

butan

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av latin butyrum ‘smør’; jamfør -an (2

Tyding og bruk

hydrokarbon som ein får med å destillere petroleum, brukt som råstoff i petrokjemisk industri og som brensel i kokeapparat
Artikkelside
Side 6 av 8