Avansert søk

Ett treff

Nynorskordboka 35 oppslagsord

loge 3

loga

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

av loge (2

Tyding og bruk

  1. brenne med flamme;
    Døme
    • det logar i omnen
  2. i overført tyding: skine, glø, brenne
    Døme
    • auga loga;
    • hatet logar
    • brukt som adjektiv
      • logande auge;
      • ein logande appell;
      • logande hat

Faste uttrykk

loge 1

substantiv hokjønn

Opphav

samanheng med lag og liggje

Tyding og bruk

par av renningstrådar som følgjest åt i basma og i vevskeia

loge 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt logi; samanheng med lys (1

Tyding og bruk

Døme
  • lyset brenn med klar loge;
  • logane slo høgt til vêrs

Faste uttrykk

  • i lys loge
    i flammer;
    i full fyr
    • huset stod i lys loge

lyge, ljuge

lyga, ljuga

verb

Opphav

norrønt ljúga

Tyding og bruk

  1. seie noko som ein veit ikkje er sant;
    Døme
    • no lyg du!
    • vere god til å lyge;
    • eg lyg ikkje!
    • han laug om alderen;
    • lyge så ein trur det sjølv
  2. gje eit falskt bilete av røynda;
    Døme
    • spegelen lyg ikkje;
    • statistikken lyg litt

Faste uttrykk

  • lyge nokon full
    fortelje nokon ei rekkje lygner
  • lyge nokon i andletet
    lyge for nokon andlet til andlet
    • lyg du meg i andletet?
    • han står og lyg dei rett i andletet
  • lyge på nokon
    fortelje ei lygn om nokon
  • lyge på seg noko
    fortelje ei lygn som er til fordel for ein sjølv
    • lyge på seg ein sjukdom for å sleppe billig unna;
    • ho laug på seg bøker ho aldri hadde lese
  • lyge så det renn av ein
    fortelje gjentekne eller tilsikta lygner
    • vitna lyg så det renn av dei

loge opp

Tyding og bruk

Sjå: loge
  1. byrje å brenne med kraftig flamme;
  2. kome kraftig til uttrykk;
    Døme
    • raseriet loga opp

i lys loge

Tyding og bruk

i flammer;
i full fyr;
Sjå: lys, loge
Døme
  • huset stod i lys loge

frase i

Tyding og bruk

loge opp;
fyke opp i sinne;
Sjå: frase

lyn

substantiv inkjekjønn

Opphav

samanheng med loge (2

Tyding og bruk

elektrisk utlading mellom to skyer eller mellom skyer og jordoverflata
Døme
  • lyn og tore;
  • lynet slo ned

Faste uttrykk

  • slå ned som eit lyn
    kome brått og uventa
    • tanken slo ned som eit lyn
  • som eit lyn
    i stor fart
    • ho sykla forbi som eit lyn
  • som lyn frå klar himmel
    brått og uventa

bragle

bragla

verb

Tyding og bruk

  1. lyse med skiftande fargar;
    loge opp
    Døme
    • nordlyset bragla over himmelen
  2. sjå staseleg ut;

brannfakkel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. fakkel (1) til å setje noko i brann med
    Døme
    • dei kasta brannfaklar frå tribunen
  2. i overført tyding: utsegn som får eit ordskifte til å loge opp
    Døme
    • kaste ein brannfakkel inn i drøftingane