Artikkelside

Nynorskordboka

substantiv hankjønn

Bøyningstabell for dette substantivet
eintal		fleirtal
ubunden form	bunden form	ubunden form	bunden form
ein kross	krossen	krossar	krossane

norrønt kross, gjennom gammalengelsk eller gammalirsk; frå latin crux

i Romarriket: vanærande straffereiskap, brukt til dødsstraff, laga av ein loddrett stolpe med laust tverrtre til å hengje brotsmenn på;
kors (1)
Døme
- Jesus hang på krossen
symbol for Kristus og kristendomen;
kors (2)
Døme
- stride for krossen;
- finne fred ved krossen
i overført tyding: tung lagnad, bør;
pine (1, plage (1;
(stor) sorg, liding;
kors (3)
Døme
- ha ein kross å bere
stor vanske, uløyseleg problem;
kors (4)
- - tankekross
figur eller ting på skap som ein kross (1), ofte nytta som symbol;
kors (5)
Døme
- krossen i flagget;
- bere ein kross rundt halsen;
- setje kross på ei grav
- - andreaskross
  - hakekross
dekorasjon (4)
- - storkross
sentrum på ein liten stad;
vegeskil
Døme
- dei bur nede i krossen

i kross og krok
i ulike leier, til ulike kantar
ikkje leggje to pinnar i kross
la vere å hjelpe til, ikkje lyfte ein finger
kross på halsen!
æresord!
krype til krossen
- audmykje seg ved å krype til krusifikset og gjere bot;
  angre seg
- søkje hjelp som ein før har avvist
leggje i kross
plassere tvers over einannan;
krysse (1, 2)