Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
188 результатів

Словник букмола 122 oppslagsord

bestemme

дієслово

Вимова

bestemˊme

Походження

fra lavtysk , opprinnelig ‘gjøre fast’

Значення та вживання

  1. treffe avgjørelse om, avgjøre;
    Приклад
    • bestemme tidspunktet for et møte;
    • her er det jeg som bestemmer;
    • det har vi ikke bestemt ennå
  2. brukt som adjektiv: avgjørende
    Приклад
    • virke bestemmende på noe;
    • være bestemmende for noe
  3. Приклад
    • bestemme et skips posisjon;
    • bestemme en plante

Фіксовані вирази

  • bestemme seg
    treffe en beslutning, avgjøre, lande på
    • de bestemte seg for den røde kommoden;
    • vi har bestemt oss for å reise i morgen;
    • nøle med å bestemme seg
Сторінка статті

jo flere kokker, dess mer søl

Значення та вживання

når mange skal være med og bestemme, blir det rot;
Se: kokk, søl
Сторінка статті

kniven på strupen

Значення та вживання

trussel eller krav om å utrette eller bestemme seg for noe;
Приклад
  • han har kniven på strupen;
  • hun fikk kniven på strupen;
  • laget spilte med kniven på strupen;
  • nå er det kniven på strupen for dem
Сторінка статті

absolutt gehør

Значення та вживання

det å kunne bestemme tonehøyde ved hjelp av øret;
Сторінка статті

sette seg fore

Значення та вживання

bestemme seg for;
Se: fore, sette
Сторінка статті

titrere

дієслово

Походження

gjennom fransk; av latin titulus ‘tittel, overskrift’

Значення та вживання

i kjemi: bestemme mengden av et stoff i en løsning ved hjelp av en reagens
Сторінка статті

søl 1

іменник середній

Походження

av søle (2

Значення та вживання

  1. noe som er sølt, har rent eller lekket ut;
    Приклад
    • det var mye søl på gulvet
  2. det å søle eller grise til noe
    Приклад
    • slutt med det sølet!
  3. tynn, dårlig drikk;
    Приклад
    • jeg vil ikke drikke slikt søl

Фіксовані вирази

  • jo flere kokker, dess mer søl
    når mange skal være med og bestemme, blir det rot
Сторінка статті

beslutte

дієслово

Вимова

beslutˊte

Походження

fra lavtysk , opprinnelig ‘avslutte’

Значення та вживання

gjøre et valg;
Приклад
  • beslutte seg for å gjøre noe;
  • beslutte at saken skal evalueres;
  • beslutte å selge bilen;
  • beslutte seg for å gjøre et nytt forsøk
  • brukt som adjektiv:
    • de besluttende organer;
    • de besluttende myndigheter
Сторінка статті

avgjøre

дієслово

Значення та вживання

  1. gjøre slutt på, løse en strid eller et tvilsspørsmål
    Приклад
    • avgjøre hvem som er sterkest;
    • det avgjør saken
  2. Приклад
    • det kan vi avgjøre senere;
    • det må du selv avgjøre;
    • det skal hun avgjøre
  3. gjøre endelig vedtak i en sak
    Приклад
    • saken blir avgjort i statsråd
  4. gjøre utslaget
    Приклад
    • kondisjonen avgjorde kampen
Сторінка статті

stake ut/opp

Значення та вживання

Se: stake
  1. sette opp staker for å markere vei, sti eller lignende
  2. bestemme hva en skal gjøre;
    planlegge
    Приклад
    • kommunestyret har staket ut en ny kurs;
    • vi staket oss ut en ny politisk retning
Сторінка статті

Словник нюношка 66 oppslagsord

bestemme

bestemma

дієслово

Вимова

bestemˊme

Походження

frå lågtysk opphavleg ‘gjere fast’

Значення та вживання

  1. ta avgjerd om noko;
    Приклад
    • her er det eg som bestemmer;
    • det er bestemt at slike varer er tollpliktige
  2. brukt som adjektiv: verke avgjerande på
    Приклад
    • verke bestemmande på;
    • økonomien er bestemmande for politikken
  3. konstatere, slå fast
    Приклад
    • bestemme ein skipsposisjon;
    • bestemme ei plante

Фіксовані вирази

  • bestemme seg
    setje seg føre, avgjere
    • eg har bestemt meg for å reise i morgon;
    • dei bestemte seg for den gule sofaen
Сторінка статті

søl 1

іменник середній

Походження

av søle (2

Значення та вживання

  1. noko som er sølt, har runne eller leke ut;
    Приклад
    • det var mykje søl på golvet
  2. det å søle (2, 1) eller grise til noko
    Приклад
    • slutt med det sølet!
  3. tynn, dårleg drikk;
    Приклад
    • eg drikk ikkje slikt søl

