Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
20 treff

Bokmålsordboka 12 oppslagsord

løselig 1, løyselig

adjektiv

Opphav

av løse

Betydning og bruk

  1. som lar seg løse;
    Eksempel
    • løselige problemer
  2. som lar seg oppløse
    Eksempel
    • pulveret er løselig i varmt vann
Artikkelside

løselig 2

adjektiv

Opphav

jamfør norrønt lausligr

Betydning og bruk

flyktig, lett, overflatisk
Eksempel
  • et løselig overslag
  • brukt som adverb:
    • vi snakket løselig om det
Artikkelside

beregning

substantiv hunkjønn eller hankjønn

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • en forsiktig, løselig beregning;
    • ta feil i sine beregninger
  2. Eksempel
    • etter mine beregninger skal vi være framme om tre timer
  3. Eksempel
    • gjøre noe med kald beregning;
    • det var gjort med beregning

Faste uttrykk

  • ta med i beregningen
    regne med, huske
Artikkelside

løsbar

adjektiv

Betydning og bruk

som en kan løse (6);
Eksempel
  • oppgaven er vanskelig, men løsbar
Artikkelside

hurpe 2

verb

Betydning og bruk

feste løselig og sjusket;
Eksempel
  • hurpe sammen noe
Artikkelside

hespe 3

verb

Opphav

av hespe (2

Betydning og bruk

  1. vinde opp tråd i hespe (2
  2. bunte eller sette løselig sammen
    Eksempel
    • hespe sammen noe
Artikkelside

-lytt

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk lytos ‘løselig, som kan løses’

Betydning og bruk

suffiks i betegnelse for stoff som er utsatt for en oppløsningsprosess;
jamfør -lyse;
i ord som amfolytt og elektrolytt
Artikkelside

oppslutte

verb

Betydning og bruk

i kjemi: overføre et uløselig eller tungt løselig stoff til løselig form
Artikkelside

antydningsvis

adverb

Opphav

jamfør antyde

Betydning og bruk

Eksempel
  • de innrømte kun antydningsvis feilen
Artikkelside

albumin

substantiv intetkjønn

Opphav

latin albumen ‘hvite i egg’, av albus ‘hvit’

Betydning og bruk

protein som er løselig i vann
Artikkelside

Nynorskordboka 8 oppslagsord

uløyseleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som ein ikkje kan løyse (3)
    Døme
    • uløyseleg grep, knute;
    • vere uløyseleg bunden, knytt til noko;
    • alt heng uløyseleg i hop
  2. som ein ikkje kan løyse (5) opp;
    Døme
    • pulveret er uløyseleg i vatn
  3. som ein ikkje kan løyse (6)
    Døme
    • uløyseleg gåte, problem, likning
  4. Døme
    • ei uløyseleg mengd
    • som adverb:
      • uløyseleg rik, stor, mykje
Artikkelside

tankeknute

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

vanskeleg problem eller omstende som krev mykje tankeverksemd
Døme
  • ein uløyseleg tankeknute
Artikkelside

kvadratur

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin

Tyding og bruk

  1. byområde med rette gater og kvadratiske kvartal (2)
    Døme
    • kvadraturen i Kristiansand
  2. i geometri: det å lage om ei flate til eit kvadrat med same flateinnhald
  3. i geometri: det å rekne ut arealet av ei flate
  4. i matematikk: det å høgje i andre potens (2)

Faste uttrykk

  • sirkelens kvadratur
    • uløyseleg matematisk problem som går ut på å konstruere eit kvadrat med same flateinnhald som ein gjeven sirkel ved å bruke passar og linjal
    • umogleg oppgåve
Artikkelside

kross

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt kross, gjennom gammalengelsk eller gammalirsk; frå latin crux

Tyding og bruk

  1. i Romarriket: vanærande straffereiskap, brukt til dødsstraff, laga av ein loddrett stolpe med laust tverrtre til å hengje brotsmenn på;
    Døme
    • Jesus hang på krossen
  2. symbol for Kristus og kristendomen;
    Døme
    • stride for krossen;
    • finne fred ved krossen
  3. i overført tyding: tung lagnad, bør;
    (stor) sorg, liding;
    Døme
    • ha ein kross å bere
  4. stor vanske, uløyseleg problem;
  5. figur eller ting på skap som ein kross (1), ofte nytta som symbol;
    Døme
    • krossen i flagget;
    • bere ein kross rundt halsen;
    • setje kross på ei grav
  7. sentrum på ein liten stad;
    Døme
    • dei bur nede i krossen

Faste uttrykk

  • i kross og krok
    i ulike leier, til ulike kantar
  • ikkje leggje to pinnar i kross
    la vere å hjelpe til, ikkje lyfte ein finger
  • kross på halsen!
    æresord!
  • krype til krossen
    • audmykje seg ved å krype til krusifikset og gjere bot;
      angre seg
    • søkje hjelp som ein før har avvist
  • leggje i kross
    plassere tvers over einannan;
    krysse (1, 2)
Artikkelside

kors

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt kross, gjennom gammalengelsk; frå latin crux

Tyding og bruk

  1. i Romarriket: vanærande straffereiskap til dødsstraff laga av ein loddrett stolpe med laust tverrtre, til å hengje brotsmenn på;
  2. symbol for Kristus og kristendomen;
  3. i overført tyding: tung lagnad, bør;
    (stor) sorg, liding;
    Døme
    • ha eit kors å bere
  4. stor vanske, uløyseleg problem;
  5. figur eller ting på skap som ein kross (1), ofte nytta som symbol;
    Døme
    • korset i flagget;
    • bere eit kors rundt halsen;
    • setje kors på ei grav
  6. to linjer eller ting som kryssar kvarandre
    Døme
    • leggje armane i kors
  8. i utrop, forsikring
    Døme
    • kors i Jesu namn!

Faste uttrykk

  • i kors og krok
    i ulike leier, til ulike kantar
  • ikkje leggje to pinnar i kors
    la vere å hjelpe til, ikkje lyfte ein finger
  • kors på halsen
  • krype til korset
    • audmykje seg ved å krype til krusifikset og gjere bot;
      angre seg
    • søkje hjelp som ein før har avvist
Artikkelside

sirkelens kvadratur

Tyding og bruk

Sjå: kvadratur
  1. uløyseleg matematisk problem som går ut på å konstruere eit kvadrat med same flateinnhald som ein gjeven sirkel ved å bruke passar og linjal
  2. umogleg oppgåve
Artikkelside

løyseleg

adjektiv

Opphav

av løyse

Tyding og bruk

  1. som lèt seg løyse;
    Døme
    • løyselege problem
  2. som lèt seg løyse opp
    Døme
    • pulveret er løyseleg i varmt vatn
Artikkelside

uløysande

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • ei uløysande oppgåve
Artikkelside
Side 1 av 2