Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 12 oppslagsord

forsett 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå lågtysk , opphavleg med tyding ‘noko som ein set seg føre’

Tyding og bruk

  1. noko ein tenkjer å gjere;
    Døme
    • gje opp forsettet sitt
  2. i jus: det at ein tiltala har vore klar over konsekvensane av handlingane sine;
    til skilnad frå aktløyse

Faste uttrykk

  • med forsett
    med vitende og vilje
    • handle med forsett;
    • gjere brotsverk med forsett

forsett 2

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av forsetje

Tyding og bruk

Døme
  • forsett (til) vêr

forsetje, forsette

forsetja, forsetta

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

  1. Døme
    • forsetje saksa
  2. øyde opp, sløse bort
    Døme
    • forsetje pengane
  3. føre, drive ut or kurs
    Døme
    • skipet vart forsett
  4. setje i knipe;
    presse (hardt);
    gå hardt på;
    Døme
    • myggen er åt å forsetje meg
  5. ta makta over
    Døme
    • bli forsett av redsle

forsjå

verb

Opphav

frå lågtysk; av for- (2

Faste uttrykk

  • forsjå seg mot
    misfare seg mot;
    forsynde seg mot
    • forsjå seg mot grannen sin
  • forsjå seg på
    • sjå feil på;
      ta feil av
      • forsjå seg på ein uredeleg samarbeidspartnar
    • bli for oppteken av;
      bli hugteken i
      • forsjå seg på ei jente;
      • forsjå seg på ein gut

nyttårsforsett, nyårsforsett

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

forsett (1, 1) eller plan for året som kjem, ofte om eit sunnare eller betre liv
Døme
  • ha gode nyttårsforsett;
  • å byrje å trene er det vanlegaste nyttårsforsettet

med forsett

Tyding og bruk

med vitende og vilje;
Sjå: forsett
Døme
  • handle med forsett;
  • gjere brotsverk med forsett

avrå seg

Tyding og bruk

gjere om eit forsett;
Sjå: avrå

på formon

Tyding og bruk

med vilje eller forsett;
Sjå: formon

vilje 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt vili; samanheng med vilje (2

Tyding og bruk

  1. evne til medviten gjerning og/eller åtferd
    Døme
    • ha sterk, veik vilje;
    • viljen til å overleve
    • i idrett:
      • siste runden gjekk berre på viljen
  2. Døme
    • gjere mot Guds vilje;
    • få viljen sinfå det som ein vil;
    • gjere til viljesføye (nokon);
    • setje viljen sin igjennom;
    • arvingane var spente på siste viljen hansdvs testamentet
  3. Døme
    • gjere noko med (vitende og) vilje
  4. det å vere villig
    Døme
    • innsatsvilje;
    • offervilje;
    • ha vilje til samarbeid;
    • det er ikkje evna, men viljen det skortar på

forsettleg

adjektiv

Tyding og bruk

gjord med forsett (1
Døme
  • ei forsettleg handling

Faste uttrykk