Фіксовані вирази

  • dess fleire kokkar, dess meir søl
    når mange skal vere med og bestemme, blir det rot
Сторінка статті

avgrensingsbrønn, avgrensingsbrunn

іменник чоловічий

Походження

av avgrensing

Значення та вживання

brønn i utkanten av eit petroleumsreservoar som blir bora for å kunne bestemme storleiken av det
Сторінка статті

stake ut/opp

Значення та вживання

Sjå: stake
  1. setje opp stakar for å markere veg, sti eller liknande
  2. bestemme kva ein skal gjere;
    planleggje
    Приклад
    • regjeringa har staka ut ein ny politisk kurs;
    • vi staka oss opp ei ny retning
Сторінка статті

stake 2

staka

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt staka; av stake (1

Значення та вживання

  1. merke veg, sti eller liknande med å setje opp stakar eller liknande
  2. opne ei trong passasje med ei bøyeleg stong, stålfjør eller liknande
    Приклад
    • stake opp ei kloakkleidning
  3. skuve fram (med stake eller skistavar)
    Приклад
    • stake ein elvebåt;
    • skiløparen staka oppover bakken

Фіксовані вирази

  • stake ut/opp
    • setje opp stakar for å markere veg, sti eller liknande
    • bestemme kva ein skal gjere;
      planleggje
      • regjeringa har staka ut ein ny politisk kurs;
      • vi staka oss opp ei ny retning
  • stake seg
    • skuve seg framover med skistavar
      • skiløparen staka seg inn på andreplass
    • gå stivt, tungt og seint;
      stave eller stolpre seg fram med stav
      • det var så vidt han staka seg over golvet
Сторінка статті

sjølvrådig, sjølvrådug

прикметник

Значення та вживання

som vil rå seg sjølv;
som gjerne vil ha viljen sin;
som ikkje lèt andre bestemme over seg;
Приклад
  • ho er egen og sjølvrådig
Сторінка статті

absolutt 2

прикметник

Вимова

absolutˊt

Походження

av latin absolutus, perfektum partisipp av absolvere ‘løyse frå’

Значення та вживання

  1. som ikkje er avhengig av noko anna;
    Приклад
    • eit absolutt krav;
    • absolutt einevelde
  2. brukt som adverb: vilkårslaust, plent, endeleg
    Приклад
    • gjelde absolutt;
    • ho ville absolutt reise
    • brukt forsterkande:
      • absolutt ikkje

Фіксовані вирази

  • absolutt fleirtal
    over halvparten av røystene blant dei som har røysterett i eit val;
    til skilnad frå kvalifisert fleirtal og simpelt fleirtal
  • absolutt gehør
    det å kunne bestemme tonehøgd ved hjelp av øyret
  • absolutt komparativ
    komparativ (1 utan samanlikning, til dømes i ‘ein betre middag’
  • absolutt musikk
    musikk som ikkje byggjer på noko anna enn musikalske verkemiddel;
    motsett programmusikk
  • absolutt nullpunkt
    lågaste temperatur som er mogleg, -273,15 °C
  • absolutt superlativ
    superlativ (1 utan samanlikning, til dømes i ‘med største glede’
  • absolutt temperatur
    temperatur målt frå det absolutte nullpunktet
  • absolutt veto
    rett til å stanse vedtak
Сторінка статті

førarsete

іменник середній

Значення та вживання

sete for føraren av eit køyretøy;
til skilnad frå passasjersete

Фіксовані вирази

  • sitje/vere i førarsetet
    bestemme utviklinga;
    ha leiinga
    • kommunane sit i førarsetet når næringspolitikken skal utformast;
    • vi er i førarsetet når det gjeld jordvern
Сторінка статті

velje

velja

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt velja; samanheng med val (3 og vilje (1

Значення та вживання

  1. av eigen vilje bestemme seg for (noko);
    slå inn på, satse på;
    ta, leite, peike, nemne ut;
    Приклад
    • velje å bli fagarbeidar, lærar;
    • ha mykje å velje i, mellom;
    • velje med omhug;
    • velje ut det beste;
    • velje feil, rett
  2. om fleire personar, grupper og liknande: peike ut ved røysting
    Приклад
    • velje nytt styre, ny formann;
    • velje nokon til lagkaptein;
    • bli vald inn på Stortinget

Фіксовані вирази

  • velje bort
    la vere å velje;
    velje noko anna enn
    • løysinga vart vald bort fordi ho var for dyr
  • velje og vrake
    ta det ein helst vil ha
    • det er berre å velje og vrake frå menyen;
    • du kan velje og vrake frå eit utval italienske vinar
Сторінка статті

tvert

прислівник

Походження

n av tverr

Значення та вживання

  1. Приклад
    • tvert over fjorden;
    • tvert igjennom
    • med substantivisk funksjon etter preposisjon:
      • dele seg på tvert;
      • liggje på tvert (i senga)
  2. brått, plutseleg, momentant
    Приклад
    • bli tvert slutt;
    • bli tvert borte;
    • bestemme seg tvert;
    • eg kjem tvert
  3. heilt, beint, plent
    Приклад
    • svare tvert nei;
    • det er tvert umogleg;
    • er du glad? – Nei, eg er tvert imot lei meg;
    • slik er det ikkje, tvert om er det slik at …

Фіксовані вирази

  • bryte over tvert
    slutte heilt
    • ho braut over tvert med all politisk verksemd
  • på tvert
    vrang, uvillig
  • tvert imot
    • heilt motsett;
      omvendt
      • tilhøva har ikkje vorte betre, snarare tvert imot
    • rett overfor (1)
      • ho satt tvert imot han
  • tvert om
    heilt motsett
Сторінка статті