Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 572 oppslagsord

rundt

preposisjon

Opphav

av rund

Tyding og bruk

(om)kring;
i sirkel
Døme
- ha skjerf rundt halsen;
- springe rundt huset;
- jorda går rundt aksen (sin)
- adverb:
  gå, velte, snurre rundt;
  reise landet rundt – omkring i (heile landet)
forbi, langs
Døme
- segle rundt Nordkapp;
- kysten rundt
om tid: gjennom, heile
Døme
- døgnet, året rundt
om lag, kring
Døme
- prisen er rundt 100 kr

Faste uttrykk

gå rundt for
vere ør, svimmel, forvirra
snakke ein rundt
overtale ein (på tynt grunnlag)
sove rundt
sove over ein dag

Artikkelside

rund

adjektiv

Opphav

frå lågtysk av; latin rotundus av rota ‘hjul’

Tyding og bruk

sirkel-, sylinder- eller kuleforma;
ikkje kantete
Døme
- ei rund bordplate;
- rund som eit egg;
- store, runde auge
- krokete, lut (3
  vere rund i ryggen;
  rund fisk – usløgd
lubben, fyldig
Døme
- runde armar
rikeleg
Døme
- med rund hand
blid, omgjengeleg;
medgjerleg
Døme
- ein rund type;
- vere like rund – like glad
fyldig
Døme
- vinen er rund i smaken
omtrentleg, avrunda
Døme
- runde talemåtar;
- runde summar, tal – som kan delast med 10 el. 100
- adverb:
adverb: fullt påkledd
Døme
- liggje rund

Faste uttrykk

rundt rekna
om lag

Artikkelside

film

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk ‘hinne’

Tyding og bruk

forteljande eller skildrande verk sett saman av ei rekkje bilete som gjev illusjon av rørsle, vanlegvis med lyd
Døme
- spele inn film;
- hendinga finst på film;
- det skjer berre på film
- - dokumentarfilm
  - kortfilm
  - reklamefilm
  - spelefilm
  - stumfilm
  - teiknefilm
filmkunst
Døme
- interessa for norsk film er aukande
remse av lysvart materiale for opptak av bilete
Døme
- setje inn film i kameraet;
- framkalle filmen
hinne (3)
- - plastfilm

Faste uttrykk

gå til filmen
bli filmarbeidar, særleg filmskodespelar
sakte film
- film som er spela inn i sakte tempo;
  jamfør slow motion (1)
- det at noko går føre seg i sakte tempo;
  jamfør slow motion (2)
  alt rundt henne skjedde i sakte film

Artikkelside

sakte film

Tyding og bruk

Sjå: film

film som er spela inn i sakte tempo;
jamfør slow motion (1)
det at noko går føre seg i sakte tempo;
jamfør slow motion (2)
Døme
- alt rundt henne skjedde i sakte film

Artikkelside

det ptolemeiske verdsbiletet

Tyding og bruk

astronomisk verdsbilete der ein reknar med at jorda er sentrum og sola og planetane sirklar rundt henne i samansette sirkelbaner;

Sjå: ptolemeisk

Artikkelside

pulsbelte

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

belte til å feste rundt brystkassa med elektrodar som registrerer hjarterytmen

Døme

han las av resultata frå pulsbeltet etter løpeturen

Artikkelside

punkt

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt punktr; same opphav som punktum

Tyding og bruk

lite, rundt merke;
prikk (1
Døme
- eit punkt etter ein note;
- stjernene stod som lysande punkt på himmelen
stad utan utstrekning
Døme
- to linjer kryssar kvarandre i eit punkt
- - brennpunkt
  - skjeringspunkt
avgrensa område;
stad (1, 1), plass (4), plett (1, 3)
Døme
- det vestlegaste punktet i Noreg
- - utsiktspunkt
steg i rørsle, prosess, utvikling eller liknande;
stadium
Døme
- kome til eit visst punkt
- - endepunkt
  - frysepunkt
  - nullpunkt
side av sak;
del (2), avsnitt (1), post (3, 1)
Døme
- eg har eit framlegg i tre punkt;
- på det punktet tek du feil;
- vi får drøfte saka punkt for punkt
typografisk måleining
Døme
- åtte punkts skrift;
- eit punkt er 0,37549 mm eller 1/12 cicero

Faste uttrykk

det springande punktet
kjernen i ei sak;
det avgjerande
kritisk punkt
- stad i unnarennet i hoppbakke der overgangen byrjar
  det kritiske punktet i bakken er på 90 meter
- svært viktig eller avgjernde del av noko
  prisen er eit kritisk punkt i forhandlingane
til punkt og prikke
heilt nøyaktig;
til minste detalj
dei har følgt lova til punkt og prikke
ømt/sårt punkt
noko som er særleg sårbart hos ein person;
noko som lett vekkjer irritasjon eller liknande

Artikkelside

pung

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt pungr

Tyding og bruk

liten pose av skinn, tøy eller liknande til å bere med seg småsaker i, særleg pengar;
portemoné
- - pengepung
  - tobakkspung
hudpose rundt testiklane;
skrotum
hudpose på buken hos pungdyr til å bere ungane i

Faste uttrykk

grave djupt i pungen
betale mykje for noko;
gje ein stor sum
gripe djupt i pungen
betale godt;
gje ein stor sum
straffe nokon på pungen
straffe nokon med å krevje urimeleg høg betaling eller motyting
svi på pungen
koste mykje
ferieturen svei på pungen for familien

Artikkelside

punkthus

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

frittliggjande, høgt hus med lita grunnflate og med leilegheitene samla rundt éin oppgang

Artikkelside

ptolemeisk

adjektiv

Tyding og bruk

som byggjer på teoriane til Klaudios Ptolemaios (død ca. 170 e.Kr.)

Faste uttrykk

det ptolemeiske verdsbiletet
astronomisk verdsbilete der ein reknar med at jorda er sentrum og sola og planetane sirklar rundt henne i samansette sirkelbaner

Artikkelside

Side 1 av 58

Resultat per side: