Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
27 treff

Nynorskordboka 27 oppslagsord

fantastisk

adjektiv

Tyding og bruk

liksom i fantasien;
Døme
  • fantastiske planar;
  • ei fantastisk oppleving;
  • ein fantastisk prestasjon;
  • ho er fantastisk til å spele
  • brukt som adverb
    • fantastisk flink

Faste uttrykk

  • fantastisk litteratur
    litteratur som handlar om noko usannsynleg og uforklarleg;
    jamfør fantasy
Artikkelside

spørje

spørja

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt spyrja ‘følgje spor, granske’

Tyding og bruk

  1. vende seg til nokon for å få avklart noko som er uvisst
    Døme
    • «kjem du snart heim?» spurde faren;
    • ho spør korleis vêret er;
    • han spør etter vegen;
    • ho har spurt om vi dreg på hytta snart
  2. be om informasjon, meining, råd, lov eller liknande
    Døme
    • ho spør om hjelp;
    • han spurde seg fri frå skulen;
    • du må spørje mor di om lov;
    • spør du meg, er boka fantastisk
  3. stille spørsmål ved eksamen eller liknande;
    Døme
    • ho vart spurd om napoleonskrigane til eksamen;
    • læraren spør alle i leksa

Faste uttrykk

  • spør om
    brukt forsterkande om noko overraskande og positivt;
    gjett om, du kan tru at
    • spør om eg var glad!
    • spør om han vart overraska
  • spørje nytt
    spørje etter nyhende
    • ho spør nytt frå heimbygda
  • spørje og grave
    spørje mykje
    • ungane spurde og grov
  • spørje seg fram
    komme fram til eit mål, eit svar og liknande ved å spørje andre
    • dei spurde seg fram til hotellet;
    • du må spørje deg fram til kunnskapen
  • spørje seg føre
    søkje informasjon (om);
    skaffe seg greie på;
    forhøyre seg
  • spørje seg sjølv
    fundere på sjølv;
    grunde på
    • eg spurde meg sjølv om kva eg eigenleg ville studere
  • spørje til råds
    be om råd eller hjelp frå nokon
    • han spurde mor si til råds
  • spørje ut
    stille mange og grundige spørsmål om noko;
    forhøyre
    • aktor spurde ut vitnet;
    • da han kom heim, vart han spurt ut av foreldra
Artikkelside

underverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

  1. utruleg gjerning;
  2. fantastisk skaparverk
    Døme
    • eit teknisk underverk;
    • dei sju underverka i hellenistisk tid

Faste uttrykk

  • gjere underverk
    ha god verknad
    • medisinen gjorde underverk
Artikkelside

magisk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gjeld eller er prega av magi (1);
    overnaturleg, mystisk
    Døme
    • ha magiske evner
  2. som har ei særskild kraft eller meining
    Døme
    • ingen av deltakarane kom under det magiske talet 40 sekund på 500 m
  3. som vekkjer fascinasjon og undring;
    tiltrekkjande;
    fantastisk
    Døme
    • ha magisk tiltrekkingskraft;
    • reisa vart ei magisk oppleving;
    • julelysa skapte ei magisk stemning

Faste uttrykk

  • magisk realisme
    retning innan latinamerikansk etterkrigslitteratur der grensene mellom fantasi og røyndom blir oppheva
Artikkelside

først 3, fyrst 4

adverb

Opphav

norrønt fyrstr, opphavleg superlativ av før (3; jamfør førre

Tyding og bruk

  1. tidlegast;
    før noko anna;
    i byrjinga
    Døme
    • først går vi på kafé, og så på kino;
    • aller først må vi pakke;
    • først på dagen
  2. ikkje før
    Døme
    • eg reiser først i morgon;
    • først no skjønar eg det
  3. berre
    Døme
    • du får bli ei stund når du først har reist så langt;
    • er ein først i form, går alt lett
  4. som den eller det første i rekkjefølgje
    Døme
    • lande med beina først;
    • stå først i rekkja;
    • kome først i mål

Faste uttrykk

  • den som kjem først til mølla, får først male
    den som er først ute, får noko først;
    det har fordelar å vere først ute
  • då først
    ikkje før
    • då først kunne eg tenkje klart
  • frå først til sist
    tvers gjennom, frå byrjing til slutt
    • det var ei fantastisk bok, frå først til sist
  • først av alt
    aller først; framfor alt
    • først av alt vil eg få takke alle som kom
  • først og fremst
    framfor alt, særleg
    • først og fremst må vi vere rolege
  • først som sist
    utan utsetjing
    • dei kan like godt seie sanninga først som sist
  • først til mølla
    brukt for å seie at den som er først ute, får noko først;
    jamfør den som kjem først til mølla, får først male
    • det er berre 200 billettar, så her gjeld det å vere først til mølla
  • no først
    ikkje før no
    • no først merka han at han var utsliten
Artikkelside

ball 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå fransk; av gammalfransk baler ‘danse’

Tyding og bruk

(finare) danselag
Døme
  • gå på det årlege ballet;
  • halde ball

Faste uttrykk

  • ballets dronning
    kvinne som får mest merksemd på eit ball (2
    • kåre ballets dronning
  • opne ballet
    starte noko som får merksemd
    • opne ballet med ein fantastisk fotballsiger i verdscupen
Artikkelside

skåringssjanse, scoringssjanse

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i ballspel: moglegheit til å lage mål
Døme
  • for ein fantastisk skåringsjanse!
Artikkelside

frå først til sist

Tyding og bruk

tvers gjennom, frå byrjing til slutt;
Sjå: først
Døme
  • det var ei fantastisk bok, frå først til sist
Artikkelside

fantastisk litteratur

Tyding og bruk

litteratur som handlar om noko usannsynleg og uforklarleg;
jamfør fantasy;
Artikkelside

opne ballet

Tyding og bruk

starte noko som får merksemd;
Sjå: ball
Døme
  • opne ballet med ein fantastisk fotballsiger i verdscupen
Artikkelside
Side 1 av 3