Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 80 oppslagsord

godsekspedisjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

hærfang

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

om eldre forhold: gods (2) røva ved hærferd;
Artikkelside

herrelaus

adjektiv

Tyding og bruk

utan eigar
Døme
  • herrelaust gods;
  • herrelause dyr
Artikkelside

herresete

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

havesjuk

adjektiv

Opphav

av havesjuke

Tyding og bruk

grisk etter gods, pengar og liknande
Artikkelside

hittegods

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

gods som har kome bort frå innehavaren utan hans vilje og som nokon har funne og teke vare på
Artikkelside

føring

substantiv hokjønn

Opphav

av føre (4

Tyding og bruk

  1. det å flytte eller leie (noko) i ei viss retning eller til eit visst punkt
    Døme
    • føring av fisk til Finnmark
  2. Døme
    • føring av motorvogn
  3. det å skrive ned på liste eller liknande
    Døme
    • manglande føring av rekneskap;
    • føring av timelister
  4. Døme
    • ho sende laget sitt i føring med det første målet;
    • Noreg tok føringa frå start
  5. noko ein fører (4;
    Døme
    • folk og føring på skipet;
    • ha stor føring
  6. styrande retningslinje;
    Døme
    • eg vil ikkje leggje føringar på korleis du utfører arbeidet;
    • ei avtale som gjev tydelege føringar;
    • læreplanen legg føringane for undervisninga
  7. innretning som styrer ein maskindel og sikrar at han flyttar seg stabilt og nøyaktig
Artikkelside

gull

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt gull, goll; samanheng med gul (2 , opphavleg ‘gult metall’

Tyding og bruk

  1. gulraudt, edelt metallisk grunnstoff (1) med atomnummer 79;
    kjemisk symbol Au
    Døme
    • grave etter gull;
    • vere tru som gull
  2. brukt som adjektiv: av gull, gyllen (2)
    Døme
    • eit gull armbandsur
  3. legering (2) av gull (1) og anna metall
    Døme
    • ein ring av gull;
    • ei kjede i gull;
    • få Kongens fortenestemedalje i gull
  4. rikdom, pengar, store verdiar
    Døme
    • vinne gods og gull;
    • eige gods og gull
  5. Døme
    • ta tre gull i OL
  6. noko forgylt eller skinande;
    gyllen farge
    Døme
    • mønster i blått og gull
  7. brukt som kjælenamn
    Døme
    • gullet mitt

Faste uttrykk

  • bondens gull
  • det er ikkje gull alt som glimer/glimrar/glitrar
    ein må ikkje døme berre ut frå eit fint ytre;
    ikkje alt som ser fint ut, er verdifullt
  • god som gull
    heilt framifrå
  • ha eit hjarte av gull
    vere svært snill
  • love gull og grøne skogar
    love rikdom eller andre gode
  • vere gull verd
    vere svært viktig
    • opplysninga er gull verd
Artikkelside

habengut

substantiv inkjekjønn

Opphav

av tysk Hab und Gut ‘eigedom og gods’

Tyding og bruk

eigedelar, lausøyre
Døme
  • selje alt sitt habengut og dra av garde
Artikkelside

eige 2

eiga

verb

Opphav

norrønt eiga; samanheng med eigen

Tyding og bruk

  1. ha i eige
    Døme
    • eige gods og gull;
    • han selde alt han åtte
  2. ha tilgjengeleg
    Døme
    • eg eig ikkje matbiten i huset

Faste uttrykk

  • ikkje eige nåla i veggen
    ikkje eige noko;
    vere utfattig
  • ikkje eige skam i livet
    ikkje ha skamkjensle for noko
Artikkelside
Side 5 av 8